Een online marifooncursus?

Gisteren heb ik in Lelystad deelgenomen aan een marifooncursus. Dankzij een succesvol afsluitend examen mag ik met het Short Range Certificate nu officieel een zogenaamde VHF-DSC radio gebruiken. In deze blogpost ga ik in op de opbouw van de cursus, en op de vraag of deze cursus ook via e-learning verzorgd had kunnen worden.

Met twaalf man (inderdaad alleen mannen) hebben we gisteren in de Flevo Marina van Lelystad meegedaan aan de SRC-marifoon cursus van Aquaplanning. Van onze ‘zeilclub‘ waren we met z’n drieën. De cursus was als volgt op gebouwd:

• We kregen thuis een boekje opgestuurd dat we geacht werden vooraf door te nemen. In dit boekje werd de theorie behandeld: de knoppen van de marifoon, de opbouw van diverse berichten, het verzenden van alerts via DSC, de vier verschillende niveaus van communicaties (routine, safety/security, urgency, distress), standaard termen (beknopt communiceren is heel belangrijk), andere veiligheidssystemen (EPIRB, SART, NAVTEX) en het fonetische alfabet. In de begeleidende studiewijze werd nog verwezen naar enkele websites met een samenvatting, oefenmateriaal en toetsvragen (in Moodle).
• Tijdens de studiedag hebben we met z’n twaalven communicatieoefeningen gedaan, en zijn we vooral ingegaan op noodsituaties, veiligheidssystemen, de evacuatie met een helicopter (geen examenstof, ook niet geoefend ;-)) en wat te doen bij vals alarm.
• Aan het eind van de dag moesten we een gesloten boekexamen maken met enkele open vragen (o.a. een casus met mayday) en meerkeuze vragen.

Ik vond het leuk om eens met iets heel anders met ‘mijn hoofd’ te doen. Bovendien was het een betekenisvolle en goed verzorgde cursus. Ik heb ook veel nieuwe zaken geleerd, en zal tijdens zeilvakanties nu anders met een marifoon omgaan.

Toch denk ik dat ICT hier een belangrijke toegevoegde waarde zou kunnen hebben.

Je zou dit onderwerp via een serious game kunnen behandelen. De cursist wordt dat met steeds complexere taken geconfronteerd, die hij moet volbrengen. Als je de taak op het hoogste niveau hebt volbracht, ben je geslaagd. Authenticatie en autorisatie zijn dan een belangrijk aandachtspunt: is het wel Wilfred Rubens die op level 10 is terecht gekomen? Maar daar kan technologie ook bij helpen.

Een alternatief is het gebruik van online video om uitleg te geven, cases te behandelen en apparatuur te demonstreren. Daarbij kan de bediening van een marifoon ook via een simulatie worden geoefend. Communicatie-oefeningen worden dan uitgevoerd via te maken podcasts, die bijvoorbeeld van peer feedback of docent feedback voorzien kunnen worden. De toets kan dan elektronisch worden gemaakt:

• Thuis, met online ‘surveillance’
• In examencentra.

Ik ben ervan overtuigd dat het gebruik van online video er toe bijdraagt dat het geleerde beter beklijft. Ook kun je als cursist meer oefeningen doen, dan tijdens een cursusdag met twaalf cursisten mogelijk is. Dat zal ook het leerrendement verbeteren. Een beperking is wel dat het bij deze cursus vooral om het certificaat gaat. Dat hebben we nodig om straks in Italië de marifoon te mogen gebruiken.

Een groot voordeel van deze aanpak is ook dat je de materialen kunt gebruiken binnen een ‘performance support‘ systeem. Vlak voor je gaat zeilen, kun je dan de belangrijkste communicatie-oefeningen nogmaals uitvoeren (natuurlijk niet op het moment dat je boot zinkt….).

Grote vraag is: verhouden de kosten hiervan zich dan tot de baten? De huidige kosten zijn:

• Docenttijd (voorbereiding, uitvoering, nazorg). Bij de online variant gaat de docenttijd vooral zitten in de ontwikkeling, de online begeleiding en in het examen. Of deze kostenpost uiteindelijk lager zal uitvallen, is mede afhankelijk van de herbruikbaarheid van het materiaal op lange termijn, en de schaal waarop de cursus wordt uitgevoerd (aantal deelnemers).
• Huur locatie en faciliteiten (zoals lunch). Deze besparing heeft ook te maken met de schaalgrootte.
• Reistijd en reiskosten cursisten in relatie tot de kosten van de cursus. Ik denk dat vooral de deelnemers uit Kerkrade en Nijmegen best bereid waren geweest om 50 euro meer te betalen als zij daardoor op zaterdag niet erg vroeg van huis hoefden te gaan, en benzinekosten hadden kunnen besparen.
• Aanschaf en onderhoud van materialen: de docent hoeft geen 12 marifoons aan te schaffen en te onderhouden. Hetzelfde geldt voor de andere materialen. Ik heb geen idee hoeveel dit zal besparen.

Verder mis je ook de sociale contacten tijdens zo’n dag. Maar die zijn vooral ‘nice to have‘. De online variant doet ook een groot beroep op de zelfdiscipline van deelnemers (zo’n cursusdag biedt ook structuur).

Op dit moment kun je de cursus dus licht ‘verrijkt virtueel’ noemen (zie Stalker & Horn). De cursus kan zwaar ‘verrijkt virtueel’ worden verzorgd of volledig online.