Sociale media en leren in organisaties (#in)

Via Twitter (@En_nu_online) kwam ik deze week het artikel Over de impact van sociale media op leren in organisaties van Jos Arets en Vivian Heijnen tegen. Zij stellen daarin dat als twee of meer mensen kennis en informatie met elkaar delen, ook sprake is van 'synchroniseren'. Sociale media spelen daarbij een steeds belangrijkere rol. De leerfunctie van de organisatie  (het organisatieonderdeel dat zich bezig houdt met leren en ontwikkelen) moet daarom "gesynchroniseerd (te) zijn met de mogelijkheden van sociale media."

Arets en Heijnen illustreren dit aan de hand van vier nieuwe realiteiten:

1. Sociale media is niet meer weg te denken. Het bestaat, en biedt dus kansen (op zich nooit zo'n sterk argument, vind ik).
2. Informatie heeft de toekomst. Het gaat volgens de auteurs voor de leerfunctie niet alleen om kennisverwerving, maar vooral ook via sociale media informatie aan te bieden. Informatie is bedoeld voor het leren van nu. Sociale media zijn daar bij uitstek geschikt voor, vinden de auteurs.
3. Leren vindt overwegend op de werkplek plaats. Informeel leren wordt steeds vaker ingebed in de leerfunctie, met name door impliciete kennis van medewerkers via sociale media te ontsluiten.
4. Iedereen weet en voelt hét: trainingen werken meestal niet. De oorzaak van een prestatieprobleem binnen een organisatie is immers vaak niet een "competentietekort". Via sociale media kun je de leerfunctie binnen een organisatie volgens Arets en Heijnen rechtstreeks verbinden met kennis- en informatieproductie. Er is overigens, schrijven zij terecht, nog weinig ervaring met het meten van de effectiviteit van deze manier van leren (de voorbeelden die zij zelf geven, zoals cijfers over blogs, vind ik bepaald niet sterk).

In hun artikel gaan Jos Arets en Vivian Heijnen ook in op stappen die je als leerfunctie kunt zetten om 'gesynchroniseerd' te zijn met sociasle media. Zij presenteren daarbij o.a. een tabel met leervormen en beschikbare tools. De 'leervormen' in deze tabel zijn overigens van een zeer verschillende orde. De 'vertegenwoordigers' in deze tabel (denkers over leren zoals Senge en Piaget) komen wat mij betreft wat uit de lucht vallen. Het overzicht met opbrengsten van het leertraject in tabel 2 bestaat uit louter kwantitatieve gegevens zoals de toename van paginaweergaves van fora en profielen. Ik hoop niet dat de auteurs dat daadwerkelijk indicaties van leeroopbrengsten vinden.

Via de metafoor van een leerlandschap verbinden de auteurs vervolgens formeel en informeel leren. Beiden komen in organisaties voor, en hebben ieder hun waarde voor organisaties. Leren is daarbinnen een continue activiteit, waarbij -dankzij sociale media- veel meer medewerkers bij kennisdeling en kenniscreatie worden betrokken dan voorheen. Dat vereist wel dat HRD-professionals, die invulling geven aan de leerfunctie van organisaties, zich zullen moeten verdiepen in nieuwe opvattingen over leren en in de mogelijkheden van sociale media hierbij.

Al met al een zinvol artikel, hoewel de auteurs op onderdelen m.i. de mist in gaan. Ik doel daarbij niet alleen op de kwantitatieve invulling van leeropbrengsten. Ook de afbakening van kennis en informatie in relatie tot leren (aan de hand van een onderscheid van Marc Rosenberg) verdient wat mij betreft een nadere toelichting.