Mobile learning in Nederland

Vandaag mocht ik dus een keynote verzorgen tijdens het ICT Beheer en Techniek Congres, georganiseerd door ESS.

Ik kreeg positieve reacties. Verder viel me op dat de meerderheid van de zaal het juiste antwoord wist op het aantal 'hack pogingen' waar een individuele internetter dagelijks mee te maken krijgt. Opvallend was ook dat maar weinigen gebruik maakten van netbooks in het onderwijs, of van Google Apps. Wil je een foto van mij in actie zien?

Ik heb ook nog een sessie bijgewoond over mobiel internet in het onderwijs. Menno Smidts, projectleider Mobiele Onderwijstoepassingen SURFnet/Kennisnet, vertelde onder meer over de opkomst van mobiel internet. Volgens Menno hebben 850 duizend Nederlanders inmiddels hier de beschikking over. Van deze 850 duizend zaten er vijf in de zaal. Tenminste: vijf personen waren in staat met hun mobiel apparaat te reageren op stellingen die Menno ons voorlegde (ik was niet één van de vijf; heb een eenvoudige mobiele telefoon).

Volgens Menno zijn drie vormen van m-learning te onderscheiden:

• Het ondersteunen van leerprocessen, anytime, any place. En dan hebben we het over ècht tijd- en plaatsonafhankelijk leren met behulp van ICT. Dus daar waar je zonder mobiele apparaten eerst niet met behulp van ICT kon leren.
• 'Immersief' leren (emmersive learning): leren binnen een authentieke context. Dankzij GPS kun je bijvoorbeeld op een locatie -denk aan een monument- over die locatie leren. Hierdoor is sprake van een intensievere beleving van lerenden.
• Goedkoper leren met behulp van ICT.

Menno ging ook in op technische belemmeringen (onvolwassen apparaten, netwerken, authentificatie, veiligheid data) en onderwijskundige drempels (is het effectief en efficiënt, digitale geletterdheid). Volgens Menno mag mobiel internet binnen het onderwijs niet worden onderschat, maar is ook nog niet uitgekristalliseerd wat de effecten van deze manier van leren zijn. Positieve effecten, die op dit moment naar voren komen, kunnen bijvoorbeeld tijdelijk van aard zijn (nieuwe technologie op zich motiveert) of gekleurd worden doordat onderzoeken vaak gesponsord worden door belanghebbende bedrijven.

Menno deelde ook een aardige publicatie uit: De wereld als leeromgeving. Deze uitgave schetst kort de didactische context van m-learning, en beschrijft vervolgens een groot aantal voorbeelden van m-learning in het onderwijs. Een hoofdstuk 'reflectie' blikt terug op de voorbeelden.

Frans Peeters (van Informatica VO, kwam ik achter) vertelde vervolgens zijn praktijkervaring met het gebruik van netbooks. Een grote groep leerlingen (vmbo en vwo) van de school van Frans gebruikt voor een aantal vakken deze mini-laptops. Tijdens zijn bijdrage ging hij vooral op de beheerkant in (zoals van dit congres te verwachten viel). Enkele opvallende zaken:

• Frans' school -het Ostrea Lyceum in Goes- maakt gebruik van de Acer Aspire One. Er is ook nog gekeken naar de Asus EEE. Het toetsenbord van de Acer is echter groter. Gebruikers  moesten ook wennen aan andere, niet-Microsoft, applicaties. Bovendien heeft Microsoft het gebruik van deze minilaptop in combinatie met hun software feitelijk met scherpe kortingen 'gekocht'.
  Zo komt het onderwijs natuurlijk nooit van zijn 'Microsoft-verslaving' af!
  
• De minilaptop is niet aangeschaft, maar geleased voor 12 euro per maand (inclusief verzekering tegen diefstal en schade). Uitgaande van een driejarig contract is dat 432 euro, inclusief verzekering. Het is natuurlijk de vraag wat de leaseprijs bedraagt na de projectperiode. Maar dan is men er natuurlijk al aan gewend.
• De accu van de netbook is het grootste knelpunt. Daarom krijgen leerlingen er een extra 6 cells batterij bij (gaat 5 uur mee). Deze zit in de leaseprijs inbegrepen.
• De mini-laptop blijft in het bezit van de leerlingen. Ze mogen deze dus ook mee naar huis nemen.
• Een minilaptop in een rugzak, onder een bagagedrager op de fiets, meer dan tien kilometer ver: dat gaat niet altijd goed. Drie beeldschermen zijn tot nu toe kapot gegaan.
• Leerlingen van het vmbo gaan over het algemeen zorgvuldiger met hun netbook om dan vwo-leerlingen (status).
• Docenten binnen de pilot hebben een 'echte' laptop gekregen (ivm het 'gepriegel'). Frans is overigens geschrokken van de expertise van zijn collega's. Deelnemende docenten -ze moesten solliciteren om aan de pilot mee te doen- moesten zich committeren aan het gebruik binnen het onderwijs (bijv. verplicht met leerlingen online gaan, de avond voor een proefwerk).
• Piet Kommers doet onderzoek naar de effecten.