Digitale geletterdheid binnen het onderwijs integreren

De Digital Pedagogy Toolbox Series is een verzameling artikelen van het Canadese BCCampus over didactiek en digitale technologie. In Digital Pedagogy Toolbox: Integrating Digital Literacy Practices verkent Taruna Goel hoe docenten en lerenden digitale bekwaamheden en vaardigheden kunnen ontwikkelen met behulp van een raamwerk op dit terrein.

Volgens Goel heeft digitale geletterdheid zich ontpopt van een simpele beheersing van basale computervaardigheden tot een complex samenhangend geheel van bekwaamheden. In een niet zo ver verleden werd onder digitale geletterdheid verstaan het kunnen omgaan met basale computerfuncties en online taken, zoals het navigeren met MS-DOS-commando’s, het bezoeken van websites, en het hanteren van Office-software. In de loop der jaren is de definitie van digitale geletterdheid echter aanzienlijk geëvolueerd. Digitale geletterdheid betreft nu een diepgaand begrip en gebruik van digitale hulpmiddelen en technologieën in diverse contexten, de bekwaamheid om zich aan te passen aan nieuwe digitale omgevingen, en het kritisch evalueren van digitale informatie.

Goel stelt dat het B.C. Post-Secondary Digital Literacy Framework hierbij een belangrijk instrument is. Dit raamwerk is bedoeld voor het versterken van digitale kennis, vaardigheden en bekwaamheden binnen het onderwijs. Acht thematische domeinen van digitale geletterdheid staan hierin centraal:

1. ethisch en juridisch;
2. technologie;
3. informatiebekwaamheid;
4. digitale wetenschap;
5. communicatie en samenwerking;
6. creatie en curatie;
7. digitaal welzijn;
8. en community-based leren.

Docenten zouden volgens de auteur niet alleen kennis op dit terrein moeten overdragen, maar lerenden ook moeten voorbereiden op een wereld waarin desinformatie en digitale bedreigingen wijdverbreid zijn. Bekwaamheden zoals kritisch denken, AI-bekwaamheid en cybersecurity zijn van groot belang om lerenden in staat te stellen feiten van fictie te onderscheiden en veilig door het digitale landschap te navigeren.

Om dit te illustreren heeft Taruna Goel met behulp van ChatGPT een scenario ontwikkeld waarin docent Emily, die een universitaire wetenschapscursus geeft, de acht thematische domeinen van digitale geletterdheid uit het raamwerk in haar curriculum integreert. Daarbij kijkt zij ook hoe technologie haar onderwijs kan verbeteren en lerenden bij het onderwijs kan betrekken. Student Alex neemt deel aan deze cursus en wil graag specifieke vakbekwaamheid opdoen.

Drie voorbeelden van activiteiten van de docent zijn:

1. Emily zorgt ervoor dat de digitale inhoud die in haar cursussen wordt gebruikt, voldoet aan de wetten op het auteursrecht en dat de juiste citaten in het cursusmateriaal worden opgenomen.
2. Bij het kiezen van online bronnen probeert Emily deze divers te maken en academische artikelen, nieuwsberichten en opiniestukken op te nemen om de groep te helpen een goed afgerond begrip van het onderwerp te krijgen.
3. Emily benadrukt het belang van het beschermen van persoonlijke informatie en instrueert de groep over de duurzaamheid van digitale informatie en het belang van toestemming bij het delen van informatie.

Met behulp van dit scenario wil Goel laten zien hoe docenten en lerenden het raamwerk voor digitale geletterdheid kunnen gebruiken als een richtsnoer om leerervaringen te verrijken, kritisch denken te stimuleren, en zich adequaat voor te bereiden op de uitdagingen van de gedigitaliseerde wereld.

Digitale geletterdheid is daarmee geen geïsoleerde vaardigheid, maar een geïntegreerd onderdeel van het onderwijs voor docenten en lerenden. Tal van digitale technologieën maken hier deel van uit, net als het wijs omgaan met media en informatie. Je hebt dus daarmee ook geen aparte termen nodig zoals ‘AI literacy’ (waar je de laatste tijd weleens over leest).

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.