Je kunt terecht kritiek hebben op het traditionele onderwijs. Verdiep je echter ook in de onderliggende filosofie van de kritiek, en van de alternatieven die worden geformuleerd. Zo blijkt de ‘unschooling’-beweging overeenkomsten te hebben met de visie op crypto currency.
Sinds jaar en dag is er kritiek op het traditionele onderwijs. Deze kritiek wordt vanuit meerdere perspectieven geuit. Eén van die perspectieven is meer ideologisch van aard. Onderwijs wordt daarbij bijvoorbeeld gezien als manier om jongeren klaar te stomen voor het functioneren binnen ons kapitalistische systeem.
Henry Giroux, onder andere, schreef over het verborgen curriculum: niet openlijk nagestreefde doelen -normen, waarden en overtuigingen- van het onderwijs. Paulo Freire publiceerde zijn “pedagogie van de onderdrukten” . En begin jaren zeventig schreef Ivan Illich bijvoorbeeld zijn Deschooling Society, waarin hij pleitte voor het ontmantelen van de onderdrukkende structuur van het schoolsysteem. Mensen zouden bevrijd moeten worden van de verlammende gevolgen van een levenslange institutionalisering.
Unschooling
Een andere onderwijsfilosofie met fundamentele kritiek op het traditionele onderwijs is die van de ‘unschooling’. Deze benadering gaat er vanuit dat lerenden vooral zelf activiteiten moeten kiezen waarmee zij leren. Leren zou op een natuurlijke manier moeten plaatsvinden via spel, dankzij nieuwsgierigheid, levenservaringen, en dergelijke.
Graham Smith schrijft dat deze onderwijsfilosofie aan populariteit wint, net als de beweging van het thuisonderwijs. Smith signaleert ook parallellen met de opkomst van de Bitcoin. Zo heeft de vader van de ‘Bitcoin Familie’, Didi Taihuttu onlangs een bijdrage geleverd aan de Homeschooling Global Summit.
Zowel ‘unschooling’ als de ‘bitcoin’ zijn volgens Smith individualistische benaderingen van een gebied van het menselijk handelen. Zowel de crypto-economie als ‘unschooling’ streven naar autonomie voor individuen, naar een terugkeer naar logische, natuurlijke systemen die het menselijk leven waarderen.
Beide ontwikkelingen streven een leven buiten het bestaande systeem na. Enerzijds buiten het heersende financiële systeem, anderzijds buiten het bestaande onderwijssysteem. Beide ontwikkelingen gaan uit van eigenaarschap van het individu.
A group without individuals is absolutely nothing. Only individual humans learn, and only individual market actors act.
Informatie- en communicatie technologie stelt mensen dan in staat op op een autonome manier te communiceren en te interactieren. Je hoeft elkaars echte naam of identiteit niet eens te kennen.
Smith is enthousiast over deze ontwikkeling. Hij neemt een brede decentralisatie trend waar, hetgeen ook zou blijken uit de opkomst van platforms als Uber, Spotify en Airbnb. Individuele klanten krijgen daarbij meer invloed en dankzij een brede basis aan gebruikers wordt veel van het werk gedaan (bijvoorbeeld ten aanzien van het maken van keuzes).
Millions of engaged, independent users can relay much more about customer preference, market trends, and regional supply and demand cues than any board of directors in some remote high-rise ever could.
Natuur weet wat nodig is
Hoe meer onafhankelijke knooppunten, des te krachtiger het netwerk, meent Smith. Dat geldt voor Bitcoin, Uber, maar volgens hem ook voor ‘unschooling’. Hoe meer marktmogelijkheden en mogelijkheden voor unschooling, gemeenschapsgroepen, studentgecentreerde leercentra, enz. hoe hoger de kwaliteit van het leven voor individuen om te leren.
Unschooling geeft lerenden volgens Graham Smith volledige vrijheid om hun eigen leerpad te kiezen. Hetzelfde geldt voor het leren.
Nature knows what it needs and wants to do.
Smith stelt dat mensen ook kunnen leren zonder school. Ze leren de eerste jaren van hun leven immers ook een complexe taal zonder school of zonder docenten.
Volgens hem zijn de crypto- en unschooling bewegingen beiden een terugkeer naar natuurlijke, logische systemen en de afwijzing van disfunctionele, onlogische en niet-duurzame systemen.
Unschooling is just another piece of the puzzle, where individual self-ownership and property intersect with learning and child development. As such, crypto enthusiasts are understandably interested in learning more.
Kritiek
Op Graham Smith’ visie op leren is veel af te dingen. Wat ik in het kader van deze blogpost echter interessanter vind, is de onderlinge filosofie. Deze onderwijsfilosofie zie je niet alleen terug bij het thuisonderwijs, maar ook bij initiatieven waar lerenden worden opgeleid tot programmeur zonder school of initiatieven van miljardairs als Peter Thiel die jongeren aanmoedigen het onderwijs te verlaten en anderszins carrière te maken.
Dergelijke initiatieven stellen ook het autonomie individu centraal, en doen een groot beroep op eigen verantwoordelijkheid. De overheid zou daarbij een zeer minimale invloed moeten hebben op het doen en laten van burgers. Je bent dan ook financieel meer verantwoordelijk voor je eigen ontwikkeling, bijvoorbeeld door zelf te investeren in bijles en examentraining.
Deze filosofie miskent echter dat grote groepen mensen thuis niet over een ‘krachtige leeromgeving’ beschikken en vanwege allerlei redenen onvoldoende eigen verantwoordelijkheid kunnen nemen voor de eigen ontwikkeling (ook financieel).
