Dit is er in je organisatie voor nodig om social media met succes voor leren in te zetten

Verleden week heb ik via mijn blog (en drie keer via Twitter) de hulpvraag gesteld:

Wat is er in je organisatie voor nodig om social media met succes voor leren in te zetten?

Ik heb hierop een aantal reacties gekregen in de vorm van 12 tweets en 8 (uitgebreide) reacties op mijn webblog. De reacties bestonden uit verwijzingen, steekwoorden, voorbeelden en uitgebreide commentaren. Dankzij een aantal reacties kreeg ik associaties die mij naar andere bijdragen leiden. Verder werd ik via RSS geattendeerd op relevant artikel dat ik via een blog post heb verwerkt.

De volgende personen hebben gereageerd (waarvoor mijn hartelijke dank):

1. pavl
2. jbulsink/Jan Bulsink
3. joostrobben
4. marathonkeje
5. MichaelVrijhoef
6. dannyverhoeven
7. Marcel de Leeuwe
8. Bob Roos
9. Lilianne Buckens
10. Martijn de Klerk
11. Bert Boymans
12. Arne Horst/arnehorst
13. Mark Overdijk

Hierbij valt op dat ik drie van deze personen eerst face-to-face- heb leren kennen (waarna online contact is gevolgd), en zes personen eerst online heb leren kennen (en daarna ook face-to-face heb ontmoet). Ik heb drie personen nog nooit persoonlijk ontmoet.

Wat is er inhoudelijk uitgekomen? 

Ik probeer het samen te vatten.

• Ondersteuning vanuit het management is van groot belang. Bijvoorkeur via de voorbeeld functie.
• Wees je bewust van de kracht van social media. Volg bijvoorbeeld eens wat er via blogs en Twitter gezegd wordt over je organisatie.
• Zet social media in op een manier die bij je organisatie past. Binnen sommige organisaties kun je de inzet van social media wat meer formaliseren en structureren. Bij sommige organisaties werken social media als er een sterk gevoel van noodzakelijkheid heerst. Pas daar je motivatiestrategieën op aan.
• Het persoonlijke karakter van het gebruik van social media lijkt in alle gevallen belangrijk te zijn voor succes. De wijze waarop (hoe) je met bepaalde media omgaat, bepaalt het sociale karakter ervan. En het sociale karakter is van belang voor leren.
• Organisatiecultuur. Erken het belang van informeel leren ten opzichte van formeel leren (maak dat onderscheid expliciet). Denk in kansen en hecht belang aan openheid en eigen verantwoordelijkheid van medewerkers.
• Creëer een leer/werkomgeving waarin medewerkers passie hebben voor hun werk en gemotiveerd zijn om kennis te delen. Vertrouwen lijkt daarbij essentieel te zijn. Je kunt meerdere niveaus van vertrouwen onderscheiden. Van een succesvol gebruik van social media voor leren is m.i. sprake bij de bovenste twee "levels of trust". Een open dialoog is van groot belang om die niveaus te bereiken.
• Verdiep je in de drijfveren van je medewerkers om wel of geen kennis via social media te delen. "Lurking" is niet per definitie negatief. Richt je niet te veel op de enthousastelingen, maar op de groep die er nog niet in gelooft. Je doorloopt verschillende fases voor dat je daadwerkelijk kennis via social media wordt gedeeld. Realiseer je ook -zeker bij kleine aantallen medewerkers- dat de kwaliteit van de inhoud kwetsbaar kan zijn. Besteedt ook aandacht aan de expertise van 'stille' medewerkers.
• Zorg er voor dat je over ambassadeurs beschikt die social media gebruiken voor kennis delen. Beloon ambassadeursgedrag.
  
• Besteed veel aandacht aan communicatie over het belang van kennisdelen voor de organisatie. Stimuleer medewerkers om na te denken over de doelgroep die zij met hun bijdragen willen bereiken.
  
• Waak voor techno-romantici, die bijvoorbeeld de technologische competenties van jongeren overschatten. Je zult als organisatie moeten investeren in kennis delen via ICT. Het gaat niet vanzelf.
  
• Probeer het niet strak te organiseren. Begin gewoon. Faciliteer. Behalve als dit niet bij de aard van je organisatie past.
  
• Focus niet te veel op technologie. Essentieel is immers de manier waarop je de technologie toepast. Zorg er wel voor dat technologie gepersonaliseerd kan worden. Kijk ook of technologieën geen eigenschappen ("affordances") hebben die belemmerend werken voor kennisdeling.
  
• Evalueer en reflecteer.
  

Er lijkt dus geen sprake te zijn van één aanpak die zal werken voor alle organisaties. De context en het karakter van je organisatie zijn daarbij sterk van invloed.