Downes maakt gehakt van Kirschner

"I will tear his article apart". Aldus een getergde Steven Downes tijdens het vierde Edublogdiner dat aan de vooravond van de Surf Onderwijsdagen 2007 (OWD 2007) plaats vond. Downes doelde daarmee op een populaire artikel Why Minimal Guidance During Instruction Does Not Work: An Analysis of the Failure of Constructivist, Discovery, Problem-Based, Experiential, and Inquiry-Based Teaching van de Nederlandse hoogleraar Paul Kirschner (en anderen) dat de Canadese onderzoeker en Edublogger in zijn keynote tijdens deze conferentie over ICT in het (hoger) onderwijs inderdaad ongenadig op de korrel zou nemen.

Paul Kirschner cs bekritiseren in dit artikel het sociaal-constructivisme. Zij stellen daarin dat minimale vormen van begeleiding niet zouden leiden tot positieve leerervaringen. In plaats daarvan pleiten deze auteurs, aldus Downes, voor mee instructivistisch onderwijs. Downes zelf -daarentegen- is aanhanger van free learning, in plaats van controlled learning.

Stephen Downes schetste een beeld van leren en onderwijs waarin geen sprake is van acquisitie van kennis maar van ‘groei’. Waarbij leren vooral bedoeld is om patronen te leren herkennen. Leren zou meer gericht moeten zijn, vindt Downes, op het ontwikkelen van capaciteiten en aptitudes, en niet op het leren van wetten en feiten.

In zijn bijdrage gaf hij een invulling van het ‘connectivisme’, waarbij doceren vooral modelleren en demonstreren is en leren een kwestie van practiseren en reflecteren. Beide didactische aspecten vereisen volgens Downes actieve participatie in een authentieke community of practice. Een docent zou daarbij vooral op een transparante manier te werk moeten gaan. Dus ook open moeten reflecteren, en bepaalde aannames ter discussie durven stellen. Downes is voorstander van het gebruik van social software (wiki’s, weblogs etc.) omdat deze technologie deze transparante manier van leren en werken mogelijk maakt. Traditionele applicaties zijn daarentegen veel meer gesloten.

Downes illustreerde dit met drie zogenaamde loci of control:

• Content packaging: je verpakt ‘leren’ in een pakketje dat je in een bepaalde volgorde moet doorlopen.
• Federated search: je laat lerenden alleen in een aantal voorgeselecteerde databanken zoeken.
• Learning design: je ontwikkelt een mechanisme waarmee lerenden op een bepaalde manier door het leermateriaal geleid worden.

Stephen Downes bekritiseerde het artikel van Kirschner cs vanuit een aantal invalshoeken, zoals:

• Het taalgebruik (semantiek).
• De argumentatie (Kirschner cs zouden stellen dat onderzoekend leren en probleemgestuurd leren geen onderbouwing hebben; Downes liet zien dat dit wel het geval is).
• Interne consistentie.
• Het presenteren van een vals dillemma: de keuze tussen minimale begeleiding en sterke instructie is niet zo ‘hard’. Downes over de manier waarop zijn toespraak tot stand is gekomen:
  

  
  I got a lot of guidance, but I was not instructed

  (vergelijk de fameuze uitspraak van Winston Churchill: Personally, I am always ready to learn, allthough I do not always like being taught)

  Op wel meer terreinen is Downes van mening dat Paul Kirschner en de zijnen een karikatuur maken van meer sociaal constructivistisch leren.

• De wijze van wetenschap bedrijven (wetenschapsfilosofen als Kuhn en Popper kwamen voorbij).

Stephen Downes heeft zijn opvattingen over het artikel van Kirschner e.a. uiteraard ook
online gezet (hij brengt echt in de praktijk wat hij predikt). Een must read zou ik zeggen.

Om een aantal redenen sprak deze key note mij erg aan.

• Het was een orginele bijdrage. Je verwacht van Downes vooral een verhaal over e-learning 2.0. Maar Downes is in de eerste plaats vooral filosoof, zoals hij me tijdens het Edublogdiner vertelde. Hij is alleen voorstander van het gebruik van sociaal software omdat deze applicaties aansluiten op zijn visie op leren, leven en werken.
  Daarnaast was het een orginele bijdrage omdat hij een bepaald artikel op de korrel naam, en bijna persoonlijk werd. En dat kom je niet vaak tegen op een Nederlands congres. Tenslotte bracht hij zijn felle kritiek vanuit een voornamelijk filosofische invalshoek. En ook dat kom je niet vaak tegen op een congres over (t)e-learning.
• Downes bijdrage was onderbouwd en theoreticsh. Dat mag wat mij betreft best eens op een congres over ICT in het (hoger) onderwijs.
• Downes ideeën over onderwijs en leren spreken mij erg aan, al vraag ik me af hoe hij free learning in het MBO ziet. Ik zie daar nog een aantal beren op de weg.
• Downes’verhaal zet je aan het denken. Ik ben het niet helemaal met hem eens. Volgens mij chargeert hij ook door Kirschner cs in het kamp van de ‘fundamentalistische instructivisten’ te plaatsen (dat deed hij m.i. feitelijk). Daarmee doet hij hetzelfde wat hij Kirschner cs verwijt: een vals dilemma schetsen. Maar goed: de boodschap komt wel over.