In de aanloop naar Dé Onderwijsdagen 2011 publiceert de organisatie een aantal gastblogs van Edubloggers. Ik heb ter voorbereiding op dit congres een interview gehouden met hoogleraar Erik Duval, één van de keynote sprekers. Het originele interview is op de blog van de Onderwijsdagen te vinden. Gelieve ook daar te reageren.
Didactiek is te veel een wetenschap van opinies, en te weinig onderbouwd met data. Binnen het onderwijs rijden studenten en docenten daardoor ‘blind auto’. Learning Analytics kan helpen docenten en studenten het leerproces meer te sturen. Privacy is daarbij geen risico, eigenaarschap van data wel. Aldus professor Erik Duval. Tijdens Dé Onderwijsdagen 2011 zal hij een keynote verzorgen over één van de belangrijkste trends op het gebied van ICT en onderwijs van dit moment: Learning Analytics (LA).
Erik Duval
Erik Duval is hoogleraar Computerwetenschappen aan de Katholieke Universiteit in Leuven. In het verleden heeft hij naam gemaakt op het gebied van technische standaarden op het gebied van ICT en leren (bijvoorbeeld rond repositories en learning objects). De laatste jaren ligt de focus van hem en zijn vakgroep meer op de user experience: hoe bouw je een zinvolle leerervaringen op? Ten behoeve van een introductie op het thema sprak ik met hem.
Er zijn meerdere definities van Learning Analytics in omloop. Hoe zou jij LA willen definiëren?
“Ik houd me niet zo aan definities. Het gaat er vooral om dat je met LA kunt begrijpen wat er plaatsvindt in leersituaties. Dat je leeractiviteiten kunt tracken en kunt analyseren wat er nu echt gebeurt binnen leerprocessen. Binnen het onderwijs baseren we ons vaak vaak vooral op intuïtie, in plaats van dat we besluiten kunnen nemen op basis van wetenschappelijke data. Ik vergelijk het wel eens met autorijden. Als je auto rijdt, zie je wat er gebeurt door naar buiten te kijken. Maar je hebt een dashboard nodig om preciezer te weten wat er gebeurt. Hoe hard je rijdt, hoeveel brandstof je nog hebt. Binnen het onderwijs is dat net zo. Docenten en studenten rijden nu vaak blind in leersitiuaties. Dat is niet optimaal om sturing te kunnen geven.”
Wat vind jij het belangrijkste doel van LA?
“Zowel voor de docent als de student is het belangrijk om het leren meer te sturen. Vooral voor studenten is het belangrijk om meer autonomie te hebben, meer controle te hebben over het leren. Onze focus ligt op docent en student. Ik weet dat er andere perspectieven te onderscheiden zijn, zoals dat van de organisatie of de politiek. Maar wij richten ons bewust op de docent en student.”
“Binnen onderwijs zie je ook dat de roep om ‘bewijsmateriaal’ groter wordt”
Hoe kan het dat LA in betrekkelijk korte tijd zo’n belangrijke trend is geworden?
“Learning Analytics sluit aan op belangrijke toepassingen op het gebied van het slim analyseren van data. Bijvoorbeeld van het analyseren van business informatie. Die ontwikkelingen hebben niets met leren te maken, maar maken wel deel uit van dezelfde ontwikkeling dat mensen beter willen weten wat effecten van bepaalde activiteiten zijn. Binnen het onderwijs zie je ook dat de roep om ‘bewijsmateriaal’ groter wordt, en LA sluit daar op aan. Met name in Angelsaksische landen is de druk groot om te meten, en op basis daarvan betere beslissingen te nemen. Nederland sluit meer aan bij deze Angelsaksische traditie dan België. Het speelt bij jullie veel meer. En het speelt ook op alle onderwijsniveaus. Overal waar leerlingen en studenten digitale sporen achter laten.”
The Horizon Report Educause Learning Initiative
Het Horizon rapport beschouwt LA als mogelijkheid om maatwerk voor individuele studenten te leveren. Hoe zie jij die relatie?
“De auteurs van het Horizon rapport gaan ervan uit dat je op basis van LA geautomatiseerd leerpaden kunt samenstellen die meer zijn toegesneden op de individuele lerende. Ik kies toch voor een wat andere benadering. Via een dashboard geef je studenten beter inzicht in de leerprocessen. Daarmee geef je studenten meer sturing ten aanzien van hun leerproces. Zij kiezen dan bijvoorbeeld op basis van dat inzicht wat zij willen leren.”
Wolfgang Greller van de Open Universiteit onderscheidt bij LA de functie van het doen van voorspellingen versus voor het reflecteren op leergedrag. Hoe kijk jij daar tegenaan?
“Beide functies zijn zeer zinvol. Je kunt bijvoorbeeld bij joggen gebruik maken van software die je helpt op basis van historische data proactief plannen te maken, bijvoorbeeld om een marathon te gaan lopen. Je kunt met behulp van die software ook analyseren, achteruit kijken, hoe je hebt gepresteerd. Dat kan helpen om plannen aan te passen. Met leren is dat net zo.”
