De stand van zaken rond learning analytics #celstec

Learning analytics is een belangrijke trend binnen het onderwijs. Waar komt deze ontwikkeling eigenlijk vandaan? Hoe is de focus van learning analytics de afgelopen jaren veranderd? Wat zijn de belangrijkste uitdagingen die de agenda voor onderzoek en innovatie bepalen? Op deze vragen gaat het paper The State of Learning Analytics in 2012: A Review and Future Challenges in.

Rebecca Fergusson van de Britse Open Universiteit beschrijft in dit paper de huidige status van Learning Analytics, een van de huidige trends op het gebied van ICT en leren. Zij schetst onder meer een historisch perspectief (o.a. de opkomst van algemene data-mining analytics en de toegenomen aandacht voor sociale netwerkanalyse) en de relatie tussen learning analytics, educatieve data-mining en academische analyses. Ook vat zij het hedendaags onderzoek op dit gebied samen, en formuleert zij uitdagingen voor de toekomst.

Bij learning analytics wordt gebruik gemaakt van grote hoeveelheden bestaande ‘machine-readable‘ data, die handmatig niet verwerkt kunnen worden. Technologische factoren (big data en ICT die het mogelijk maakt), pedagogisch-didactische aspecten (opkomst online leren waarbij gedrag van lerenden niet face-to-face waarneembaar is) en politiek-economische factoren (toenemende druk op het onderwijs om beter te presteren) vormen de prikkels voor de opkomst van learning analytics. Aanvankelijk werd er pedagogisch-didactisch neutraal tegen learning analytics aangekeken, schrijft Fergusson. Later is deze ontwikkeling vooral vanuit het sociaal-constructivisme benaderd. Vervolgens is learning analytics omarmt door mensen die zich focussen op het belang dat een onderwijsinstelling zich kan verantwoorden. Rond die tijd werd ook steeds meer aandacht gevraagd voor vraagstukken op het gebied van privacy.

De verschillende invalshoeken (technologisch-neutraal, pedagogisch-didactisch, politiek-economisch) leidden ook tot discussies over definities (typerend voor een onvolwassen ontwikkeling). Het terrein kreeg meer belangstelling toen het Horizon rapport in 2011 learning analytics als belangrijke trend voor de langere termijn typeerde. Inmiddels is er ook meer aandacht voor het analyseren van leren dat buiten cursussen en opleidingen plaatsvindt (social learning analytics).

Op basis van twee scenario’s schetst de auteur een aantal uitdagingen voor de toekomst. Er zal bijvoorbeeld expertise ontwikkeld moeten worden op het gebied van het geven van formatieve feedback waarbij een relatie wordt gelegd tussen de analyses en kennis over leren en motiveren. Een andere uitdaging is het ontwikkelen van gebruikersvriendelijke tools die resultaten van analyses inzichtelijk maken voor eindgebruikers. Standaarden voor het structureren en exporteren van data vormen ook een issue, net als bijvoorbeeld kwesties rond ethiek, privacy en eigenaarschap. Nieuwe ontwikkelingen zoals mobiele technologie, contextuele data en biomedische data vormen zullen ook van invloed zijn op learning analytics. En dat geldt ook voor het besef dat lerenden niet alleen binnen een onderwijsinstelling leren.

Het paper van Rebecca Fergusson vormt een informatieve en bondige inleiding op het fenomeen ‘Learning analytics’. Het is altijd belangrijk om de historische context van een trend te weten. Daar krijg je via dit paper zicht op. De uitdagingen voor de toekomst geven m.i. richting aan de agenda voor onderzoek en innovatie op dit terrein. Ik zie hier ook een duidelijke relatie met het learning anatytics framework dat een aantal van mijn collega’s aan het ontwikkelen is.