Waarom docenten zich kunnen verzetten tegen generatieve AI

In één van de WhatsApp-groepen over AI, waar ik lid van ben, ging onlangs het gesprek over redenen/oorzaken waarom een beperkte groep docenten generatieve AI-toepassingen omarmt, terwijl een grote groep dat juist (nog) niet doet. Er zijn volgens mij diverse redenen waarom docenten (nog) niet aan de slag gaan met generatieve AI.

Bij innovaties heb je altijd een kleine groep betrokkenen die de innovatie direct adopteert, terwijl een grote meerderheid dat pas op termijn doet (of liever niet). Daar is veel over geschreven, bijvoorbeeld door Everett Rogers in ‘Diffusion of Innovations‘.  Er is ook het nodige gepubliceerd over redenen waarom mensen weinig ‘veranderingsbereid’ kunnen zijn of zelfs weerstand kunnen hebben. Ik heb die redenen verleden jaar op een rij gezet en toegepast op leertechnologie in zijn algemeenheid.

Voorop gezet: ik weet niet hoe groot de groep docenten is die generatieve AI (nog) niet gebruikt. Op dit moment moeten we het vooral doen met anekdotisch bewijsmateriaal, bijvoorbeeld van sprekers die inventariseren wie van de aanwezigen generatieve AI al gebruikt. Soms lees je wel over onderzoeken naar het gebruik van generatieve AI. De verschillen tussen onderwijssoorten kunnen groot zijn. En ondanks dat ChatGPT de applicatie is die in de kortste tijd zeer veel gebruikers heeft gekregen, past de meerderheid van docenten deze toepassing mogelijk inderdaad nog niet in hun werk toe.

Welke redenen kunnen docenten hebben om deze technologie (nog) niet in de onderwijspraktijk in te zetten? Ik baseer me daarbij op verschillende bronnen (H. Nathans, 2005, R.B. Kanter, 2012, Ehlen cs, 2015, Ubell, 2016) en mijn praktijkervaring:

1. De verandering is niet in het (persoonlijk) belang van medewerkers. Docenten kunnen het gevoel hebben dat hun status of positie wordt aangetast als generatieve AI wordt ingevoerd. Docenten zien en horen hoe toepassingen als ChatGPT bepaalde taken, zoals het geven van feedback, overnemen. Er worden onderzoeken uitgevoerd waarin de prestaties van generatieve AI worden vergeleken met het werk van docenten. Ook lees je pleidooien voor AI-universiteiten waar veel minder mensen van vlees en bloed werkzaam zouden zijn. Daar komt bij dat docenten het gebruik van generatieve AI ook als strijdig kunnen ervaren met hun waarden en normen. Veel publicaties over generatieve AI gaan over aantasting van academische integriteit. Je kunt als lerende met behulp van ChatGPT opdrachten maken of werkstukken schrijven. Docenten vinden dat niet eerlijk, en vrezen dat lerenden afhankelijk worden van generatieve AI en minder effectief leren. Daar komt bij dat het aanpassen van de bestaande manier van beoordelen, om academische integriteit te borgen, de nodige tijd en inspanningen van docenten vraagt. Het kan docenten ook tegen de borst stuiten als zij lezen dat ontwikkelaars van generatieve AI veel content zonder toestemming hebben gebruikt om taalmodellen te trainen.
2. Onduidelijkheid. Het is niet altijd duidelijk wat een onderwijsinstelling wil met generatieve AI. Wat is het uiteindelijke doel ervan? Verder is deze technologie zo sterk in ontwikkeling, waarbij niet duidelijk is waartoe nieuwe versies in staat zullen zijn. Doemverhalen over Artificial General Intelligence voeden de onduidelijkheid. De impact van generatieve AI op de werkzaamheden van docenten is ook niet altijd helder.
3. Onverwerkt verleden. Veel organisaties hebben verschillende reorganisaties en vernieuwingen achter de rug. Hoe ouder je bent, des te meer innovaties heb je vermoedelijk voorbij zien komen. Deze veranderingen zijn lang niet altijd op een goede manier verlopen. Er kan sprake zijn van oude “wonden”, een gebrek aan vertrouwen, angst voor het nemen van risico’s of van een gevoel de innovatie als eens gezien te hebben. Veel organisaties zijn te typeren als “verwaarloosde organisaties”. Ook als het gaat om de introductie van nieuwe technologie, hebben docenten al heel wat toepassingen voorbij zien komen. En soms zien verdwijnen. Wat maakt dat generatieve AI wel een blijvertje zal zijn? Er lopen immers tal van rechtszaken tegen ontwikkelaars. Er zijn organisaties die het gebruik verbieden. En OpenAI verkeerde nog niet zo lang geleden in een existentiële crisis.
4. Medewerkers weten het beter en voelen zich niet serieus genomen. Als het gaat om generatieve AI heb je te maken met tal van perspectieven. Docenten kunnen zich niet serieus genomen voelen als zij lezen dat generatieve AI bepaalde taken kan overnemen. Privacy- en security officers kunnen zich niet serieus genomen voelen als zij enthousiastelingen heel makkelijk over nadelen van generatieve AI op hun vakgebied heen zien stappen.
5. Angst niet aan nieuwe eisen te kunnen voldoen. Het doordacht gebruik van generatieve AI vraagt om nieuwe vaardigheden op het gebied van digitale geletterdheid, zoals het kunnen formuleren van goede ‘prompts’ en het kritisch kunnen beoordelen van de output. Je leest zelfs pleidooien over ‘AI-geletterdheid’. Ook zul je opnieuw moeten kijken naar de manier waarop je lerenden beoordeelt. Docenten die over basale ICT-vaardigheden beschikken, zullen vooral opkijken tegen het gebruik van weer een nieuwe technologie. Hun vertrouwen in eigen kunnen op dit terrein is vaak beperkt. Daar komt bij dat de ontwikkelingen op het gebied van generatieve AI zich in zo’n hoog tempo voltrekken, dat veel betrokkenen moedeloos worden als het gaat om het doen van pogingen om het allemaal bij te houden. Het feit dat een kleine groep enthousiastelingen daar hard achter aan rent, helpt niet.
6. Medewerkers zien er de zin niet van in. Medewerkers vragen zich af voor welk probleem generatieve AI een oplossing is. Zij zien vooral beperkingen. Niet alleen als het gaat om het gevoel dat academische integriteit wordt aangetast, maar ook omdat zij lezen dat generatieve AI onzin kan genereren.
7. Gebrek aan commitment van de organisatie. Dat blijkt uit onvoldoende technische en didactische ondersteuning bij het gebruik van generatieve AI, en amper tijd en ruimte om jezelf voor te bereiden op deze ontwikkeling. Met een eenmalige studiemiddag ben je er namelijk niet. Verder krijgen docenten weinig tijd om hun onderwijs aan te passen, nu generatieve AI de manier van leren en beoordelen beïnvloedt.
8. De leertechnologie blijkt niet gebruikersvriendelijk te zijn. Leertechnologie is vaak onvoldoende intuïtief en te complex. Dit geldt niet voor de populaire toepassingen zoals ChatGPT, Google Gemini of Claude, maar wel voor de taalmodellen die je bijvoorbeeld op je eigen laptop kunt installeren.

