Krachten die onze samenleving beïnvloeden

Wat zijn de belangrijkste krachten die van invloed zullen zijn op onze post-industriële netwerksamenleving? Richard Dobbs van McInsey signaleert er vier, en meent zelfs dat hun impact vele malen groter zal zijn dan de factoren die hebben geleid tot de opkomst van het industriële tijdperk.

Volgens Dobbs voltrekken de betreffende krachten zich niet alleen in een veel hoger tempo dan de krachten van weleer, maar is de schaal waarop ze zich voltrekken ook 300 keer zo groot en de impact maar liefst 3000 keer zo groot.

Om welke krachten gaat het dan?

1. De economische groei en ontwikkeling vindt met name in China plaats, en dan met name in Chinese steden (urbanisatie). Deze steden vormen in een steeds hoger tempo het mondiale economische centrum. Ook van oorsprong Westerse multinationals zullen hun hoofdkwartier in landen als China vestigen. Omdat de economische activiteit voornamelijk plaats zal vinden in het Midden-Oosten, Latijns-Amerika en Azië.
2. Technologische ontwikkelingen, zoals de stoommachine, hebben altijd een belangrijke invloed gehad op maatschappelijke veranderingen. De scope, schaal en economische impact van technologische veranderingen is echter groter dan ooit te voren. Onder meer omdat technologie alomtegenwoordig is, en alle aspecten van ons leven erdoor worden beïnvloed. Bovendien worden technologische innovaties steeds sneller geadopteerd. “Accelerated adoption invites accelerated innovation“, stelt Dobbs terwijl hij deze stelling met diverse voorbeelden illustreert. Belangrijke aspecten hiervan zijn de grote hoeveelheden data die we genereren en kunnen gebruiken, de mogelijkheden om mondiaal te communiceren en de mogelijkheden om dankzij technologie nieuwe business modellen te realiseren (denk aan Uber). Dobbs concludeert daarom: “The furious pace of technological adoption and innovation is shortening the life cycle of companies and forcing executives to make decisions and commit resources much more quickly.”
3. Vergrijzing wordt een mondiaal fenomeen. Wereldwijd worden er per vrouw minder kinderen geboren. Dat betekent dat de beroepsbevolking mondiaal zal krimpen en van minder invloed zal zijn op de productiviteit. Verder zal een ouder wordende bevolking een groter beroep doen op zorg, en zwaarder drukken op de overheidsfinanciën.
4. Er zal dankzij de vele connecties op het gebied van mondiale handel sprake zijn van wereldwijde stromen van kapitaal, mensen en informatie. In 2008 was dankzij de wereldwijde recessie sprake van een stop in de explosieve groei van deze stromen. Dobbs laat echter zien dat deze drie stromen zijn 1980 explosief zijn gegroeid.

Volgens Dobbs hebben deze vier krachten gezamenlijk juist zo’n grote invloed op ons leven. Of zijn absoluut geformuleerde voorspellingen exact uit zullen komen, is niet eens zo belangrijk. Het gaat om de grote lijnen.

Overigens valt op dat Dobbs geen aandacht besteedt aan mogelijke invloed van politieke en politiek-godsdienstige conflicten. Wat zou de invloed van een nieuwe Koude Oorlog zijn op de mondiale stromen? Of wat gebeurt er als moslimfundamentalisme al dan niet met geweld economieën in het Midden-Oosten zal ontwrichten? Of als de middenklasse niet meer accepteert dat de rijksten meer verdienen via vermogens, dan zij gezamenlijk verdienen door te werken?

Technology enhanced learning wordt uiteraard ook mogelijk gemaakt dankzij deze ontwikkelingen. Technologische ontwikkelingen bieden meer mogelijkheden om kwalitatief goede vormen van online en blended learning vorm te geven. Verder kunnen we steeds gemakkelijker leren bij opleidingsinstituten over de hele wereld. Erkenning en validering van het geleerde zijn een kwestie van tijd.

De toenemende vergrijzing zal op termijn ook de vrees voor vervanging van arbeid door technologie wegnemen. Bepaalde werkzaamheden op het gebied van opleiden en onderwijs -denk aan inschrijven en registreren- zullen geautomatiseerd worden of uitgevoerd door minder mensen (zoals online proctoring). Dat is geen probleem als we over steeds minder arbeidskrachten beschikken om het werk uit te voeren.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.