Het je kunnen concentreren is een belangrijke voorwaardelijkheid voor effectief leren. Met name bij online leren -al dan niet onderdeel van een ‘blend’- ligt afleiding echter op de loer. Hoogleraar Cal Newport geeft in Deep work: is it possible to concentrate to the maximum in the age of distractions? tips die helpen bij het aanbrengen van focus.
Deze bijdrage heeft betrekking op concentratie bij werk, maar de parallellen met leren liggen voor de hand. De auteur schetst een beeld van een hyperverbonden wereld, waar multitasken wordt bevorderd en informatie voortdurend op ons afkomst. Recent onderzoek laat volgens deze bijdrage zien dat de gemiddelde aandachtsspanne voor het bekijken van een video geslonken is van twee en een halve minuut in 2014 tot slechts 47 seconden vandaag de dag. Uit de inleiding krijg je de indruk dat dit een natuurlijk fenomeen is. Mensen zijn echter wel degelijk in staat zich te focussen. We worden echter continu verleid om iets anders te doen.
Hoogleraar Cal Newport, professor computerwetenschap aan de Georgetown Universiteit, maakt daarbij een onderscheid tussen ‘deep work‘ (verdiepend werk) en ‘shallow work‘ (oppervlakkig werk). Een onderscheid dat je m.i. één op één kunt vertalen naar leren.
Verdiepend werk verwijst dan naar professionele activiteiten die worden uitgevoerd in een staat van intense aandacht, zonder afleidingen. Newport benadrukt het belang van concentratie in het debat over de organisatie van het werk en de inrichting van werkplekken. En ook nu kun je moeiteloos de relatie leggen met de organisatie van leren en de leeromgeving.
Oppervlakkig werk kenmerkt zich dan door frequente onderbrekingen en een lagere cognitieve belasting. Verdiepend werk vereist het gebruik van ons volledige cognitieve vermogen. Newport stelt dat de sleutel tot succes in ons vermogen ligt om te focussen en waarde toe te voegen door middel van geconcentreerd werk. Hij gebruikt de volgende formule: (bestede tijd) × (concentratie-intensiteit) = werk met hoge toegevoegde waarde. Focus kan worden bereikt door periodes van 60 tot 90 minuten intensieve aandacht, zonder afleiding, waarbij ons brein op de maximale capaciteit functioneert.
Om een omgeving voor verdiepend diep werk te creëren, adviseert Newport in de eerste plaats het ontwerpen van werkomgevingen met ruimtes speciaal ingericht voor geconcentreerd werk. Architect David Dewane heeft hiervoor het concept van de “eudaimonia machine” geïntroduceerd. Dat ontwerp bestaat uit verschillende kamers, gescheiden door geluidsdichte muren, die ideaal zijn voor ononderbroken werk. Als je wilt leren (thuis, bij een opleiding of op de werkplek) heb je ook een dergelijke ruimte nodig. Rumoerige leerpleinen zijn dan ook minder geschikt voor verdiepend leren.
Het beheren van afleidingen en het optimaliseren van tijd zijn daarnaast van belang. Het gaat daarbij om afleidingen ontdekken, herkennen en accepteren. Analyseer bijvoorbeeld eens jouw gebruik van de smartphone. Verder zijn technieken zoals “time blocking” erg relevant. Daarbij reserveer je specifieke tijden voor geconcentreerd werk (bijvoorbeeld de ochtend), terwijl je de andere tijd besteedt aan oppervlakkig werk. De ‘pomodoro-techniek‘ is hierbij ook een veel beproefd concept (en je hebt apps die je daarbij ondersteunen). Ook is het van belang om rusttijden in acht te nemen om burn-out te voorkomen en energieniveaus te handhaven.
De bijdrage bevat ook een infographic met de volgende tips:
1. Probeer onderbrekingen te beheren
- Herken en accepteer de afleidingen die invloed op je hebben.
- Je kunt beginnen met je mobiele telefoon en sociale media.
- Kies indien mogelijk voor een afgezonderde ruimte wanneer je je moet concentreren.
2. Laat tijd in je voordeel werken
- Stel de hoeveelheid tijd in die je aan elke taak wilt besteden.
- Probeer je aan de gestelde tijden te houden zonder onderbrekingen.
- Respecteer pauzes om je energieniveau op peil te houden.
3. Implementeer een methode van discipline
- Focus op haalbare doelen.
- Programmeer een specifiek patroon dat voor jou werkt.
- Implementeer deze tips en transformeer de manier waarop je werkt.
Verdiepend werk -en verdiepend leren- vereist discipline en wilskracht. Het programmeren van specifieke patronen en het ontwikkelen van rituelen om de concentratie te verfijnen voor elke sessie is daarbij essentieel. Newport trekt daarbij de vergelijking met een klooster. Volgens hem moeten we leren om ons te focussen in een wereld die steeds meer verstrooid en vol afleidingen is.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie