Prestatiebeloning in het onderwijs motiveert niet

Daniel Pink’s Eight brief points about “merit pay” for teachers is volgens mij ook relevant voor de Nederlandse discussies over prestatiebeloning in het onderwijs. In het boek Drive besteedt Pink aandacht aan het bevorderen van intrinsieke motivatie. In deze blog post concludeert hij dat prestatiebeloning voor onderwijsgevenden niet werkt.

Samengevat komen zijn redenen op het volgende neer.

1. ‘Als-dan’-beloningen werken goed voor eenvoudige, routinematige taken. Onderwijs verzorgen is een creatief en complex proces waar dit type beloningen niet bij past.
2. Experimenten met prestatiebeloning in het onderwijs laten zien dat deze manier van belonen niet effectief is.
3. Financiële beloningen zijn op zich van belang. Als je mensen oneerlijk financieel beloond dan werkt dit zeer demotiverend. Een fatsoenlijke financiële basisvergoeding is van groot belang.
4. Vergroot het algemene salaris van docenten, en organiseer dat je gemakkelijker af kunt van docenten die onder de norm presteren.
5. Het invoeren van prestatiebeloning binnen het onderwijs is gebaseerd op een verkeerde diagnose. Het is niet duidelijk voor welk probleem prestatiebeloning een oplossing is.
6. Het echte probleem is een verouderd onderwijssysteem dat bovendien discrimineert naar sociaal-economische status. Vermoedelijk geldt dit voor de VS sterker dan voor ons onderwijssysteem.
7. Waarom wordt niet overwogen om prestatiebeloning voor andere beroepen in de publieke dienstverlening in te voeren? Bijvoorbeeld voor politieagenten of soldaten. Of voor politici zelf?
8. Het Amerikaanse onderwijsbeleid lijkt meer voor het gemak van volwassenen ontworpen te zijn dan voor het onderwijs aan kinderen. Pink pleit voor een eerlijke en nuchtere dialoog waarbij de ontwikkeling van kinderen centraal staat.

Ik kan mij prima vinden in Pink’s punten. Prestatiebeloning is een ‘wortel en stok’-benadering die volgens mij niet werkt om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Daar heb je andere manieren voor zoals professionalisering of het geven van autonomie om je werk binnen bepaalde kaders zelf in te richten.