Kenmerken van seamless learning

“Seamless learning” gaat over het realiseren van ‘naadloze’ leerervaringen. Mobiele en draadloze technologie speelt een belangrijke rol om dit te faciliteren. Maar wat zijn verder kenmerken van deze benadering?

Inge de Waard heeft onlangs een prima inleidend artikel geschreven over ‘seamless learning’. Volgens haar zal de ideale leeromgeving zorg moeten dragen voor een gladjes verlopende leerervaring, waarbij de lerende dan weer actief en dan weer minder actief leert.

Anno 2013 beschikken we mede dankzij internettechnologie over tal van mogelijkheden om te leren (vaak zonder dat dit geld kost). De vraag is volgens Inge echter hoe je samenhang kunt aanbrengen in deze leerervaringen, en hoe deze leerervaringen beter op elkaar kunnen aansluiten.

Volgens Inge kenmerkt ‘seamless learning’ zich dan door:

1. Een leven lang leren dat bestaat uit formeel en informeel leren. Lerenden moeten bewust worden van de kracht van informeel leren. Zij moeten worden begeleid om te leren leren. Daarnaast zal leren meer plaats moeten vinden in authentieke leersituaties.
2. Samenwerkend leren wordt beter ingebed, waarbij sprake is van persoonlijk en sociaal leren. Lerenden moeten daarbij bijvoorbeeld leren omgaan met grote hoeveelheden informatie.
3. Leren vindt alomtegenwoordig en ‘just-in-time’ plaats. Daarbij versterken de fysieke en virtuele wereld elkaar.
4. Lerenden hebben dankzij cloud computing altijd en overal de beschikking over hun leerbronnen.
5. Leren wordt tussen verschillende contexten, fysiek en digitaal, ondersteund en gefaciliteerd. Mobiele technologie maakt leren tussen verschillende contexten mogelijk (werk, privé, netwerken).
6. Leren vindt plaats met behulp van meerdere apparaten. Dat betekent ook dat online materialen bijvoorbeeld toegankelijk zijn met meerdere apparaten.
7. Lerenden zijn in staat om leerobjecten met anderen te delen, en om snel te wisselen tussen taken (wat volgens mij overigens dikwijls ten koste gaat van de effectiviteit en efficiëntie; mensen zijn niet in staat om te multitasken, blijkt uit onderzoek).
8. Er is sprake van synthese tussen kennis die binnen tal van contexten en leeractiviteiten wordt ontwikkeld. De lerende staat daarbij centraal.
9. Lerenden worden gestimuleerd en gemotiveerd om zelfgestuurd te leren. Leren is een continu proces van voortdurend onderzoek.
10. Samenwerking en delen (denk aan afbeeldingen) roepen ook vragen op over privacy en ethiek. De mogelijkheid om anoniem te delen bevordert volgens Inge de Waard dan vertrouwen. Zelf ben ik daar niet zo voor. Je moet niets delen, als je je daarbij niet goed voelt. Maar als je deelt, beken dan kleur.

Als je deze kenmerken beschouwt, dan valt de holistische benadering op. En de verwantschap met de personal learning environment. Inge geeft m.i. overigens geen antwoord op de vraag wat er nu voor zorgt dat leren ‘gladjes’ of naadloos verloopt. Ik denk zelf het vermogen van de lerende om die synthese tussen kennis aan te brengen (punt 8). Daar komt bij dat de lerende m.i. in staat moet zijn om leervragen te formuleren, en om aan double loop learning te doen.