De invloed van ‘social’ op leren

Voor en tijdens de Kerstvakantie heb ik twee artikelen verzameld die specifiek in gaan op de invloed van ‘social’ op leren. Deze invloed is m.i. groot als we technologische mogelijkheden weten te verbinden met effectieve leeractiviteiten.

De opkomst van sociale media (en de bijbehorende cultuur) heeft enkele jaren geleden er toe geleid dat nadrukkelijk gesproken wordt over ‘social learning’. Enkele kenmerken vcan die cultuur zijn:

• Individuen produceren en delen content.
• Minder hiërachische verbanden, meer netwerken waarbij participatie van invloed is op de status.
• De kracht van de menigte of de collectiviteit gebruiken.
• Gebruik maken van massa’s data.
• Openheid.

Jessica Leach laat echter zien dat Albert Bandura al in 1977 zijn ‘social learning theory‘ heeft gelanceerd. Bandura benadrukte daarin dat kinderen leren door het gedrag van volwassenen te observeren en na proberen te doen. Binnen het beroepsonderwijs wordt het principe van modelleren ook nog steeds veelvuldig toegepast.

Leach legt ook de relatie met peer review, waarbij lerenden elkaars werk bestuderen en van feedback voorzien. Volgens haar is dit ook een vorm van het gedrag van anderen kopiëren. Zij stelt dat bewezen is dat peer review een effectieve manier van leren is. Zij beweert daarbij ook dat herhaling een belangrijk element van peer review is, en dat herhaling belangrijk voor het onthouden is. Volgens Leach zou een leerplatform voor ‘social learning’ lerenden in de gelegenheid moeten stellen om samen met ‘peers’ ‘herhaaldelijk’ te leren. Mobiele devices stellen lerenden dan in staat om connecties met anderen te leggen.

Ik vind Bandura’s nadruk op het belang van modelleren nog steeds belangrijk. De relatie, die Leach legt met peer review, vind ik echter gezocht en geforceerd. Bij peer review gaat het niet persé om modelleren. Je geeft op basis van jouw expertise feedback aan andere lerenden. Bij peer review gaat het bovendien lang niet altijd om gedrag (al kan dat wel). Verder wil ik benadrukken dat herhalen niet altijd effectief is. Als met herhalen ‘herlezen’ wordt bedoeld, dan blijkt dit geen effectieve leerstrategie te zijn. Je onthoudt tekst wel beter, maar je begrijpt tekst niet beter. Diverse vormen van oefenen (zoals oefentoetsen), uitweidend bevragen of zelf uitleg geven, blijken wel effectieve leerstrategieën te zijn.

Debbie Morrison beschrijft drie ontwikkelingen op het gebied van sociale media, die van invloed zijn op het onderwijs:

1. We zijn dankzij sociale media in staat om naadloos met elkaar samen te werken (online en face-to-face). Zowel met lerenden onderling, als met professionals en docenten. Deze naadloze samenwerking vormt een integraal onderdeel van onze onderwijservaringen. Daarbij maken we ook gebruik van tal van applicaties die we binnen projectgroepen, studiegroepen en persoonlijke netwerken inzetten. Morrison benadrukt dat we daarbij nadrukkelijk de grenzen van organisaties en hiërarchieën (denk aan docent-lerende relaties) doorbreken.
2. Sterk verbeterde synchrone en asynchrone applicaties zullen bijdragen aan meer menselijkere interacties (humanizing interactions), ook bij online leren. Een voorbeeld is het geven van feedback via audio.
3. Leerervaringen zullen meer gepersonaliseerd worden doordat lerenden veel beter in staat zullen zijn om controle te hebben over hun eigen leren. Daarbij gaat het vooral om afgestudeerde studenten, docenten die zich verder willen bekwamen en en professionals die een leven lang willen leren. Massive Open Online Courses, badges en sociale netwerken faciliteren lerenden meer grip te krijgen op hun eigen leren.

Ik denk dat deze ontwikkelingen vooral zullen leiden tot krachtige leerervaringen als de bijbehorende leeractiviteiten effectief zijn. Als we dus bijvoorbeeld gestructureerd samenwerkend leren of menselijke interacties gebruiken voor effectieve vormen van peer review. Indien we technologieën en tools weten te verbinden met effectieve leerstrategieën die uitgaan van interactie en feedback.