Via een app-groep over AI in het onderwijs werd onlangs de Gids voor schoolleiders: hoe beleidsmatig én praktisch om te gaan met Generatieve AI in het voortgezet onderwijs gedeeld. Deze gids helpt je ook na te gaan in welke mate je al bezig bent met generatieve AI (van ‘niet’ tot ‘duurzaam geïntegreerd’). Ook andere onderwijssectoren kunnen zich door deze gids laten inspireren.
Deze gids is samengesteld door het Sint-Paulusinstituut uit Gent in het kader van het Erasmus+ project GAIO (Generative Artificial Intelligence in Education), en wil schoolleiders helpen bij het invoeren van AI in het onderwijs. Deze gids biedt een duidelijk stappenplan om AI verantwoord en doeltreffend in te zetten, waarbij tien hoofdthema’s de basis vormen voor een goed doordacht beleid:
- Professionalisering van docenten.
- Samenwerking.
- Privacy en beveiliging.
- Transparantie.
- Ethiek en duurzaamheid.
- Inclusiviteit.
- Bias en discriminatie.
- Infrastructuur en middelen.
- Regelgeving.
De professionele ontwikkeling van docenten staat voorop. Docenten hebben volgens de samenstellers doorlopende professionalisering nodig om bij te blijven met AI-ontwikkelingen en om AI-tools goed in hun lessen te kunnen gebruiken. Dit kan via workshops, webinars en praktijkgerichte trainingen. De gids bevat echter ook suggesties voor meer informele vormen van leren, zoals leernetwerken waarin
docenten hun ervaringen en succesverhalen met AI-integratie delen.
Samenwerking speelt hierbij ook een grote rol: door kennis en ervaringen te delen binnen en tussen scholen, hoeft niet iedereen zelf het wiel uit te vinden. Het opzetten van digitale platforms en intervisiesessies kan deze kennisdeling ondersteunen, menen de samenstellers.
Privacy en beveiliging vragen om heldere afspraken over het verzamelen en gebruiken van gegevens van lerenden. Scholen moeten niet alleen voldoen aan de AVG, maar ook aan nieuwe AI-regelgeving zoals de Europese AI Act. Ze informeren ouders over hoe ze omgaan met data en vragen waar nodig toestemming voor het gebruik van AI-systemen. In dit onderdeel wordt onder meer ingegaan op intellectueel eigendom op cursusmateriaal. Als je dat upload naar een generatieve AI-toepassing dan zou je dat intellectueel eigendom kwijt raken.
Transparantie in de communicatie over AI-gebruik zorgt voor vertrouwen bij ouders en lerenden. Scholen doen er volgens de auteurs goed aan om een vast aanspreekpunt aan te wijzen voor AI-vragen en hun visie op AI op te nemen in het algemene schoolbeleid. Bij ethische overwegingen gaat het om verantwoord gebruik: lerenden moeten bijvoorbeeld begrijpen dat AI-systemen geen echte empathie hebben. Ook de impact op het milieu speelt een rol in de besluitvorming over AI-gebruik.
De gids besteedt aandacht aan inclusiviteit. AI-tools moeten toegankelijk zijn voor alle lerenden, ongeacht hun achtergrond of digitale vaardigheden. Dit betekent dat scholen moeten zorgen voor meertalige ondersteuning en oplossingen voor lerenden met leerproblemen. Ook moeten ze controleren op vooroordelen in AI-systemen, zodat geen enkele groep wordt benadeeld. De samenstellers adviseren onder meer om geregeld de culturele impact van AI-tools te testen ten behoeve van waarborging dat inhoud en contexten herkenbaar zijn voor lerenden van diverse achtergronden. Zie overigens ook wat Wargo en Anderson schrijven over sociale ongelijkheid.
Voor een goede werking van AI is bovendien een stevige technische basis nodig. Scholen moeten zorgen voor betrouwbare apparatuur, snelle internetverbindingen en geschikte software. De kosten hiervan, zowel bij aanschaf als op lange termijn, vragen om zorgvuldige planning. Ik mis in dit onderdeel overigens het gebruik van schoolaccounts bij generatieve AI-toepassingen.
In het laatste thema staan de samenstellers stil bij het voldoen aan regelgeving, zoals de EU AI-act. Je moet bij applicaties nagaan of ze aan de wet- en regelgeving voldoen. De schoolleiding heeft de taak om wetten en regels duidelijk uit te leggen aan het personeel. Het gaat erom dat alle medewerkers precies weten waar ze aan toe zijn. De directie moet daarbij de wetgeving vertalen naar praktische richtlijnen die iedereen kan begrijpen en toepassen in het dagelijks werk op school.
Het invoeren van AI is volgens deze gids geen eenmalige actie maar een doorlopend proces. Scholen moeten hun beleid regelmatig aanpassen aan nieuwe ontwikkelingen en ervaringen. Ze kunnen hiervoor gebruik maken van praktische hulpmiddelen zoals de AI-toolkit van UGent. Verder bevat deze gids veel verwijzingen naar andere bronnen.
Wat ik overigens wel mis is bij de start een hoofdstuk over waartoe je als onderwijsinstelling generatieve AI zou moeten inzetten. Nu gaat de inhoud er met name om hoe je generatieve AI verantwoord kunt invoeren. De gids is nu sterk gericht op het managen van de invoering. Er staat bijvoorbeeld ook niets in deze gids over de impact op het curriculum (inclusief de manier van beoordelen).
Mijn bronnen over (generatieve) artificiële intelligentie
Deze pagina bevat al mijn bijdragen over (generatieve) artificiële intelligentie, zoals ChatGPT.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie