De spanning tussen kosten en baten van een smartphone

Onderzoek laat zien dat alleen al de aanwezigheid van een smartphone negatief van invloed is op cognitieve prestaties van mensen. Aan de andere kant hebben smartphones ook voordelen voor werken en leren. Het gaat er om een goede balans te vinden.

Kristen Duke, Adrian Ward, Ayelet Gneezy en Maarten Bos doen in de Harvard Business Review verslag van hun onderzoek naar de effecten van smartphones op cognitieve vermogens van mensen. Uit dit onderzoek blijkt dat alleen al de aanwezigheid van smartphones negatief van invloed is op het uitvoeren van cognitieve taken (te vergelijken met een gebrek aan slaap). Aangezien smartphones massaal worden gebruikt, zouden deze negatieve effecten hiervan wel eens groot kunnen zijn, stellen de auteurs.

Een verklaring hiervoor is volgens de auteurs te vinden in het grote belang dat mensen hechten aan de smartphone. Cognitief psychologisch onderzoek laat zien dat mensen automatisch aandacht leren te schenken aan zaken die normaliter betekenisvol voor hen zijn, zelfs als ze bezig zijn met een andere taak. Vergelijk het met ouders die onmiddellijk reageren op een geluid van hun baby.
Volgens Duke cs kun je de aanwezigheid van smartphones vergelijken met het voortdurend roepen van je naam.

Als we dus proberen de aanwezigheid van de smartphone te negeren, dan ondermijnen we de eigen cognitieve prestaties. Dit blijkt vooral het geval te zijn bij mensen die aangeven dat hun smartphone erg belangrijk is voor hun functioneren.

Duke cs wijzen echter ook op de voordelen van smartphones. Zij omschrijven smartphones als “personal hubs connecting us to each other and to virtually all of the world’s collective knowledge” en als “important and relevant to myriad aspects of our everyday lives.”  Smartphones vergroten onze efficiëntie, besparen tijd en geld, maken ons meer productief, verbinden ons met anderen en dragen bij aan vermaak.

Hoe kunnen we dan omgaan met die spanning tussen nadelen en voordelen?

Volgens de auteurs moeten we de smartphone gebruiken als de situatie er om vraagt.
Als je informatie moet opzoeken voor het nemen van een beslissing of contact moet zoeken, dan gebruik je de smartphone. Maar er zijn ook situaties waarin je de smartphone niet nodig hebt en waarin je aandacht volledig moet besteden aan een belangrijke cognitieve taak. Dan kan het waardevol zijn om de smartphone in een andere kamer op te bergen.

Kies dus tijdvensters waarin je je focust op belangrijke cognitieve taken en zorg er dan voor dat je gescheiden bent van je smartphone. Aan werknemers en lerenden vragen om hun telefoons tijdens vergaderingen of leeractiviteiten niet te gebruiken, lijkt niet voldoende te zijn:

Our work suggests that having meetings without phones present can be more effective, boosting focus, function, and the ability to come up with creative solutions. More broadly, we can all become more engaged and cognitively adept in our everyday lives simply by putting our smartphones (far) away.

Deze bevindingen zijn uiteraard ook van betekenis voor leren, opleiden en onderwijs. Je hebt dan leeractiviteiten waarbij je de smartphone kunt gebruiken en leeractiviteiten waarbij de smartphone het beste buiten de ruimte kan blijven.

In dit verband kun je je ook afvragen wat het effect van de zogenaamde telefoontas is, die je dikwijls in scholen ziet. Zou zo’n tas hetzelfde effect hebben als het in een andere ruimte bewaren van de telefoon? Of hebben lerenden het gevoel nu ook voortdurend geroepen te worden?

Daarnaast vraag ik me af of andere devices, zoals de tablet, smart watch en laptop, ook automatisch om aandacht vragen. Ik durf de stellen dat mijn Macbook me meer ‘roept’ dan me smartphone.

Misschien is een oplossingsrichting ook dat deze apparaten gewoon minder belangrijk voor ons moeten worden. Alks het onze ‘baby’s’ niet zijn, vragen ze immers vanzelf minder de aandacht.