Twintig cognitieve vooroordelen die beslissingen ondermijnen

‘Cognitive bias’ oftewel cognitieve vooroordelen kunnen ons danig in de weg zitten bij het nemen van beslissingen. Databases die gebruikt worden voor AI of learning analytics kunnen ook cognitieve vooroordelen bevatten. Via LinkedIn kwam ik een infographic tegen met maar liefst twintig soorten ‘cognitive bias’.

Het origineel lijkt afkomstig te zijn van Business Insider (Shana Lebowitz en Drake Baer) en schijnt al acht jaar oud te zijn. De infographic vind je onder meer hier (pdf).

Hier zijn twintig cognitieve vooroordelen die onze beslissingen kunnen ondermijnen:

1. Anker vooroordeel: De eerste informatie die we krijgen, heeft vaak te veel invloed op onze keuze.
2. Beschikbaarheidsheuristiek: We overschatten het belang van de informatie die tot onze beschikking staat.
3. Bandwagon-effect (te vertalen als ‘Zwaan kleef aan’-effect?): Als veel mensen ergens van overtuigd zijn, zijn wij het ook (een vorm van groepsdenken).
4. Blinde vlek vooroordeel: We zien niet altijd onze eigen denkfouten.
5. Keuze-ondersteunende vooroordeel: Als je iets kiest, heb je de neiging om je er positief over te voelen, zelfs als de keuze nadelen heeft.
6. De illusie van de clusters: De neiging om patronen te zien in willekeurige gebeurtenissen.
7. Bevestigingsvooroordeel (confirmation bias): Dit is waarschijnlijk de bekenste vorm van ‘bias’. We zoeken vaak naar informatie die laat zien dat we gelijk hebben, die bevestigt wat we al vinden en denken.
8. Conservatisme vooroordeel: Mensen geloven eerder bewijs eerder dan nieuw bewijs.
9. Informatie vooroordeel: De neiging om informatie te zoeken, ook al heeft deze geen invloed heeft op beslissing. We denken ten onrechte dat meer informatie altijd beter is.
10. Struisvogel effect: Soms negeren we slecht nieuws of problemen.
11. Resultaat vooroordeel: Een beslissing beoordelen op basis van het resultaat, in plaats van hoe de beslissing op dat moment tot stand kwam.
12. Zelfoverschatting vooroordeel: Soms hebben we te veel vertrouwen in ons eigen kunnen. Dit is het Dunning-Kruger effect.
13. Placebo-effect: Als we denken dat iets helpt, voelen we ons vaak beter, ook al doet het niets.
14. Pro-innovatie vooroordeel: Voorstanders van een vernieuwing neigen ertoe om de voordelen van de innovatie te overschatten en de beperkingen ervan te onderschatten.
15. Het vooroordeel van het recente: De neiging om de meest recente informatie zwaarder te laten wegen dan oudere data.
16. Het vooroordeel van het bekende: De neiging om ons te richten op de gemakkelijkst herkenbare kenmerken van een persoon of concept.
17. Selectieve perceptie: Onze verwachtingen hebben invloed op hoe we de wereld waarnemen.
18. Stereotypering: We verwachten dat een groep of persoon bepaalde kwaliteiten, zonder dat we over echte informatie over het individu hebben.
19. Het vooroordeel van de overlevende: We schatten een situatie verkeerd in omdat we ons alleen richten op ‘overlevende’ voorbeelden.
20. Het vooroordeel van nul risico: We kiezen liever voor zekerheid, ook als dat niet productief. We nemen liever geen risico.

Wellicht zijn er nog meer cognitieve vooroordelen te onderscheiden.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.