Dylan Wiliam over formatieve toetsen

Emeritus hoogleraar Dylan Wiliam is één van de internationale grootheden op het gebied van formatief toetsen. Enkele weken geleden publiceerde Greg Ashman een vraaggesprek met Wiliam over dit onderwerp en over professionalisering op dit gebied. In deze blogpost vat ik enkele interessante wetenswaardigheden uit dit interview samen.

• Het basisidee achter formatief toetsen is eenvoudig. Docenten hebben bewijs nodig met betrekking tot de kennis van lerenden om goede beslissingen te kunnen nemen over de inrichting van het onderwijs. De kwaliteit van dat bewijs is vaak slecht. Lerenden beschikken over inzicht in hun eigen leerproces, maar dit inzicht wordt vaak niet gebruikt in de klas. Formatieve toetsen kunnen dit bewijs leveren.
• De manier waarop we toetsen gebruiken heeft een positieve en negatieve invloed op de houding en motivatie van studenten.
• Formatief toetsen is een leeractiviteit (‘assessment for learning’). Geen manier van beoordelen.
• Als docenten formatieve toetsen in de praktijk toepassen, dan leren lerenden meer. Ook als gekeken wordt naar scores of verplichte extern afgenomen testen en examens.
• Docenten zijn in staat om formatief toetsen in te bedden in hun onderwijs, tegen geringe kosten.
• Teacher learning communities spelen daarbij een belangrijke rol. Dit zijn groepen van 8-14 docenten onder leiding van een collega-docent. Zij kiezen een formatieve toets-strategie die zij in het eigen onderwijs inzetten. De groep komt maandelijks bij elkaar tijdens een bijeenkomst van minimaal 75 minuten. Zij delen daar hun ervaringen en geven elkaar ondersteuning. De docenten oefenen in de praktijk met de formatieve toets-strategie tot zij deze beheersen. Dat betekent dat zij aan het eind van de bijeenkomst acties ten behoeve van aanpassingen/verbeteringen formuleren.

We need to stop looking for the next big thing, and instead do the last big thing properly.

Deelname aan deze teacher learning communities is niet vrijblijvend. Volgens mij is deze manier van professionalisering ook relevant voor andere onderwerpen dan formatief toetsen.

• Formatief toetsen is een vorm van “responsive teaching”. Lerenden leren niet altijd wat we doceren. Daarom kunnen we beter er achter zien te komen wat ze wel hebben geleerd voordat we ze iets anders leren. Daarbij kunnen we niet vertrouwen op antwoorden van een selecte groep zelfverzekerde lerenden.
• Feedback is belangrijk. Maar het is geen handig startpunt voor de conversatie over het belang van formatief toetsen. Docenten hebben namelijk weinig ruimte om individuele feedback te geven (arbeidsintensief). Bovendien is feedback niet altijd effectief. Lerenden moeten ook niet afhankelijk worden van feedback. Het is belangrijk dat lerenden begrijpen waarom we hen feedback geven en hoe zij feedback kunnen gebruiken. Benadruk dat jij als docent de lat hoog legt en dat je gelooft dat lerenden die hoge standaard kunnen bereiken. Dan zijn lerenden meer bereid feedback te gebruiken en werk opnieuw in te sturen.
• Aanhangers van verschillende didactische stromingen onderstrepen het belang van formatief toetsen. Er is consensus over de zinvolheid van deze strategie. Wat dat betreft is formatief toetsen ‘didactisch neutraal’. We kunnen pas weten hoe we effectief onderwijs kunnen inrichten als we kennis hebben van de expertise van lerenden.

you still need to know what is going on in students’ heads to teach effectively.

Leertechnologieën bieden naar mijn mening de nodige mogelijhkheden om verschillende formatieve toets-strategieën in te zetten. Voorbeelden zijn het gebruik van student response systemen met goede vragen, aan het begin of tijdens bijeenkomsten. Of het gebruik van elektronische toetsen. Daarbij kun je feedback automatiseren. Het moet dan wel feedback zijn die lerenden kunnen toepassen. Een derde voorbeeld is het gebruik van video’s die afgewisseld worden door vragen.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.