Trendwatcher Farid Tabarki mocht deze Onderwijsdag afsluiten met een keynote over een veranderende tijdgeest en de gevolgen voor het onderwijs. Tja.
Voorop gesteld: ik was sceptisch over deze bijdrage. Ik houd niet van flitsende praatjes waarin mede aan de hand van filmpjes wordt verkondigd dat revoluties zich momenteel in sneltreinvaart vertrekken, die ook gevolgen hebben voor het onderwijs. Verhalen die vooral entertainend zijn, maar inhoudelijk weinig diepgang hebben. Ik houd niet zo van futuristische vergezichten die, als je aantekeningen maakt, van links naar rechts gaan. Zo’n bijdrage vreesde ik. Zo’n bijdrage werd het.
Farid Tabarki startte met een deel van de clip van Pharell Williams ‘Freedom’, en stelde de vraag of we ons leven in vrijheid kunnen vormgeven, bevrijd van systemen zoals we die uit de industriële revolutie gewend zijn. Hij schetste in sneltreinvaart ontwikkelingen als een grotere nadruk op zelfverantwoordelijkheid, van toegenomen transparantie, het opereren in netwerken in plaats van hiërarchieën, de ‘stem’ die mensen krijgen dankzij sociale media en waardoor we allen verstand hebben van restaurants, hotels en bedrijven. Dankzij internettechnologie kun je ook zelf een cursus natuurkunde aanbieden die talrijke keren wordt gebruikt omdat jij het zo helder uit kunt leggen.
Volgens Tabarki gaan we een tijdperk van transitie in, en betreden we een vloeibare samenleving waarin verandering permanent is en onzekerheid de enige zekerheid (volgens Zygmunt Bauman). In een vloeibare samenleving is er geen midden meer. Bij duizenden tegelijkertijd verdwijnen daarom middenfuncties. Dit leidt inderdaad tot een nieuwe maatschappelijke ongelijkheid, die we hanteerbaar moeten maken.
Voor het onderwijs betekent het dat personalisering en individualisering noodzakelijk zijn geworden. Ook moeten werknemers meer flexibel zijn, waardoor we permanent moeten blijven leren. Deze samenleving vraagt ook om ’nanodegrees’ (combineren van kleinschalige, gecertificeerde, leeractiviteiten). Talenten worden belangrijker, en bepalen in toenemende mate wie macht heeft. “Wat willen jongeren?”, vroeg Tabarki, en hij liet een filmpje zien van een divers samengestelde groep kids die keurig acterende via autocue een verhaal vertelden dat overduidelijk door een volwassene was geschreven.
Zo’n bijdrage was het dus. Wat mij betreft geen waardige afsluiting van een verder prima dag. Gelukkig maakten de gesprekken bij de afsluitende Spa Blauw de dag weer goed.
Nota bene: normaliter doe ik op mijn blog er het zwijgen toe, als ik een tegenvallende presentatie bijwoon. Een spreker kan z’n dag niet hebben. Dat kan mij ook overkomen. En ik wil niet dat iemand dit jaren na dato online nog lang krijgt nagedragen.
Nu wil ik hier echter een uitzondering van maken. Farid Tabarki is zeker geen slechte spreker. De vorm spreekt me echter helemaal niet aan. En dat heb ik vaak met dergelijke trendwatchers (niet altijd). Organisaties kunnen wat mij betreft best de nadruk leggen op vermaak, als ze een afsluitende bijdrage programmeren. Prima zelfs. Maar alsjeblieft geen keynote waarbij vorm belangrijker lijkt te zijn dan inhoud.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Gisteravond zocht ik Farid Tabarki op internet nog even op en werd weer verrast, nu door de aangename vormgeving van Studio Zeitgeist. Al eerder heeft Farid aangegeven dat hij geen trendwatcher is, maar iemand die de tijdgeest bespeurt en becommentarieert. En dat gebeurde gisteren, met een tot in het absurde doorgevoerde shot van kindertjes die hun eisen stelden, over dat alles met twee klikken tot leven moest komen. Ik stelde me dit tijdens de sessie al voor, ik klik twee keer op een boom en de boom zegt wat voor soort het is enz. enz. Het eindigde met een dreigement: als jullie niet luisteren, dan volgt er wat want wij zijn in de meerderheid. Een prachtig getroffen beeld van de huidige tijdgeest, denk aan het grote migratiedebat. Zo zaten er andere absurdistische verwijzingen in zijn afsluitend praatje, bv de nanodegrees, een vondst volgens mij over te ver doorschietende flexibilisering van het onderwijs.
Meer heb ik niet achter deze afsluiter gezocht, na een dag van hard werken is het bij de Onderwijsdag altijd weer kijken hoe we de wijde wereld worden ingestuurd. Een knipoog naar de wereld en naar ons, die ik Wilfred graag gegund had.
Bedoel je dat dit niet serieus bedoeld was, of dat we het niet serieus moeten nemen?
In iedere absurde opmerking zit iets serieus, maar verder is het inderdaad wie de schoen passend vindt, die zal hem wel aantrekken. Voor mij meer een knuppel om te waarschuwen dat we niet moeten doorschieten en de meerderheid niet maar gelijk moeten geven.