Ik heb gisteren het artikel "Lezen en leren zonder papier – Een eeuwige gelofte?" van Marianne Driessen gemaild gekregen. Op internet is helaas alleen een samenvatting van dit artikel te vinden.
Driessen waarschuwt er voor om binnen het onderwijs papieren leesteksten klakkeloos te vervangen door online lezen. Deze vorm van substitutie heeft niet alleen onvoldoende toegevoegde waarde, maar leidt waarschijnlijk zelfs tot minder goede leerresultaten. Zowel bij ouderen als bij jongeren. Enkele relevante bevindingen:
- Mensen lezen 10 tot 40% langzamer op het scherm.
- Het is lastiger om vanuit een tekst op het beeldscherm een cognitieve taak uit te voeren. Het is lastiger om tekst vanaf het scherm diepgaand te begrijpen.
- Wil je wat opsteken van webteksten, dan moeten die op een bepaalde manier zijn opgebouwd (kort, belangrijkste punten eerst, verwijzingen via hyperlinks).
- Om teksten met veel hyperlinks te kunnen begrijpen, moet je de context kennen. Je moet dus over bepaalde basiskennis beschikken wil je op een effectieve manier omgaan met hyperteksten.
- Digitale teksten zijn zeer geschikt om snel relevante informatie te vinden (door te scannen en door te focussen op 'informatierijke' woorden). Interessant is in dit verband ook de opvatting van professor Rand Spiro dat je op een snellere manier meer te weten kunt komen over een onderwerp door een aantal internetbronnen (met diverse gezichtspunten) te raadplegen, dan door een dik boek te lezen.
De blog post Online v. print reading: which one makes us smarter? komt op basis van een Noors onderzoek uit 2008 tot de volgende verklaring voor de geringe effectiviteit van beeldschermlezen:
The process involves so much physical manipulation of the computer that it interferes with our ability to focus on and appreciate what we're reading; online text moves up and down the screen and lacks physical dimension, robbing us of a feeling of completeness; and multimedia features, such as links to videos and animations, leave little room for imagination, limiting our ability to form our own mental pictures to illustrate what we're reading.
Deze bevindingen onderstrepen mijn opvatting dat je vooral moet kijken naar de "affordances" van leermiddelen, zoals een laptop of interactief whiteboard, om vervolgens effectieve leeractiviteiten te ontwikkelen. Het lezen van lange teksten vanaf scherm is dan geen effectieve leeractiviteit. Aan de andere kant moeten we ons ook realiseren dat het verkrijgen van diepgaand tekstbegrip maar één leerdoel is. Zoals hoogleraar Donna Alvermann stelt:
"Books aren't out of the picture, but they're only one way of experiencing information in the world today."
Over de effectiviteit van e-readers, de iPad en interactieve boeken is nog geen zinnig woord te zeggen. Bij e-readers hoef je in elk geval niet te scrollen en heb je niet te maken met multimedia 'features'
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie