WK Voetbal vanuit ‘leerperspectief’

Nu sinds 9 juli j.l. ook de Fransen weten dat Italianen niet van je kunnen winnen maar dat jij wel van hen kunt verliezen, lijkt het me verstandig om vanuit ‘leerperspectief’ terug te blikken op de moeder aller toernooien: het WK voetbal.

Zo heeft het begrip ‘kopstoot’ dankzij Zinedine Zidane een nieuwe invulling gekregen. Het gaat niet langer om een jenever-pils combinatie en ook niet meer om een tik met het voorhoofd tegen de neus van de tegenstander. Gewoon een harde beuk met het hoofd tegen het borstbeen van de ander. Vast een ram qua sterrenbeeld, onze Zizou. Vanuit ‘leerperspectief’ kun je stellen dat het leervermogen van onze Franse vedette bijzonder gering is. Zidane is tijdens zijn indrukwekkende loopbaan wel vaker door het lint gegaan, met een rode kaart als gevolg. Zou een digitaal portfolio niet veel onheil hebben kunnen voorkomen? Als hij bijvoorbeeld regelmatig op zijn handelen had moeten reflecteren om vervolgens verbeteracties te moeten formuleren èn practiseren. De verschillende TV-fragmenten zouden als uitstekend bewijsmateriaal kunnen dienen. Een coach of een collega (peer) hadden dan feedback kunnen geven.

Een ander prachtig ‘leervoorbeeld’ betreft de Duitse Mannschaft. In korte tijd heeft dit team zich ontwikkeld van lelijk eendje in een prachtige zwaan. Een stervende zwaan, dat wel. Vanuit Californië heeft Jürgen Klinsmann zijn team aangestuurd. Een vorm van e-coaching, eigenlijk. Van een stug elftal, dat als los zand aan elkaar hing, heeft Klinsmann er een hechte groep van gemaakt die aantrekkelijk voetbal wist te spelen. Natuurlijk "Laufpensum" en "Ausdauer" bleven. Maar ze wisten het Nederlandse rolmodel behoorlijk goed te imiteren. Als ware het de ideale meester-gezelconstructie. Helaas voor onze Duitse buren hebben ze ook de Nederlandse manier van verliezen overgenomen. Nadat de Italianen vlak voor tijd ‘op z’n Duits’ toe hadden geslagen, stroomden de zilte tranen over de wangen van Ballack en zijn mannen. Enkele uren later barste boven Stuttgart het noodweer los. "Selbst der Himmel weint", zo had een kop van de Bild Zeitung kunnen luiden.

Maar het meest bizarre ‘leervoorbeeld’ betreft toch wel ‘onze’ Marco van Basten. Na de jammerlijke en schandalige uitschakeling tegen de Portugezen typeerde de Nederlandse coach de WK als een belangrijk leermoment op weg naar de Europese Kampioenschappen voetbal van 2008. Ondanks dat ik een groot voorstander ben van leren op de werkplek, gaat dit me toch een stap te ver.

Leren voetballen doe je in een zo realistisch en authentiek mogelijk leersituatie. In de voetballerij is dat de training. Voor het theoretisch gedeelte kun je gebruik maken van simulaties en animaties. Samen vormen deze leeractiviteiten een krachtige leeromgeving. Maar tijdens een toernooi moet het team er staan! Een WK vindt eens in de vier jaar plaats. Tijdens de wedstrijden mag je leren, maar je moet vooral performen!

Deze column heb ik geschreven voor www.e-learning.nl.