Deze filosofie miskent eveneens dat er veel mensen zijn die het zonder vangnet niet redden in onze samenleving, bijvoorbeeld omdat zij over onvoldoende bekwaamheden beschikken om werk uit te voeren dat niet weg-geautomatiseerd zal worden. In de praktijk kan deze filosofie ook tot nieuwe vormen van uitbuiting leiden: Uber-chauffeurs die hard werken en relatief weinig verdienen. Terwijl de eigenaren en aandeelhouders kapitalen op de bankrekening in het belastingparadijs kunnen bijschrijven.
Daar komt bij dat het ook belangrijk voor de ontwikkeling is dat je samen leert met anderen. Bovendien moet je leren dat je verantwoordelijkheid draagt voor groep, gemeenschap en samenleving. Het hyper-individualisme verhoudt zich hier slecht toe.
Voordat je enthousiast initiatieven rond ‘unschooling’ omarmt, is het daarom goed je bewust te zijn van de ‘hidden philosophy’ erachter (rechts libertarisme).
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Voordat je kritiek levert op initiatieven rond ‘unschooling’ is het goed om je eerst te verdiepen in hoe dat thuisonderwijs dan eruit ziet. Allerlei (onjuiste!) vooroordelen zijn in deze blogpost terug te lezen. Thuisonderwijzers zijn juist heel sociaal, werken veel samen en hun kinderen staan, net als de ouders, met beide benen in de samenleving. De keuze maak je inderdaad individueel, de uitvoering ervan doe je samen.
Hallo Wilfred. Ik heb met veel interesse dit artikel gelezen. Dank je.
Wij hebben een tijdje onze drie dochters thuisgeschoold, deels uit onvrede, deels uit must. Een wezenlijk probleem wat we daar ondervonden was dat ze aansluiting misten met anderen. Let wel: gewoon om het spelen. Om niets anders. Unschooling zie ik persoonlijk als een ontwikkeling die ik met belangstelling bekijk, vanuit een professioneel standpunt. Niet om haar inhoud. Nee, daar zie ik alles in. Het gaat om hoe het aangeboden wordt. Wat zie jij met jouw expertise als vorm van scholing voor nu en de toekomst als ideaal?
@Susan,
Het is ook lastig. Wat denk jij wat de meeste Jonge Mensen nodig hebben nu? (ik noem ze expres geen kinderen). Zit de wereld op nog meer (hyper) individualisten te wachten?, vraag ik mijzelf af. Ergens zou je zeggen van wel, immers willen verzorgers het beste voor hún Jonge Mensen… Maar dan zie ik dat individualisten vanzelf (een keer) opstaan. Die hoeven we niet te ‘kweken’. Ieder mens hunkert ernaar belangrijk gevonden te worden. Toch? Van nut te zijn? Ertoe te doen? Door aandacht geven ben je dat al. En dat gaat ons natuurlijk af. De verindividualisatie zie ik als een noodkreet. De individuele samenleving? En het gekke is dat dit wel de bedoeling was van het onderwijs. Het is alleen anders uitgepakt… De verindividualisatie heeft het fenomeen ‘dubbele agenda’ gecreëerd én uitgebouwd. Bij veel verkopers blokkeert dat hun succes: ze luisteren niet écht noch vol-ledig. Ze willen geld. Een oplossing voor de klant? Gelukkig steeds vaker, maar owee… Daardoor worden ze heel vaak gezien als lastig, ongeloofwaardig en alleen met zichzelf bezig. Hoe verfrissend is diegene die er volledig Is? Die luistert? Goede vragen stelt? De richting van de aandacht is dus: samen mét en vóór anderen in plaats van naar/voor jezelf. Onverdeeld aandacht geven resulteert in vrienden. En vrienden doen alles voor elkaar. Dat is samen leven. Op jezelf gericht zijn, dáár zijn rustmomenten en ontspanning voor bedoeld. Het verindividualiseren zijn we alleen maar gaan doen omdat we niet weten/wisten wie we zijn. Dat heeft onderwijs tot ongewild resultaat gehad. Zou het daarom de projectie van een verzorger kunnen zijn een Jong Mens bewust individueel te willen scholen? Het zou zeker kunnen. En ook dat zou begrijpelijk zijn. Dat was wel mijn reden mijn dochters thuis te willen scholen. Ik wilde het beste voor hen. Maar is het de oplossing? Hoever moeten we kijken als er nu een probleem is…?Individualisten staan op, maar succes bereik je alleen samen… Hoe denk jij daarover?
Het unieke individu, met zijn (en natuurlijk haar😊) natuurlijke eigenschappen, is ten goede van zichzelf. Want weten wie en hoe je bent maakt gelukkig en zet – per definitie – de deur wagenwijd open voor succes. Alles is dan in flow.
De volgende stap… ?
Bedankt voor het sinaasappelkistje😃
Groeten
Alexander Israël
Het gaat mij vooral om de onderliggende ideologie. Thuisonderwijzers kunnen op zich nobele en andere beweegredenen hebben. Onderwijs is er om jongeren dingen te leren die zij elders niet kunnen leren. Het gaat om het leren van basiskennis (inclusief digitale geletterdheid), bekwaamheden (zoals samenwerken), in aanraking komen met andere culturen, mondige en kritische burgers worden die verantwoordelijkheid durven nemen voor het eigen handelen, om bewustwording op het gebied van maatschappelijke vraagstukken. Leren vindt dan plaats binnen de school, buiten de school, met en zonder technologie. Leren is dan een actief proces, een sociaal en cognitief proces. Zo kan ik nog wel even doorgaan.