Kijk, ik kan Roger Schank’s kritische benadering van dominante onderwijssystemen best waarderen. En ik houd ook van metaforen. Maar in Cave Man Didn’t Have Classrooms Schank stelt dat we metaal gezien eigenlijk nog steeds holbewoners zijn, en dat we eigenlijk ook zouden moeten leren als holbewoners. En volgens mij raakt hij met deze vergelijking kant noch wal.
Instruction in cave man society, indeed in all societies until very recently, was by long-term apprenticeships. Knowing was not valued. Doing was seriously valued.(…) The mental apparatus used by the cave man and thus inherited by modern man would have to be all about roles, tasks, goals, plans, and learning by watching and learning by doing. Just in time storytelling would also have a big role to play.
Want holbewoners waren in feite toch gewoon ‘achterlijk’? Hoefden niet verder te kijken dan hun naaste omgeving, die weinig complex en dynamisch was. Holbewoners beslechtten ruzies toch met geweld? En hoefden zich niet te bekommeren om de enorme informatiestroom die zij moesten leren hanteren? Met andere woorden: gaat deze vergelijking wel op?
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Het idee dat onze hersenen nog in de laatste ijstijd leven, daar kan ik wel een eind in meegaan. Maar dat idee over prehistorisch onderwijs lijkt me wat simpel.
Ik zou denken dat het belangrijkste kenmerk van holbewonersonderwijs really-really high stakes testing zou zijn.
En daar ben ik het dan wel mee eens: leren of je leven (en dat van je familie) ervan af hangt is ongetwijfeld heel effectief. Maar misschien niet precies het onderwijs dat we willen.
Leren of je leven ervan afhangt misschien niet direct, maar CGL zou er natuurlijk wel op gericht moeten zijn om te overleven in de wereld van je (toekomstige) beroep.
Als je iets van holbewoners kunt zeggen dan is het wel dat hun vaardigheden en attitude met betrekking tot leren een buitengewoon betekenisvolle context hadden. Wie niet leerde te jagen, te verzamelen, vuur te maken of een warme jas te maken van een dood beest was gedoemd ‘uit te sterven’ of in elk geval afhankelijk te zijn van anderen.
Leren blijft in essentie het overbruggen van een situatie waarin je iets niet kunt naar een situatie waarin je datzelfde wel kunt en dat ook nog eens kunt vertalen naar vergelijkbare situaties. Het vermogen van de prehistorische mens om een situatie te analyseren, die te concretiseren tot een (leer)probleem, actie te ondernemen om er voor te zorgen dat in een volgende of vergelijkbare situatie dat probleem overwonnen kan worden en dat zo nodig overdragen op je omgeving, was misschien wel beter ontwikkeld bij de holbewoner dan bij de moderne lerende.
Ik wil de boel best eens omdraaien door te beweren dat in de huidige context van het onderwijs de stakes juist niet hoog genoeg zijn om goed te kunnen leren. De leercontext van de moderne mens is de school (leer of blijf zitten), die van de holbewoner was het leven (leer of sterf). Ik heb een vermoeden dat dat laatste effectiever is.