Digiborden in de onderwijspraktijk (literatuurstudie)

De literatuurstudie van Ton Koenraad over digitale schoolborden binnen het onderwijs is al uit 2008, maar ik kom 'm nu pas via ICT in School tegen. In een 24 pagina's tellend rapport vat Koenraad de belangrijkste conclusies uit een groot aantal (internationale) onderzoeken samen.

In het eerste inhoudelijke hoofdstuk verkent Koenraad de meerwaarde van digitale schoolborden. Hij vraagt zich hierin af om interactieve whiteboards niet vooral frontaal-klassikaal onderwijs stimuleren en of deze tools toegevoegde waarde hebben ten opzichte van laptops en beamers. Koenraad gaat hierbij ook in op functionaliteiten van digitale schoolborden, voor- en nadelen.

Vervolgens gaat hij op een aantal specifieke aspecten nader in. Denk daarbij aan de betrokkenheid en motivatie van docenten en lerenden, aan de relatie met interactiviteit en aan leerprestaties. In dit hoofdstuk bespreekt hij ook onder meer de relatie met speciaal onderwijs.

Ton Koenraad heeft een evenwichtig rapport geschreven. De belangrijkste conclusie is dat digitale schoolborden didactische meerwaarde hebben voor uitleg, instructie, onderwijsleergesprekken en debriefing. Koenraad schrijft:

Er is consensus over de bijdrage van
dit hulpmiddel op drie aspecten van de
onderwijspraktijk: de presentatie van informatie
en bronnen, de kracht van visualisering bij de
uitleg van concepten en modellen alsook de
facilitering van interactie en de organisatie van
activiteiten met een klassikale focus.

Lang niet alle onderzoeksvragen kunnen overigens al beantwoord worden. Er is bijvoorbeeld nog niet duidelijk of interactieve whiteboards gevolgen hebben op leerprestaties.

Tegelijkertijd blijkt veel af te hangen van de professionaliteit van de onderwijsgevende. Je kunt deze technologie -net als andere ICT-toepassingen- namelijk ook op een weinig zinvolle manier inzetten, blijkt uit dit rapport.

Samenvattend kun je concluderen dat digitale schoolborden aansluiten bij de 'zone van naaste ontwikkeling' van meer traditioneel onderwijs, en daar ook didactische meerwaarde kunnen hebben. Tevens is daarbij -zeker in vergelijking met meer complexe technologie- sprake van 'laaghangend fruit'. Dit verklaart waarschijnlijk een groot deel van de populariteit van digitale schoolborden.