Backchannel gebruiken in leersituaties: tips

Een backchannel is een medium waarmee je de grenzen van fysieke leeractiviteiten kunt doorbreken. Zo kunnen mensen, die niet in staat zijn een workshop tijdens een congres te bezoeken, toch anyplace participeren (vooral als de workshop via internet wordt uitgezonden). Daarnaast kunnen deelnemers in de ruimte ook zelf via de backchannel reageren, terwijl zij -om wat voor reden dan ook- het woord niet willen of kunnen nemen.

Mede op basis van eigen ervaringen met een backchannel wil ik een aantal tips voor het gebruik van deze toepassing formuleren.

Voorbereiding

Er zijn meerdere applicaties die je als backchannel kunt inzetten. Voorbeelden: een sms-wall (reageren via je mobiele telefoon), Skype, Twitter of BackNoise. Geavanceerde tools waarmee je workshops via internet kunt uitzenden (zoals Adobe Connect) hebben ook een chatoptie die je als backchannel kunt gebruiken. Elke optie heeft voordelen en beperkingen. Een sms-wall kost meestal geld (bijvoorbeeld voor de participanten), bij Twitter moeten participanten een Twitter-account hebben, terwijl een toepassing als BackNoise niet altijd door de firewall van de organisatie heen komt.

• Vraag je af of het werken met een backchannel past bij het onderwerp van de sessie en de doelgroep.Tijdens een e-learning congres kun je bijvoorbeeld eerder een backchannel inzetten dan bij een publiek dat veel minder tech-savvy is.
• Gebruik slechts één backchannel, en kies daarbij een zo laagdrempelig mogelijke tool.
• Communiceer in een vroegtijdig stadium welke tool je gebruikt, en verwijs naar eventuele specificaties. Je kunt hiervoor een weblog of wiki gebruiken.
• Geef participanten de gelegenheid om de backchannel te testen.
• Publiceer vooraf je eventuele presentatie en stellingen, zodat degenen die alleen via de backchannel reageren, zich kunnen voorbereiden op de inhoud van de sessie. Dit is vooral belangrijk als de sessie niet live wordt uitgezonden, of als de uitzending onverwachts niet door gaat.
• Je kunt ook gebruik maken van applicaties zoals Ustream om de sessie live uit te zenden (als je niet de beschikking hebt over meer geavanceerde tools).
• Zorg ervoor dat de zaal beschikt over open en draadloos internet, zodat aanwezigen in de zaal de backchannel ook kunnen gebruiken.
• Zorg voor een aparte beamer, scherm en computer met internetaansluiting. Gebruik deze presentatieset om de backchannel resultaten te laten zien.
• Nodig een moderator uit: iemand die de bijdragen op de backchannel volgt, en hier tijdens de sessie regelmatig een samenvatting van kan geven.
• Communiceer vooraf als je sessie ook live wordt uitgezonden of wordt opgenomen, om later gepubliceerd te worden.

Uitvoering

• Vertel aan het begin van de sessie nogmaals dat je sessie ook live wordt uitgezonden of wordt opgenomen, om later gepubliceerd te worden. Vertel ook de bedoeling van de backchannel. Bereid aanwezigen voor op het mogelijk afleidende karakter van de backchannel.
• Let als presentator niet op de backchannel. Dat leidt waarschijnlijk erg af. Je moderator houdt de backchannel in de gaten.
• Bewaar de vragen/reacties op de backchannel niet voor het laatst. Daarmee betrek je buitenstaanders niet bij de sessie. Het is vaak mosterd na de maaltijd als de presentator aan het eind van de discussie de reacties van de backchannel te zien krijgt, en er op in gaat.
• Vraag de moderator jou een seintje te geven als de backchannel interessante reacties oplevert. Vraag de moderator verder ook zelf regelmatig tijdens de discussie of er interessante reacties binnen gekomen zijn.

Afronding

• Sla de reacties in de backchannel op, en verwerk ze in het verslag dat van de sessie wordt gemaakt.
• Reflecteer op het proces, en ga na wat je een volgende keer anders zou doen.