Over de grenzen van de ELO II: E-framework

Op 28 en 29 september heb ik het tweede SURF-congres ‘Over de grenzen van de elektronische leeromgeving bezocht’.
Sarah Porter ging in een hoog tempo in op de ontwikkeling van het e-framework. De meerwaarde van haar verhaal, in vergelijking met verleden jaar, was dat zij voorbeelden beschreef van services die binnen het e-framework passen (bijvoorbeeld een e-registratie toepassing). Zie ook http://www.brock.ac.uk/toolkit2/. Porter liet ook een illustratieve animatie zien van een SOA. Hierin lag overigens vooral de nadruk op naadloze uitwisseling van data, terwijl bij een SOA toch vooral de nadruk ligt op integratie van functionaliteiten. Porter stelde ook dat bij het e-framework initiatief een verschuiving plaats vindt van technologie naar gebruiker. Zij was lovend over Sakai, dat volgens haar een voorbeeld wordt van een SOA.

Erik Saaman ging in op de activiteiten van Surfnet en het e-framework. Volgens hem bestaat een SOA uit een architectuur (componenten) en webservices. Een webservice is een koppeling tussen systemen via een webprotocol, waarbij gegevens in XML-format worden gepresenteerd, onafhankelijk van de onderliggende techniek. In deze liberale definitie is RSS in feite een webservice. Een webservice is gericht op creëren, op het zichtbaar maken van de functionaliteit, op de buitenkant van de ICT-infrastructuur. Een architectuur is gericht op managen, op het zichtbaar maken van de bedrijfsprocessen, op de binnenkant van de ICT-infrastructuur.
Erik Saaman vergeleek de SOA met een stereoinstallatie. Je kunt één apparaat kopen, waarin CD speler, versterker etc één geheel vormen. Maar je kunt ook zelf een stereoinstallatie samenstellen op basis van een versterker van merk X, een CD speler van merk Y, boxen van merk Z. En als dan vervolgens een nieuw apparaat op de markt komt (zoals vele jaren geleden met de CD speler het geval was), dan sluit je deze er gewoon op aan zonder de andere onderdelen van de hand te hoeven te doen. Overigens zijn die alle-in-één systemen vcaak van mindere kwaliteit en veel goedkoper dan de hifi installatie die uit meerdere componenten bestaat. Maar zover trok Saaman de vergelijking niet door.
Samaan presenteerde onder meer de resultaten van een enquête, die Surfnet heeft gehouden om de stand van zaken met betrekking tot de SOA in Nederland in kaart te brengen. Hieruit blijkt dat er behoefte is aan opbouw van technische kennis op dit gebied, en dat respondenten (contactpersonen van Surf) behoefte hebben aan webservices op Surf diensten. Een meerderheid weet globaal wat een SOA is (slechts een kleine groep is goed op de hoogte). En binnen de eigen organisatie is volgens 40% van de respondenten onvoldoende kennis over de SOA aanwezig. Maar tien procent van de organisaties heeft beleid op dit gebied. Saaman ging ook in op de ervaringen van Surfnet met de SOA. Volgens hem is de business case van de SOA voor Surfnet nog niet helemaal duidelijk. Het ontwikkelen en implementeren van een SOA is complex en kostbaar. Hij waarschuwde er voor je als organisatie te verliezen in grootschalige architecturen. Volgens Saaman moet je meer aandacht besteden aan services in plaats van aan de architectuur. En erg belangrijk is uit te gaan van standaarden (en bij afwezigheid daarvan van specificaties).