De gevolgen van noobs en geeks voor e-learning

Als het gaat om ICT-gebruikers, dan kun je enigszins simplistisch twee groepen onderscheiden: ‘geeks‘ en ‘noobs‘ (naast een kleine groep niet-gebruikers). In de loop der jaren is het aandeel ‘noobs’ sterk toegenomen. Wat mij betreft heeft dat ook gevolgen voor ICT en leren.

Volgens Mike Elgan hebben veel discussies op het gebied van technologie, zoals de ‘strijd’ tussen de Mac en de PC, te maken met een culturele tegenstelling tussen “geeks” en “noobs”. Elgan typeert beide groepen als volgt:

“geeks” — technical people who like to tinker with tech — and “noobs” — nontechnical people who want gadgets to “just work.”

ICT was volgens Elgan lange tijd het domein van ‘geeks’. Het aantal ‘noobs’ is volgens hem echter drastisch toegenomen sinds ICT meer gebruikersvriendelijk is geworden. Sociale media en de iPad zijn voorbeelden van deze ‘noobification’. Ondanks dat ‘geeks’ nu in de minderheid zijn, als het gaat om het gebruik van technologie, plukken zij wel de meeste vruchten van de toename van het aantal ‘noobs’. Neem ‘geek’ Mark Zuckerberg die steenrijk wordt dankzij de Facebook-aandelen die volksstammen ‘noobs’ kopen.

Vanzelfsprekend is de werkelijkheid complexer en genuanceerder. Maar daar gaat het me nu even niet om. Elgan heeft een punt als hij schrijft dat er steeds meer ‘noobs’ zijn bijgekomen, en dat dit tot nieuwe issues heeft geleid. Ook op het gebied van ICT en leren, als je het mij vraagt:

• Vroeger had je ICT-ers en gebruikers die geen verstand hadden van technologie. De ICT-ers bepaalden het ICT-beleid. De affiniteit van bestuurders, beleidmakers en directies met ICT is toegenomen, omdat het aandeel ‘noobs’ onder hen is gegroeid. ‘Noobs’ gaan zich daardoor nadrukkelijker bemoeien met sturing van ICT. ‘Geeks’ hebben hier moeite mee.
• Eindgebruikers zijn mondiger geworden omdat het aandeel ‘noobs’ sterk is toegenomen. Eindgebruikers accepteren veel minder vaak dat iets niet mogelijk is. Dit vraagt passende communicatieve vaardigheden van ICT-ers èn ‘noobs’.
• Dankzij een toegenomen gebruikersvriendelijkheid zijn ‘noobs’ beter in staat om devices en applicaties zelf te beheren, en eenvoudige problemen op te lossen. Vragen die nog aan een helpdesk worden gesteld, zijn behoorlijk complex van aard. Dit stelt hogere eisen aan een helpdesk. Beslissers onderschatten daardoor de behoefte aan een helpdesk.
• ‘Noobs’ denken dat alle ICT-problemen eenvoudig op te lossen zijn. Zij hebben thuis toch immers ook zelf wifi aangelegd (en het werkt). Zij beheren toch zelf ook hun iPad. Mede daardoor overschatten zij hun eigen ICT-bekwaamheden waardoor zij veel tijd besteden aan het oplossen van ICT-problemen, en waardoor ICT-problemen erger worden.

Ik denk dat het belangrijk is dat binnen organisaties (zoals onderwijsinstellingen en arbeidsorganisaties met HRM/opleidingsafdelingen) de dialoog tussen ‘geeks’ en ‘noobs’ georganiseerd worden. Daar zijn verschillende vormen voor. Uit eigen ervaring kan ik onderstrepen hoe belangrijk het is als ICT-ers en bij onderwijs/opleidingen inhoudelijk betrokkenen daadwerkelijk en open met elkaar communiceren.