Geleerde lessen rond meertalige MOOCs #EUMOOCs

De afgelopen week heb ik in Madrid deelgenomen aan een projectvergadering van EMMA: European Multiple MOOC Aggregator. Dit project wil MOOCs van Europese instellingen voor hoger onderwijs in meerdere talen toegankelijk maken. De Nederlandstalige MOOCs van de OU kunnen daardoor bijvoorbeeld in het Engels toegankelijk worden voor anderen. Daarmee zou kennis over bepaalde onderwerpen ook vanuit verschillende culturele perspectieven beschikbaar komen. Zo’n project levert de nodige uitdagingen op.

Het EMMA-project is half april van dit jaar gelanceerd. De druk was groot om op korte termijn MOOCs via het EMMA-platform aan te bieden. Het afgelopen najaar zijn daarom de eerste MOOCs beschikbaar gekomen. De OU was aanvankelijk van plan om de in 2013 uitgevoerde MOOC over e-learning en de onlangs uitgevoerde MOOC over blended learning ontwikkelen ook in het Engels aan te bieden. Dat is niet gelukt. In het voorjaar volgt poging twee.

We hebben namelijk te maken gehad met een aantal issues. In de eerste plaats bleek dat wij een ander perspectief hadden van de term ‘aggregator’. Het bleek de bedoeling te zijn dat we onze MOOCs ook gingen invoeren in een apart platform.  Je kunt een Description of Work vaak niet concreet genoeg maken….

Organisaties die geen gebruik maken van een platform voor MOOCs, kunnen hun grootschalige en vrij toegankelijke cursussen via het EMMA-platform aanbieden. Op zich is dat handig. Maar voor ons betekende dat omzetten van onze MOOCs naar een ander platform. De afgelopen week is dan ook opgemerkt dat de term ‘Aggregator’ eigenlijk de lading niet dekt.

Het EMMA-platform kent bovendien een heel andere structuur, en ook andere functionaliteiten dan het platform van de OU. Daardoor moesten we de structuur van de MOOCs opnieuw gaan ontwerpen, en ook gaan nadenken over hoe we bepaalde leeractiviteiten wilden uitvoeren. Bovendien bleken niet alle functionaliteiten op dat moment goed te werken.

Verder moesten de teksten worden aangepast. De bestaande teksten verwijzen namelijk naar bepaalde onderdelen en termen van het OpenU-platform, zoals studietaken en opdrachten. In feite moesten we dus de twee MOOCs herontwerpen. Aanbieders van nieuwe MOOCs hebben hier niet mee te maken.

Vervolgens moesten de teksten en de video’s ook automatisch worden vertaald. Een Spaanse partner beschikt over software waarmee gesproken tekst en geschreven tekst vertaald kan worden. Het resultaat is niet perfect, maar wel acceptabel. Soms is handmatig bewerken vereist. Wel heeft deze software moeite met ‘culturele interpretaties van taal’. Een uitdrukking in het Italiaans kan wat anders in het Spaans betekenen.

De partner uit Valencia had echter nog geen ervaring met de Nederlandse taal. Dat betekende dat de software zich de Nederlandse taal eerst nog eigen moest maken. We hebben eerst bestaande vertaalde bestanden aan moeten leveren waarmee de software ‘getraind’ kon worden. Vervolgens moesten we onze teksten en video’s aanleveren. De video’s van de MOOC Blended learning ontwikkelen kwamen, dankzij de live sessies, echter pas in de loop van het najaar beschikbaar.

Het bleek ook dat wij in Nederland, zeker op dit vakgebied, veel Engelstalige termen gebruiken. Bovendien maakt de OU gebruik van onder andere Duitstalige onderzoekers die met een duidelijk accent spreken. Hierdoor werd de vertaalsoftware ‘op het verkeerde been’ gezet. Over een Limburgs accent hebben we het niet gehad….

Het gevolg was dat de vertalingen van een niet-acceptabel niveau waren, en ook niet eenvoudig konden worden verbeterd. Daarom hebben we dit najaar deze twee MOOCs niet via het EMMA-platform in het Engels aangeboden.

In januari 2015 komt een nieuwe, ’slimmere’, versie van de vertaalsoftware beschikbaar. Ook komt dan een volgende versie van het EMMA-platform uit. We willen daarom in het voorjaar alsnog onze twee MOOCs in het Nederlands en Engels gaan aanbieden. Andere partners zullen met een tweede MOOC starten, of bieden voor het eerst een MOOC aan (dat geldt bijvoorbeeld voor de Universiteit van Boulogne of de Universiteit van Tallinn). Later in 2015 volgen nog meer MOOCs. De doelstelling van het project is belangrijk genoeg om ons te laten weerhouden door dergelijke issues.

Het EMMA-platform en de vertaalmogelijkheid komen ook beschikbaar voor andere aanbieders. Op dit moment ontwikkelen we criteria die we kunnen gebruiken over de selectie van MOOC-aanbieders. Projectpartner Grainne Conole heeft daar gisteren over geblogd. Ik denk zelf dat dit een interessante mogelijkheid kan zijn voor Nederlandse HBO-instellingen, die nog geen MOOCs hebben ontwikkeld.