“Didactiek kan via Learning Analytics veranderen naar een met data onderbouwde wetenschap”
Welke relatie zie jij tussen LA en didactiek?
“Ik ben vooral een computerwetenschapper. Ik roep wel eens dat ik niks weet van didactiek!
Mensen die zich bezig houden met didactiek houden zich dikwijls bezig met meningen, minder met het kunnen meten van opvattingen door middel van data. Ik denk dat LA kan helpen opvattingen over didactiek te onderbouwen. Via LA kan didactiek veranderen van een ‘wetenschap van opinies en ideeën’ naar een met data onderbouwde wetenschap. Overigens moet je ook niet overdrijven door eenzijdig naar data te kijken. Maar de data uit LA zouden moeten helpen te reflecteren op de didactiek die je toepast.”
Martin Weller heeft ooit het onderscheid gemaakt tussen analytics voor lerenden, en analytics van lerenden. Hoe kijk jij daar tegenaan?
“Dit onderscheid heeft vooral te maken met de nadruk die in Angelsaksische landen wordt gelegd op het voordeel van LA voor organisaties. Onderwijsinstellingen kunnen dankzij LA bijvoorbeeld beslissingen nemen om het onderwijs anders te organiseren. Martin benadrukt daarom dat LA ook belangrijk is voor studenten. Wij leggen altijd al de nadruk op het laatste.”
Wolfgang Greller c.s. zijn bezig met de ontwikkeling van een LA framework. Daarin onderscheiden zij stakeholders, doelen, data, methoden, competenties en zorgpunten. Is dit kader volgens jou volledig?
“Mijn eerste indruk -ik zou er uitgebreider naar moeten kijken- is dat ik bij methodes ‘visualisaties’ mis. Het visueel maken van data is erg belangrijk voor het kunnen ondernemen van acties. Verder staan bij constraints privacy en ethics. Privacy is volgens mij onderdeel van ethische aspecten. Eigenaarschap van data zou ik daarentegen apart als knelpunt noemen. Tenslotte mis ik ook technische knelpunten en organisatorische knelpunten. Zoals de resistentie van veel organisaties om te veranderen.”
“Je moet zichtbaar maken wat je doet met data en daar verantwoordelijkheid over afleggen”
Wat vind jij het belangrijkste risico van LA?
“Er is nu erg veel aandacht voor LA. Ik krijg elke dag wel verzoeken om, vooral in Nederland, te spreken over LA. Maar je voelt aankomen dat de hype van LA voorbij gaat omdat hoog gespannen verwachtingen op korte termijn niet waargemaakt kunnen worden. Dat is een risico. Veel mensen noemen privacy als een risico. Persoonlijk zit ik minder in mijn maag met privacy. Het is goed dat wij in de leercontext privacy opgeven. Het is net alsof je naar de dokter gaat en zegt: “Ik voel me niet goed”. Maar dat je niet zegt wat er aan scheelt. Ik vind het daarom belangrijker om te streven naar openheid. Je moet wel nadenken over wat je gaat tracken. Transparantie is de beste manier om een verkeerd gebruik van data tegen te gaan. Je moet zichtbaar maken wat je doet met data en daar vervolgens verantwoordelijkheid over afleggen. Het alternatief is dat je iemand de macht geeft om daar over te beslissen. En wie is dat dan? Dat is nog minder ideaal.
Nee. Het grootste probleem bij LA vind ik eigenaarschap. Als ik als student wissel van de universiteit van Leuven naar Gent, dan weet de universiteit van Gent niets van mij. Dan moet data weer opnieuw worden verzameld. Je ziet dat ook bij zoekmachines. Google kent bijvoorbeeld mijn hele zoekgeschiedenis, maar Bing weet niks van mij. Dankzij mijn zoekhistorie kan Google informatie presenteren die is toegesneden op mij. Bing kan dat niet. Hetzelfde geldt voor elektronisch winkelen. Amazon kent mijn aankoopgeschiedenis, andere online winkels niet. Daardoor ontstaat er ‘data lockin’. Dat vind ik het grootste probleem bij LA. Daar moeten afspraken over worden gemaakt. Uitgangspunt moet zijn dat de student eigenaar is van de data. Daar zal nog veel om te zijn, verwacht ik. En ik weet niet of veel mensen dit als een probleem zien.”
Wilfred Rubens
www.wilfredrubens.com
Bronnen:
Duval, E. (2011). Attention Please! Learning Analytics for Visualization and Recommendation. To appear in: Proceedings of LAK11: 1st International Conference on Learning Analytics and Knowledge 2011.
Greller, W. (2011) Learning Analytics framework. Op 11 oktober 2011 gehaald van:
Johnson, L., Smith, R., Willis, H., Levine, A., and Haywood, K., (2011). The 2011 Horizon Report. Austin, Texas: The New Media Consortium.
Weller, M. (2011). 5 things I think about Learning Analytics.
Alle hierboven vermelde hyperlinks naar genoemde bronnen zijn op 11 oktober 2011 verzameld door Wilfred Rubens.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie