Het is goed mogelijk om je kennis online te vergroten. Maar hoe zit het beroepsvaardigheden? In deze blogpost ga ik in op de vraag in hoeverre het mogelijk is om vaardigheden, die je nodig hebt om een beroep uit te kunnen oefenen, online te ontwikkelen. Mijn conclusie is dat meer kan dan je denkt, maar minder dan je zou willen.
In 2020 hebben we aan den lijve ervaren dat het niet altijd mogelijk is om fysiek bij elkaar te komen om te leren. Dit is vooral een probleem voor het ontwikkelen van beroepsvaardigheden. Er is echter meer mogelijk dan je in eerste instantie denkt.
Online vaardigheidstrainingen
Je kunt online tal van trainingen volgen rond onderwerpen als samenwerken, omgaan met agressie of design thinking. Uiteraard ben je er niet met het ontwikkelen van kennis over hoe je bepaalde vaardigheden kunt toepassen (weten, en weten hoe). Lerenden kunnen veel van deze vaardigheden echter ook in de praktijk toepassen en vervolgens anderen om gerichte feedback vragen. Zij kunnen ook een reflectieverslag schrijven of een collega een video laten maken terwijl de lerende vaardigheden in de praktijk brengt. Het reflectieverslag en/of de video levert de lerende dan in bij een docent. De docent kan hier weer feedback op geven. Daarnaast bestaan er ook programma’s waar je vaardigheden zoals het geven van feedback kunt oefenen. De oefeningen worden opgenomen op video en kunnen worden teruggekeken. Daarbij kun je ook reflectieve vragen beantwoorden. Ook kan hierbij gebruik gemaakt worden van feedback van peers of feedback van een docent. Uiteraard leent niet elke vaardigheid zich hiervoor. Ook is niet elke setting geschikt voor het oefenen en/of filmen van vaardigheden.
Elders leren
Wellicht is het mogelijk beroepsvaardigheden elders te oefenen, als je niet in staat bent dit op school te doen. Dus in leegstaande of ongebruikte ruimtes. Of bij bedrijven en instellingen. In feite leer je daarbij dan niet online, behalve als lerenden beroepsvaardigheden bij bedrijven/instellingen oefenen waarbij de docent online meekijkt (via video-opnames of live online). Uiteraard is de uitvoerbaarheid hiervan afhankelijk van diverse factoren. Een zware machine transporteer je niet makkelijk naar een leegstaand kantoorpand. Bedrijven die heel druk zijn met het produceren van producten hebben ook minder gelegenheid om ruimtes beschikbaar te stellen dan bedrijven waarvan producten/diensten nu veel minder gevraagd worden (zoals leveranciers aan de horeca). Lerenden hebben ook niet altijd de gelegenheid om beroepsvaardigheden bij bedrijven/instellingen te oefenen.
Thuis leren dankzij video
Lerenden kunnen instructievideo’s bekijken waarin een expert bepaalde beroepsvaardigheden demonstreert. 360 graden video’s kunnen bovendien een nog authentieker beeld schetsen. Lerenden kunnen beroepsvaardigheden vervolgens thuis in de praktijk brengen waarbij opnames worden gemaakt of waarbij een docent live op afstand meekijkt. Ik weet dat er verschillende opleidingen zijn die op deze manier in het voorjaar van 2020 hebben gewerkt. SVO Vakopleiding Food heeft studenten bijvoorbeeld pakketten met ingrediënten thuis laten bezorgen. De studenten moesten op basis hiervan een maaltijd bereiden en zichzelf filmen bij het koken. De maaltijd werd bijvoorbeeld genuttigd door de familie. Je kunt deze aanpak gebruiken als lerenden thuis over materialen en hulpmiddelen beschikken. Ook moet het uitvoeren van de handelingen veilig kunnen plaatsvinden. Uiteraard moeten lerenden ook de gelegenheid hebben om de handelingen toe te passen. Thuis een maaltijd leren koken of leren banden verwisselen is redelijk goed mogelijk. Worst maken of een storing in een elektrische motor oplossen is weer een stuk lastiger.
Simulaties en serious games
Je kunt bepaalde beroepshandelingen in de praktijk brengen via online simulaties en serious games. Dergelijke simulaties en games worden al langer gebruikt. Een bekend voorbeeld is een simulatie waarbij je leert de ABCDE-methode op de spoedeisende hulp toe te passen (het systematisch nalopen van vitale stoornissen en bedreigingen). Simulaties en serious games zijn geschikt voor het leren van handelingen in een veilige situatie. Lerenden kunnen fouten maken zonder dat dit ernstige gevolgen heeft voor zichzelf, andere personen en de omgeving. Het ontwikkelen van simulaties en serious games heeft echter een behoorlijke doorlooptijd en kan kostbaar zijn (afhankelijk van de aard van en de de wijze waarop de simulatie/game wordt gemaakt). Simulaties/serious games zouden echter een stuk toegankelijker worden als onderwijsinstellingen/opleidingen meer met elkaar zouden samenwerken bij de ontwikkeling ervan.
Virtual reality en mixed reality
Virtual reality en mixed reality bieden de mogelijkheid om nog realistischer leersituaties te creëren dan bij simulaties/serious games die je via de gewone computer gebruikt. Als lerende word je als het ware een authentieke situatie ingezogen, en kun je zonder problemen risicovolle handelingen uitvoeren. Verpleegkundigen van het Maxima Medisch Centrum leren bijvoorbeeld met behulp van de Microsoft Hololens hoe zij een coronapatiënt moeten behandelen. Zij doorlopen een scenario waarbij het erom gaat “veelvoorkomende symptomen van het virus te herkennen, patiënten te beoordelen en signalen te identificeren die kunnen duiden op verslechtering”. Het realistische karakter van deze toepassingen wordt nog verder vergroot nu in toenemende mate gebruik wordt gemaakt van handschoenen met sensoren voor het uitvoeren van bepaalde handelingen. Ook nu geldt dat het ontwikkelen van toepassingen om veel tijd en budget vraagt. Meer samenwerking zou deze toepassingen ook nu een stuk toegankelijker kunnen maken. Daar komt bij dat de devices om VR en mixed reality te gebruiken niet alom tegenwoordig zijn. Het Maxima Medisch Centrum heeft de hololensen bijvoorbeeld van ASML gekregen. In bepaalde situaties en voor bepaalde handelingen kunnen VR en mixed reality een goed alternatief zijn voor leren in een praktijklokaal.
Het is dus afhankelijk van verschillende factoren of lerenden beroepsvaardigheden ook met behulp van internettechnologie kunnen ontwikkelen. Ik denk dat er meer kan dan je in eerste instantie denkt. Niet alle beroepsvaardigheden kunnen echter op deze manier worden ontwikkeld.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie