Er is geen wetenschappelijk bewijs voor de werking van homeopathie (update 21 januari 2017: zie voetnoot). Bij een aantal ziektes -denk aan de behandeling van TBC in ontwikkelingslanden- kan homeopathie zelfs levensbedreigend werken. In andere gevallen baat het niet, maar schaadt het ook niet. En soms is bij homeopathie ook sprake van een ‘placebo-effect‘. Toch vinden homeopathische middelen gretig aftrek. Bij management en trainingen is iets vergelijkbaars aan de hand.
De Volkskrant legt vanochtend een aantal managementmodellen en -theorieën op de pijnbank. Veel van die modellen en theorieën zijn je reinste kolder. Dan moet je vooral aan persoonlijkheidstesten denken. Deze testen, zoals Belbin, Enneagram of MBTI, kunnen zelfs schadelijk zijn als ze bijvoorbeeld worden gebruikt bij benoemingen. Bepaalde technieken zoals brainstorming blijken ook minder effectief dan bijvoorbeeld brainwriting (daarom gebruik ik graag Padlet tijdens sessies). Toch worden deze methoden en technieken nog op grote schaal ingezet tijdens trainingen, tijdens bijeenkomsten en op de werkvloer.
De Volkskrant wijst echter ook op de betrekkelijkheid van methoden die wel ‘evidence-based’ zijn.
- Onderzoeksresultaten uit laboratoria blijken niet altijd toepasbaar te zijn in de praktijk.
- Organisaties verschillen vaak zo veel van elkaar dat wat lijkt te werken, binnen bepaalde organisaties niet werkt.
- Onderzoekers passen eigen onderzoeksresultaten niet door in hun eigen organisatie omdat de veranderbereidheid gering is (om wat voor redenen dan ook).
- Leidinggevenden winkelen selectief in wetenschappelijke studies om hun eigen gelijk te halen.
Is de mix van wetenschap en organisatiekunde niet gewoon een giftige cocktail waar je maar beter met een ruime boog omheen kunt lopen?, vraagt de auteur zich af.
Dat valt ook wel weer mee. Er bestaan wel degelijk wetenschappelijke inzichten die generiek toe te passen zijn (zoals de effectiviteit van anoniem solliciteren). Verder zou je vooral ook zelf praktijkonderzoek moeten toepassen (hypothese, onderzoeksmethode, resultaten), en je gezonde verstand gebruiken. Een andere tip is: denk eens in rampscenario’s. Stel je eens voor dat een project een complete ramp wordt, en wat daar de oorzaken van zijn. Vertaal de uitkomsten van die discussie naar je huidige plan van aanpak.
Het artikel in De Volkskrant bevat ook een les voor onderzoekers: investeer in de marketing van je studie. Consultants die met homeopathie aan komen zetten, zijn vaak heel goed in staat om aansluiting te zoeken bij leidinggevenden. Zij spreken de taal, sluiten aan bij behoeften en komen met een oplossing die aansluit bij het bestaande referentiekader van de leidinggevende.
Tenslotte gaat de auteur van het artikel in op de markt van managementboeken. Daaruit blijkt dat vooral ‘softere’ boeken populair zijn.
Je kunt wat mij betreft het gebruik van ‘kolderieke’ managementmodellen en -theorieën best vergelijken met homeopathie. De betrekkelijkheid van ‘bewezen’ methoden maakt dit extra complex. Ik vind het hierbij overigens wel van belang om een onderscheid te maken tussen een visie of manier van kijken, en een model dat pretendeert de werkelijkheid te weerspiegelen. Verder moet je een verschil maken tussen methoden en technieken enerzijds, en werkvormen anderzijds. Het zou niet zo moeten zijn dat we bij elke werkvorm of tool binnen een training vragen naar het bewijs.
Voetnoot 21 januari 2017: ik heb op deze uitspraak een aantal reacties gekregen. Homeopathie werkt wel als het bijvoorbeeld complementair aan reguliere geneeskunde wordt ingezet. Bovendien is reguliere geneeskunde ook slechts ten dele ‘evidence based’. Deze website biedt een uitgebreid overzicht met onderzoek naar de werking van homeopathie. Uiteraard ging het mij vooral om de metafoor.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie