Mensen als Pedro de Bruyckere of Paul Kirschner stellen regelmatig mythes met betrekking tot onderwijs ter discussie. Onlangs realiseerde ik me dat de term ‘mythe’ hierbij eigenlijk verkeerd wordt gebruikt.
Pedro heeft samen met Casper Hulshof het lezenswaardige boek ‘Jongens zin slimmer dan meisjes’ geschreven (sinds dinsdag beschik ik zelfs over twee exemplaren). Paul spreekt vaak over ‘broodjes aap’. Zie ook 21 Myths That Undermine Educational Effectiveness
Ten behoeve van één van de vele presentaties die ik deze weken verzorg, waarschuw ik ook voor enkele ‘mythes’ op het gebied van ICT en leren (zoals de verkeerde veronderstelling dat jongeren ‘digital natives’ zouden zijn, die kunnen multitasken).
Ik ben toen eens gaan kijken naar het begrip ‘mythe’. Wikipedia stelt daarover
Het woord mythe wordt in het dagelijks spraakgebruik vaak ten onrechte verstaan als fictie, iets dat nooit gebeurd is, een verzonnen verhaal. Een mythe wordt echter vaak opgevat als een zinrijk, betekenisvol en zelfs reëel verhaal, al bevat de vertelling vele elementen die niet reëel zijn in letterlijke of historische zin.
Deze omschrijving spoort natuurlijk niet met de benadering van degenen die op het gebied van onderwijs en leren feiten van fictie proberen te scheiden.
Je kunt ze in feite ook geen fabeltjes noemen, aangezien dat een verzonnen vertelling is met een moraal. Dat geldt in wezen ook voor het sprookje, terwijl een sage een kern van waarheid bevat (wat bij ‘onderwijsmythes’ soms wel, maar lang niet altijd het geval is).
Ik denk eerlijk gezegd dat de term ‘onderwijsfictie’ het beste benadert als bepaalde onterechte veronderstellingen over onderwijs en leren worden gepresenteerd:
een verhaal of gedachtegang aangeduid, die zich hoofdzakelijk in de fantasie van de auteur of lezer afspeelt.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Ik snap de kwestie. Alleen de term fictie lost het niet op vrees ik. Juist (literaire) fictie kan wijsheid brengen, ook een soort waarheid dus. Misschien is het woord onzin een goed alternatief. 🙂