De volgende stap voor onderwijs en ICT

James Shimabukuro heeft een inspirerend en vooral prikkelend essay geschreven, waarin jij ideeën uiteen zet over hoe (t)e-learning er uit gaat zien.

Either schools will stay the same and leave online efforts at a standstill, or our concept of school will change and allow online instruction to grow.

Volgens Shimabukuro is het menselijke verlangen, de wilskracht, de catalysator van verandering. Mensen verlangen naar vrijheid en gebruiken technologie om in vrijheid te kunnen handelen.  Toen we nog niet de beschikking hadden over Internettechnologie waren we tevreden met de keuzemogelijkheden die de traditionele school ons bood. Maar nu we veel meer keuzemogelijkheden hebben om te leren wat we willen, wanneer we willen en waar we willen (en in welk tempo), voldoet dit model niet meer.

I predict that, in the foreseeable future, we will look back to the year 2005 and wonder how learning could have ever taken place in the jail cells that passed for classrooms. Schools and colleges in the coming decades will be characterized by a new sense of freedom that will make today’s campuses seem like medieval dungeons.

Ok. Maar hebben niet ook veel mensen ongelofelijk veel moeite met keuzes maken? Zie de discussie over energieleveranciers en ziektekostenverzekeringen. En an hebben we het nog niet eens over de gevolgen van vrije marktwerking binnen het onderwijs. Veel vrijheid vereist volgens mij in het onderwijs bovendien goede hulp bij het maken van keuzes.

Een ander aspect, dat de auteur beschrijft is de toenemende mate waarin docenten en lerenden in staat zouden moeten zijn zelf beslissingen te nemen ten aanzien van het leren ("user empowerment"). In de praktijk van de meeste scholen hebben docenten en lerenden echter in feite weinig te vertellen over hoe het onderwijs wordt ingericht.

In the shuffle and din, however, classroom teachers and students are an afterthought, and talk of empowering them is no more than lip service. The missing ingredient is the voice of those who will actually implement and be affected by changes.

Shimabukuro stelt dat veel dingen bij het oude zullen blijven als docenten en lerenden niet meer beslissingsbevoegdheid over de inrichting van hun onderwijs krijgen.

Als het onderwijs vrijheid en "user empowerment" meer weet te waarderen, dan zullen docenten en lerenden volgens Shimabukuro de traditionele klaslokalen verlaten. Het leren zal dan plaats vinden binnen "vrije leer omgevingen" (tijd- en plaatsonafhankelijk, met veel multimedia).

A few traditional schools will remain, but the vast majority will be demolished and the land converted to community recreational and educational centers with free learning facilities. Schools as we know them will be replaced by electronic zones and community complexes that combine shopping, entertainment, dining, and educational facilities.

Shimabukuro gaat ook in op de rol van de docent. Hij voorziet bijvoorbeeld specialisatie (adviseurs, experts op specifieke onderwerpen).

De auteur schrijft in een nogal "ronkende" stijl. Ik vind dat wel grappig, al zal menigeen het overdreven vinden. Maar als je de stijl er afpelt, dan maakt Shimabukuro absoluut een aantal zinnige punten:

• We zijn altijd geneigd om nieuwe technologie binnen bestaande kaders en systemen te stoppen, in plaats van te kijken hoe we die kaders en systemen met behulp van nieuwe technologie kunnen veranderen.
• Lerenden krijgen steeds meer keuzevrijheid bij de vormgeving van hun eigen leerpaden (een leven lang).
• Leven en leren zijn twee gescheiden werelden (mijn interpretatie van Shimabukuro’s woorden):

  "education becomes a community tarther than a school effort, one that is relevant to all members of the population".

Ik deel overigens niet Shimabukuro’s positieve beeld van de veranderingsbereid zijnde docent. Vrijheid om je werk voor een groot deel naar eigen inzicht in te richten en "user empowerment" zijn hierbij zeker belangrijk. Behalve dat ik vind dat docenten bij de ontwikkeling en uitvoering van het onderwijs ook samen moeten werken (het kan m.i. geen individuele bezigheid zijn), denk ik dat er nog andere factoren zijn die bepalen of een docent Shimabukuro’s onderwijs van de toekomst mee vorm wil geven. Die vrijheid maakt namelijk ook onzeker; je moet een nieuwe manier van werken je eigen maken en  opgeven wat je hebt. En zijn docenten in wezen zo ontevreden met het huidige systeem? Daarnaast gaat de auteur voorbij aan het feit dat de meeste mensen het ook leuk vinden om elkaar fysiek te ontmoeten. Als het ingewikkeld is om elkaar te ontmoeten, dan biedt ICT prima oplossingen (al heeft ICT ook voordelen ten opzichte van face-to-face, maar daar ga ik nu niet op in).

Inderdaad

The catalyst for change is the human will.

Maar dit verlangen wordt door meer zaken beïnvloed dan vrijheid en "user empowerment" alleen.

Het essay is verschenen in het magazine Innovate. Registeren is kosteloos en verplicht. Ik raad iedereen aan zich hierop te abonneren want er staan wel vaker boeiende bijdragen in.