De waarde van werkplek leren #EvolvaWPL

Gisteravond werd de winnaar bekend gemaakt van de hackathon “Waarderen van werkplek leren in de zorg”. Ik was lid van de jury. Deze blogpost biedt een impressie van deze boeiende sessie.

Op vrijdagavond 11 december en zaterdag 12 december 2015 vond een door Evolva/Werkplekleren 3.0 georganiseerde hackathon plaats. Studenten uit het HBO hebben zich samen met onder meer zorgprofessionals gebogen over werken en leren binnen de gezondheidszorg. Drie belangrijke principes van werkplek leren 3.0 zijn volgens de Evolva Group:

• Van individueel leren naar teamleren (uiteraard leer je ook individueel).
• Van formeel leren naar informeel leren (ik zou voor de term ‘zelfgestuurd leren’ kiezen).
• Van analoog leren naar digitaal leren.

Vijf groepen van ongeveer 5 personen hebben zich gebogen over de integrale effecten van werkplek leren, zodat andere organisaties met interesse in werkplek leren kunnen zien wat de meerwaarde en impact van deze manier van leren is. Met ‘integrale effecten’ wordt bedoeld dat niet alleen wordt gekeken naar financiële en materiële waarden, maar ook naar zaken als de sociale impact of het welzijn van medewerkers.

Op vrijdagavond hebben de deelnemers naar korte inleidingen geluisterd, en hebben zij met elkaar kennisgemaakt. De zaterdag startte met een ontbijt. Vervolgens is men na gaan denken over effecten, voordelen en mogelijke nadelen van werkplek leren. Vervolgens zijn de groepen gaan nadenken over hoe je de effecten inzichtelijk kunt maken. Uiteindelijk moesten de groepen de bevindingen verwerken in een presentatie van 10 minuten, die na de warme maaltijd gegeven moest worden aan de jury die bestond uit:

• Sioe Li Liem (Zuyd Hogeschool)
• Jan Valkenborgh (Projectmanager Evolva Group, juryvoorzitter)
• Rob Jacobs (consultant bij Driven by Values, de facilitator van de hackathon)
• Paulette van Lierop (manager Daelzicht Academie)
• Gerard IJff (wethouder wijkontwikkeling, sociale zaken en sport, vertegenwoordiger van Keyport)
• Ikzelf

Als jury hebben wij gelet op:

• Originaliteit van het effect
• Omvang impact van het gekozen effect
• Inzichtelijk maken van effect: Creativiteit
• Inzichtelijk maken van effect: Praktische uitvoerbaarheid
• Pitch: Creativiteit
• Pitch: Helderheid idee en presentatie
• Pitch: Impact van de presentatie
• Overall view

De vier groepen hebben de hele dag hard gewerkt. Ik ben ook heel benieuwd naar de diverse producten die dit heeft opgeleverd, want een ‘pitch’ van tien minuten doet uiteraard geen recht aan het vele werk. De presentaties verschilden sterk. Prezi was als tool populair, maar ook Prowise werd één keer gebruikt. Eén groep gebruikte de metafoor van een bos dat moet worden onderhouden, een andere groep relateerde werkplek leren 3.0 aan het model van high performance organizations terwijl een derde groep de mogelijke impact van werkplek leren illustreerde aan de hand van online video’s. Het bleek dat het vooral studenten waren, die de gebruikte tools ‘bedienden’…

Welke opvallende zaken heb ik zoal gehoord en gezien?

• De term ‘het nieuwe leren’ kreeg een nieuwe invulling (duidelijk gestructureerd, afspraken over leren en inzet vastleggen in contracten, elkaar aanspreken, feedback geven op een niet vrijblijvende manier, denkkracht uit je team halen).
• Great things never came from comfort-zones.
• Werkplek leren vergroot het eigenaarschap van het leren, verbetert het probleemoplossend vermogen van personen en organisaties, en draagt bij aan verbetering van werkprocessen.
• Werkplek leren 3.0 heeft parallellen met high performance organizations (kwaliteit van het management, openheid en actiegerichtheid, gericht op de lange termijn, continue verbetering en vernieuwing, en kwaliteit van de medewerkers) en kan daarmee dezelfde effecten hebben. Organisaties kunnen zich daarmee onderscheiden van anderen, en bijvoorbeeld aantrekkelijker worden voor nieuwe medewerkers. Werkplek leren 3.0 kan daarom bijdragen aan high performance organizations. Dat kun je aantonen met harde cijfers en zachte feiten zoals digital stories van medewerkers over de wijze waarop werkplek leren heeft bijgedragen aan het oplossen van problemen op de werkvloer.
  De jury vroeg zich hierbij wel af of het model van high performance organizations niet vooral past bij sterk hiërarchisch georganiseerde organisaties, terwijl organisaties zich meer ontwikkelen in netwerkorganisaties.
• Als medewerkers alleen druk bezig zijn met hun eigen taak dan levert dit niet altijd een goed resultaat op voor de organisatie als geheel. Kijk wat er gezamenlijk moet gebeuren, wie waar goed in is. Ga daarover met elkaar in gesprek. Geef elkaar feedback.
• Zelfverantwoordelijkheid nemen is belangrijk bij werkplek leren.
• Bij werkplek leren gaat het in de kern om verbinden. Het verbinden van individuen, teams en organisatie. Uiteindelijk zal de klant of cliënt (en de omgeving) de effecten ervan moeten merken.
• De effecten van werkplek leren zijn niet altijd in duidelijke cijfers te vatten, maar ze zijn veelal wel zichtbaar bij cliënten (kwaliteit van leven, meer zelfredzaamheid, beter functioneren binnen een netwerk of omgeving), medewerkers (kwaliteit van het werk door o.a. feedback en zelfreflectie) en de organisatie als geheel (sterkere visie en strategie, vertrouwen en veiligheid of lagere kosten).

Alle vier de groepen hadden een groot geloof in werkplek leren 3.0. We misten als jury echter instrumenten en methoden om daadwerkelijk aannemelijk te maken dat werkplek leren inderdaad bijdraagt aan zaken als een hogere klant/cliënttevredenheid of medewerkerstevredenheid. Dat is ook een lastig verhaal, omdat werkplek leren niet in een laboratorium plaats vindt en je niet altijd de mogelijkheid hebt om te werken met experimentele en controlegroepen. Bovendien is niet alles wat waarde heeft, ook meetbaar. Al mag dit weer geen excuus zijn om datgene wat wel meetbaar is niet te waarderen.

De bijeenkomst in Sittard werd georganiseerd door de Evolva Group, een samenwerkingsverband tussen verschillende zorg-, techniek- en onderwijsinstellingen in Limburg.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.