Generatieve AI heeft beperkingen, maar vooral ook veel voordelen voor docenten (o.a. tijdsbesparing, sommige taken deels uit handen nemen). Daar komt bij dat dit de belangrijkste technologische trend in jaren is, die van grote invloed zal zijn op tal van maatschappelijke sectoren. Het onderwijs zal lerenden moeten leren hier doordacht mee om te gaan. Alleen al daarom zullen docenten zich ook moeten verdiepen in generatieve AI.

Communicatie (inclusief bezwaren serieus nemen, wijzen op de vele voordelen voor docenten, en feedback vragen), professionalisering (als proces en niet als gebeurtenis), ondersteuning (ook bij het focussen op de ontwikkelingen), het geven van keuzevrijheid bij het gebruik van generatieve AI, het gezamenlijk formuleren van richtlijnen ten aanzien van doordacht gebruik, het samen ontwikkelen van een visie over doordacht gebruik, docenten faciliteren, en daadwerkelijk gespreid leiderschap spelen wat mij betreft een belangrijke rol bij het wijs gebruiken van generatieve AI voor leren , opleiden en onderwijs.

Andere bronnen over generatieve AI

1. Zinsbegoocheling. Het parasitaire karakter van ChatGPT
2. The AI-Powered Subject Matter Expert
3. How AI Can Address Critical Challenges Facing Higher Education
4. Deze nieuwe AI-tool maakt stemmen feilloos na
5. We Need to Address Generative AI Literacy Gap in Higher Education
6. On the Necessity of a Sin
7. Five Major Developments in AI This
8. The Best Generative AI Tools Transforming Education
9. Universities at the Crossroads of AI
10. New MIT Article on Generative AI
11. In Welke Fase van de Hype Cycle Zit AI?
12. Writing an AI Policy for Your School: A Guide for School Leaders
13. Agents as Sparks of AGI and Turbochargers
14. US House Bans
15. How Sal Khan Uses AI to Teach
16. Avoid Generative AI Malaise to Innovate and Build Business Value
17. Start Using ChatGPT Instantly

Mijn bronnen over (generatieve) artificiële intelligentie

Deze pagina bevat al mijn bijdragen over (generatieve) artificiële intelligentie, zoals ChatGPT.