Op internet vind je verschillende hulpmiddelen die je kunnen helpen bij het ontwerpen en ontwikkelen van blended learning. Eén van die hulpmiddelen wil ik hier bespreken.
De Hogeschool Rotterdam heeft een weblog over blended learning. Erik Falkink heeft hier gisteren een aantal bijdragen op geplaatst. Eén van die bijdragen betreft de verbeterde versie van een handreiking blended learning (pdf). In 24 pagina’s willen hij, Hans Reitzema en Marcelle Zedderman docenten en opleidingen op weg helpen met de invoering van blended learning.
In het eerste hoofdstuk gaan de auteurs in de invoering van blended learning. Zij geven hierbij terecht aan dat invoering voor een volledige module of opleiding een proces van herontwerp is. Je kunt, zo schrijven de auteurs ook, echter ook kleiner beginnen door als docent je eigen onderwijs aan te passen.
De auteurs leggen in dit hoofdstuk op een mooie manier een relatie tussen de theorie van Garrison en Vaughan (eigenlijk Garrison en Anderson) en de bouwstenen van het onderwijs van de Hogeschool Rotterdam. Vervolgens onderscheiden zij vijf fases (analysefase, ontwerpfase, ontwikkelfase, implementatiefase, evaluatiefase). Je ziet in deze fasen ook het TPACK-model terug, zonder dat de auteurs hier op deze plaats naar verwijzen. Dit zegt ook wel wat over het generieke karakter van TPACK.
Wat ik hier mis is een relatie met het ‘agile’ ontwikkelen van onderwijs (in kleinere stappen waarin je sneller veranderingen uitprobeert en gebruikerservaringen benut voor aanpassingen). Verder vind ik het belangrijk om bij de analysefase te wijzen op de interactie tussen leertechnologieën en didactiek. Vanuit je visie op didactiek maak je keuzes voor werkvormen en leertechnologieën. Tegelijkertijd faciliteren leertechnologieën ook werkvormen die zonder ICT niet of lastig te realiseren zijn. Ik mis ook het maken van een keuze voor een model voor blended learning (op opleidingsniveau).
In hoofdstuk 2 staat men uitgebreider stil bij het formuleren van leerdoelen. Dat doet men aan de hand van de gereviseerde taxonomie van Bloom (door Anderson en Krathwohl). De auteurs benadrukken dat leerdoelen structuur bieden aan docenten en studenten. Zie mijn eerdere bijdrage over het belang van leerdoelen.
In hoofdstuk 3 gaan Falkink cs uitgebreid in op de keuze van didactische werkvormen en leertechnologieën. Hier verwijst men wel expliciet naar TPACK. Zij delen werkvormen in vijf categorieën in (instructievormen, interactievormen, opdrachtvormen, samenwerkingsvormen, spelvormen). Ik hanteer zelf een andere indeling (instructie, lerende-content interactie, lerende-lerende interactie, lerende-docent interactie, reflectie, summatief toetsen). Bij de indeling in de handreiking van de Hogeschool van Rotterdam lopen doel en vorm wat mij betreft te zeer door elkaar. Ik ben overigens wel te spreken over de uitwerking van de verschillende vormen. De auteurs beschrijven kort hoe bepaalde werkvormen werken en welke leertechnologieën men daarvoor kan gebruiken. De korte beschrijvingen bevatten ook tips. Men verwijst hierbij ook regelmatig naar voorzieningen binnen de hogeschool.
Hoofdstuk 4 gaat summier in op het kiezen van toetsvormen. Hoofdstuk 5 is eigenlijk alleen een paragraaf over mobiel en papierloos studeren. Ik mis hier echt informatie over de effectiviteit van lezen op papier vs lezen vanaf een beeldscherm.
Het laatste inhoudelijke hoofdstuk gaat over professionalisering, kennisdeling, advies en ondersteuning. Hierbij verwijst men vooral naar interne initiatieven of naar initiatieven waar de Hogeschool Rotterdam bij betrokken is (zoals E-merge). Buiten de hogeschool is uiteraard ook veel kennis en informatie te vinden.
Van de bijlagen vind ik vooral het overzicht met ICT-applicaties en toepassingsmogelijkheden fraai. Ik heb zelf ook een overzicht gemaakt. Het overzicht in de besproken handreiking bevat minder informatie maar wel verwijzingen naar websites en handleidingen.
Ik zal mijn hulpmiddelen bij het ontwikkelen van blended learning gaan aanpassen, aan de hand van deze bruikbare handreiking. Wellicht dat deze blogpost zinvolle feedback bevat voor Erik Falkink, Hans Reitzema en Marcelle Zedderman.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Wilfred, hartelijk bedankt voor de uitgebreide bespreking van onze handreiking en je positieve woorden. We zullen je tips doornemen en kijken hoe we de handreiking verder kunnen verbeteren.