Effectieve didactiek in het basisonderwijs

De afgelopen week verscheen een interessant onderzoeksrapport waaruit blijkt welke pedagogisch-didactische strategieën bijdragen aan effectief basisonderwijs. Ook hier geldt dat de kwaliteit van de leerkracht van grote invloed is op de effectiviteit van het onderwijs.

Toen ik een paar dagen geleden Pedro De Bruyckere’s bijdrage Pearson report on effective pedagogy in primary schools spotte, was ik aanvankelijk argwanend. Pearson heeft immers commerciële belangen in het onderwijs, en bovendien gaan hun sprekers tijdens de Online Educa Berlijn niet altijd even zorgvuldig om met wat we weten over effectief onderwijs.

Maar ik moet zeggen: ik ben onder de indruk van het rapport Exploring Effective Pedagogy in Primary Schools: Evidence from Research. Deze publicatie is het resultaat van een gedegen, langdurig en uitgebreid onderzoek van de universiteit van London. Pearson heeft zich niet met de inhoud bemoeit (alleen het rapport gefinancierd).

De onderzoekers hebben onderzoek gedaan naar de effectiviteit van twaalf pedagogisch-didactische strategieën, zoals de organisatie van het onderwijs, het hebben van gemeenschappelijke doelen (en richtlijnen hoe deze te bereiken) of doceren en leren via dialogen. Daarbij hanteert men ook duidelijke definities van ‘effectiviteit’ en ‘pedagogy’. In het voorwoord benadrukt emeritus hoogleraar Dylan Wiliam de complexiteit van dit type studies.

Opvallend hierbij is dat niet gekeken is naar het gebruik van ICT in het onderwijs. Ook spelen ‘big data’ en learning analytics geen rol in het rapport (twee stokpaardjes van Pearson).

Op pagina vi t/m ix staan de belangrijkste uitkomsten van dit rapport. Zo wordt het belang van het personaliseren van leerervaringen benadrukt (rekening houden met individuele leerbehoeften en rijke en gevariëerde leermaterialen aanbieden) en het goed en gestructureerd organiseren van de lessen waardoor je onder andere meer gelegenheid hebt rekening te houden met individuele verschillen. Ik zal bevindingen hier niet verder herhalen. Pedro heeft ze ook al weergegeven.

Het laatste hoofdstuk bediscussieert uitkomsten en gevolgen. De auteurs stellen onder meer dat de effectieve pedagogisch-didactische strategieën ruimschoots aan bod zouden moeten komen binnen initiële lerarenopleidingen en binnen programma’s die gericht zijn op continue professionele ontwikkeling van leerkrachten.