Ben je niet in staat om de ontwikkelingen op het gebied van AI op de voet te volgen? Dan is de bijdrage Thinking Out Loud With AI waarschijnlijk handig voor je. Ray Schroeder vat op basis van een bijeenkomst, die hij heeft bijgewoond, een aantal ontwikkelingen samen.
Schroeder verwijst daarbij naar de constatering van Sam Altman van OpenAI: volgens hem bevindt AI zich nu in de derde fase van een vijf-fasen ontwikkeling. Deze fasen zijn:
- chatbots voor gesprekken (fase 1),
- systemen met menselijk probleemoplossend vermogen (fase 2),
- systemen die zelfstandig actie kunnen ondernemen (fase 3),
- AI die kan helpen bij uitvindingen (fase 4)
- en AI die het werk van een organisatie kan uitvoeren (fase 5).
De eerste fase begon volgens Altman met de introductie van ChatGPT op 30 november 2022. Dit model groeide uit tot marktleider met meer dan 82,5% van het totale verkeer, twee miljard wereldwijde bezoeken en 500 miljoen gebruikers per maand. ChatGPT vestigde een record als snelst groeiende gebruikerssoftware door binnen 64 dagen 100 miljoen gebruikers te bereiken.
De technologie is inmiddels doorontwikkeld naar fase 2 met de komst van OpenAI o1 en OpenAI o3-mini. Deze nieuwere versies tonen een betere logische samenhang, kunnen problemen in meerdere stappen oplossen en gaan beter om met uitgebreide context. Een kenmerk van o3-mini is dat gebruikers kunnen zien hoe het model denkt tijdens het beantwoorden van vragen.
Op 2 februari 2025 kondigde OpenAI “Deep Research” aan, een toepassing gebaseerd op o3-mini. Dit programma kan zelfstandig honderden online bronnen analyseren en binnen enkele minuten een uitgebreid rapport maken. Het systeem is ontwikkeld voor mensen die intensief kenniswerk doen in sectoren zoals financiën, wetenschap en techniek. Het is ook een voorbeeld van een ‘agentic AI‘.
Altman heeft volgens Schroeder aangekondigd dat de functies van o3-mini en Deep Research worden samengevoegd in GPT-5. Dit model komt beschikbaar in drie intelligentieniveaus: een standaardversie voor gratis gebruikers, een hoger niveau voor Plus-abonnees en het hoogste niveau voor Pro-abonnees. GPT-5 zal functies bevatten zoals spraak, ‘canvas’, zoeken en verdiepend onderzoek.
Met de komst van nieuwe concurrenten zien we volgens Schroeder ook meer opties voor open-source modellen en alternatieve benaderingen. Dit leidt tot lagere prijzen terwijl de mogelijkheden blijven toenemen. Hij haalt AI-expert Julia McCoy aan die zelfs verwacht dat ‘artificial general intelligence’ binnen enkele maanden werkelijkheid wordt.
Ray Schroeder sluit af met vragen over hoe onderwijsinstellingen deze geavanceerde tools inzetten voor onderwijs, onderzoek en andere kerntaken. Ook vraagt hij zich af of docenten, medewerkers en bestuurders voldoende op de hoogte zijn van de recente ontwikkelingen en mogelijkheden van AI, en of ze klaar zijn voor de komst van GPT-5. Schroeder laat deze vragen zelf onbeantwoord.
Mijn opmerkingen
Schroeder vermeldt inderdaad een aantal relevante ontwikkelingen. Het is uiteraard maar de vraag of de voorspelling dat artificial general intelligence binnen een aantal maanden beschikbaar komt, ook waarheid wordt. Artificial general intelligence (AGI) verwijst naar een type AI dat in staat is om menselijke cognitieve taken op een breed scala van gebieden even goed of beter uit te voeren. In tegenstelling tot gespecialiseerde AI, die slechts één taak goed kan, zou AGI flexibel kunnen denken en problemen kunnen oplossen zoals een mens dat kan. Lang niet elke deskundige gelooft in ‘AGI’.
Verder valt op dat Schroeder eenzijdig kijkt naar OpenAI’s ChatGPT. Uiteraard zijn er ook andere taalmodellen en applicaties te gebruiken. Maar het moet gezegd: OpenAI loopt meestal voorop als het gaat om nieuwe toepassingen. Wel zijn ze vooral ook goed in marketing door innovaties met veel bombarie aan te kondigen, terwijl deze pas na maanden beschikbaar komen voor gebruikers. Ook valt op dat toepassingen in de praktijk ook tegen kunnen vallen als ze beschikbaar komen.
Neem de toepassing ‘Taken’ binnen ChatGPT. Met deze optie kun je automatisch herinneringen en meldingen instellen, zodat je op de gewenste tijd of met een vast interval een specifieke prompt ontvangt. Ik heb bijvoorbeeld de volgende taak ingesteld:
Maak elke maandagochtend om 7 uur (CET) een overzicht met de tien belangrijkste nieuwtjes over ontwikkelingen op het gebied van generatieve AI die de week ervoor zijn verschenen bij Wired, The Verge, AlphaSignal en The Rundown AI. Besteed in totaal maximaal 400 woorden aan dit overzicht. Schrijf in het Nederlands, niveau B2. Vermeld de gebruikte bronnen bij elk nieuwtje.
Ik krijg inderdaad elke maandagochtend een dergelijk overzicht. Alleen: de berichten zijn niet alleen van de week ervoor. Uiteraard zou ik de periode-indeling kunnen specificeren. Maar dan moet ik deze taak wekelijks aanpassen.
Toch blijft de doorontwikkeling van generatieve AI-toepassingen zoals ChatGPT, Claude, Google Gemini en Mistral indrukwekkend, als je kijkt naar de afgelopen twee en een half jaar. Ik was eind november 2022 onder de indruk van de output die ChatGPT toen genereerde op basis van een complexe opdracht die ik gaf. De kwaliteit van de output is sindsdien sterk verbeterd.
Vervolgens werd het ook mogelijk om beelden op van een tekstuele opdracht te genereren, meer input te geven, projecten in Claude te gebruiken, schrijfstijlen toe te passen in Claude, podcasts te genereren op basis van documenten, verdiepend onderzoek te doen, enzovoorts. Het bijzondere is: we zijn dit allemaal in korte tijd normaal gaan vinden.
Tools zoals Deep Search en de diverse ‘AI-agents’ zullen het werk van docenten veranderen. Deze toepassingen nemen meer voorbereidend werk over, zoals het verzamelen en analyseren van vakliteratuur en het maken van plannen voor curricula en leersituaties. AI-agents zullen lerenden deels gaan begeleiden. Aangezien het verzorgen van onderwijs niet louter een cognitief proces is, zullen docenten meer persoonlijke aandacht kunnen besteden aan lerenden (o.a. aan hun motivatie), en meer kunnen investeren in de socialisatie en begeleiding van persoonsvorming.
Mijn bronnen over (generatieve) artificiële intelligentie
Deze pagina bevat al mijn bijdragen over (generatieve) artificiële intelligentie, zoals ChatGPT.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie