De relatie tussen motivatie en leerprestaties is een complexe. Goede leerprestaties bevorderen de motivatie. Maar is het ook verstandig om te kijken naar interventies die de motivatie bevorderen, waarna de leerprestaties verbeteren? Dat lijkt in elk geval wel te gelden voor begrijpend lezen, zo blijkt uit een recent uitgevoerde meta-analyse.
Veel leerlingen zijn vaak weinig gemotiveerd om te lezen. De onderzoekers hebben onderzoek gedaan naar de effecten van in literatuur beschreven leesmotivatie-interventies op school op de leesmotivatie en het leesbegrip van leerlingen, en getest welke mechanismen met name effectief zijn in het bevorderen van motivatie en begrip. Zij hebben uiteindelijk 39 relevante effectstudies geïdentificeerd en bestudeerd.
De onderzoekers concluderen dat er een effect is van motivationele interventies op zowel leesmotivatie als begrijpend lezen. Zij stellen dat de resultaten de hypothese bevestigen dat leesmotivatie de leesvaardigheid beïnvloedt, onafhankelijk of als onderdeel van een proces van wederzijdse causaliteit. Dat betekent dat de leesmotivatie dus kan worden bevorderd door onderwijsinterventies, en dat door het bevorderen van leesmotivatie de leesprestaties van leerlingen kunnen verbeteren. Verhoogde motivatie en een betere bekwaamheid beïnvloeden elkaar ook wederzijds. Motivationele ondersteuning zou daarom volgens de onderzoekers deel uit moeten uitmaken van een model van leesinstructie.
De resultaten van de meta-analyse wijzen ook op de meest effectieve ingrediënten van leesmotivatie-interventies. Interventies die erop gericht waren de interesse van leerlingen te stimuleren, hadden de grootste effecten op leesmotivatie en begrijpend lezen. Je kunt leerlingen interesseren in lezen door teksten bijvoorbeeld af te stemmen op het leesniveau van de leerlingen of door realistische teksten te gebruiken die aansluiten op de belevingswereld van leerlingen.
Bovendien waren de effecten op bevestigende motivaties groter als de totale duur van de interventie langer was en als het aandeel jongens in de steekproef groter was. Interventies door onderzoekers hadden grotere effecten op begrijpend lezen dan interventies door leerkrachten. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de onderzoekers meer aandacht besteedden aan de nauwkeurige toepassing van de interventie dan de leerkrachten. Tenslotte waren de effecten op begrijpend lezen groter voor basisschoolleerlingen dan voor middelbare scholieren en groter voor typische lezers dan voor lezers met problemen.
Zoals goede onderzoekers betaamt, stellen ook deze onderzoekers dat hun meta-analyse een aanzet is tot verder onderzoek.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie