Lancering Reisgids Digitaal leermateriaal #reisgidsdl

Vanmiddag, tijdens de Week van de Mediawijsheid, heeft de Reisgids Digitaal leermateriaal bij Beeld en Geluid te Hilversum het licht gezien. Mijn werkgever, het Welten-instituut van de Open Universiteit is één van de reisgenoten.

De Reisgids Digitaal Leermateriaal is een praktische wegwijzer met bronnen, werkvormen, tools en rolmodellen voor digitaal leermateriaal in de dagelijkse onderwijspraktijk. Het is een boek en webapp, bedoeld voor het primair en voortgezet onderwijs in het Nederlands taalgebied.

De reisgids moet docenten helpen bij het vinden en toepassen van goed digitaal materiaal. Daarbij krijgen gebruikers ook werkvormen via een werkvormenplanner aangeboden. Verder zijn er voor docenten, die dat willen, tools beschreven waarmee zij zelf digitaal materiaal kunnen ontwikkelen.

Initiatiefnemer van deze reisgids is Louis Hilgers. Louis mocht vertellen over de aanleiding van het traject. Eén van zijn eerste contacten was met Afas. Op basis van een factsheet besloot Afas te sponsoren. Vervolgens breidde het initiatef dankzij het brede netwerk van Louis zich uit, waarna het op een plezierige manier uit de klauwen liep.

Ton van der Veldt van Afas mocht vervolgens vertellen dat deze reisgids van groot belang is voor het voorbereiden van docenten en leerlingen op de digitalisering van de samenleving. Hij meent ook dat docenten eigenlijk mee moeten met deze ontwikkeling.

Vervolgens kwamen vier ‘rolmodellen’ op het podium: docenten die op een innovatieve manier ICT in hun onderwijs gebruik, en als voorbeeld kunnen dienen voor andere docenten:

• Een avatar voor geschiedenis van de omgeving (met Jantje op pad).
• Pionier Koerier: een digitaal persbureau waarin kinderen zich verplaatsen in een journalist. Leerlingen publiceren verhalen over eigen interesses of maken daar videorapportages van (van PSV). Een voorbeeld van onderwijs op maat, waarbij leerlingen zelfsturend leren.
• Hollywood in de klas (filmen in de klas met beschikbare technologieën, waarbij je de klas voor hulp inschakelt). Een alternatief voor de eind-musical.
• Multinet: online taalprogramma voor alfabetisering.
• Een rekenprogramma waarin gamification worden ingezet.

Oud-staatssecretaris Onderwijs Tineke Netelenbos, ooit medeverantwoordelijk voor het programma Investeren in Voorsprong, nu voorzitter van het platform ECP en vanmiddag vervanger van de zieke Jo Ritzen, stelde dat men in de jaren ’90 ICT ook al wilden gebruiken voor ‘onderwijs op maat’. ECP houdt zich onder meer bezig met veilig internet en digitale vaardigheden van burgers. Op 17 december a.s. opent men bijvoorbeeld een hulplijn voor problemen met ICT. Verder heeft ECP het initiatief ‘Geef ICT door”: jonge ICT’ers maken jongeren enthousiast voor werken in de ICT.

Tineke Netelenbos gaf ook aan dat bij het programma over digital championship van Nelie Kroes vooral om onderwijs gaat: mediawijsheid, coderen. Nederland zou zich volgens haar daar actiever mee moeten bemoeien. Zij refereerde ook aan de weerstand van docenten Nederlands tegen stripboeken. Nu zie je weerstand tegen tablets.

Na haar bijdrage kreeg Tineke Netelenbos het eerste exemplaar van 300 pagina’s dikke uitgave door Louis Hilgers uitgereikt. Dit papieren boek zou volgens Louis de springplank moeten zijn naar de app. Deze web app wordt ook uitgebreid met nieuwe content.

Elke PO- en VO-school in Nederland ontvangt deze week een exemplaar van het boek, wist Louis te melden. Op de voormalige Antillen ontvangt zelfs elke docent een papieren versie. Vlaanderen en Suriname volgen met de distributie.

De afsluitende borrel vond plaats in he befaamde Top 2000 café van Beeld en Geluid.

Ik heb het boek in de trein door kunnen nemen. Het eerste dat dan opvalt is de mooie vormgeving, en de zeer uitgebreide inhoudsopgave. Het boek start met inleidende hoofdstukken, bijvoorbeeld over de inbedding van digitaal lesmateriaal in lesontwerpen of over het vinden van bruikbaar digitaal lesmateriaal.

De hoofdmoot bestaat echter uit praktische beschrijvingen van:

• Bronnen
• Werkvormen
• Tools
• Rolmodellen

Hierbij valt het me op dat het vaak om ‘laaghangend fruit’ gaat. Voor menig ‘early adopter‘ hangt dit fruit wellicht te laag. Docenten die nog weinig gebruik maken van ICT kunnen deze vruchten echter gemakkelijk plukken.

De publicatie wordt afgesloten met visies op ICT en onderwijs van ‘Reisgenoten’ zoals het Welten-instituut, en een introductie van het team dat betrokken is bij dit initiatief.

Deze uitgave is een duidelijke aanvulling op Boek 2.0, ook een initiatief van Louis Hilgers cs. In deze reisgids wordt echter uitgebreider ingegaan op het didactisch gebruik van de verschillende bronnen, werkvormen en tools. De rolmodellen gaan ook in op hoe zij vraagstukken oplossen met behulp van leertechnologie.

Al met al een relevant naslagwerk. De bronnen, werkvormen, tools en rolmodellen zou ik persoonlijk vooral online raadplegen. Wat dat betreft is de Reisgids inderdaad een ’springplan’.

Natuurlijk versterk, vernieuw of transformeer je onderwijs en leren niet met digitaal leermateriaal. Net zo min als dat technologie alleen een vernieuwingsimpuls biedt aan onderwijs en leren.

Je zult op een meer integrale manier moeten werken aan de ontwikkeling van meer effectieve, efficiënte en aantrekkelijke manieren van leren, en dus onder meer aandacht moeten hebben voor het curriculum, didactiek, professionalisering van docenten, passende content, ICT-infrastructuur, processen (zoals contentontwikkeling en kennisdeling) en leiderschap en strategie.

Een uitgave als de Reisgids Digitaal leermateriaal kan docenten wel een zetje in de rug geven. Ik ben bijvoorbeeld benieuwd of en hoe scholen en docenten deze reisgids gaan gebruiken voor professionalisering op dit gebied.

Hieronder vind je de video van de reisgids.

Tijdens een interactief webinar op 28 november zal initiatiefnemer Louis Hilgers het crossmediale concept toelichten en vragen vanuit het onderwijs beantwoorden.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.