Mobiele technologie in het onderwijs
Door Wilfred Rubens

De opkomst van draadloze netwerktechnologie en de ontwikkeling van steeds krachtiger,
handzame (draagbare) computers leidt tot een toenemende belangstelling voor 'mobile learning'.
Er zijn ook didactische redenen om mobiele technologie (laptops, maar ook PDA's of mobiele telefoons) in het onderwijs in te zetten.

Maar er zijn wel degelijk ook beperkingen. Je moet bijvoorbeeld de beschikking hebben over een draadloos netwerk,
dat op dit moment binnen de meeste scholen ontbreekt. In vergelijking met desktop PC’s zijn PDA’s en smartphones
beperkt in hun mogelijkheden om bepaalde handelingen uit te kunnen voeren.
Het beeldscherm is klein en het invoeren van langere teksten gaat niet heel erg gemakkelijk. Ontwikkelaars van websites, content en
elektronische leeromgevingen zullen speciale versies voor PDA’s en smartphones moeten ontwikkelen. Ook is er nog weinig standaardisatie:
de software voor de ene PDA werkt niet op de andere.
Daarnaast is het werken met mobiele technologie in de klas wennen voor docent en leerling:
leerlingen kunnen snel worden afgeleid als ze permanent online zijn.

De didactische mogelijkheden van mobiele technologie
Deze nadelen zijn zeker geen redenen om mobiele technologie in het onderwijs af te wijzen.
Daarvoor heeft de techniek te veel (didactische) mogelijkheden. Je kunt alleen al mobiele technologie inzetten
om de organisatie van het leren efficiënter en effectiever vorm te geven.
Je kunt bijvoorbeeld roosterveranderingen snel doorvoeren of waarschuwingen bij ongeoorloofde afwezigheid sms-en.

Direct informatie en feedback
Mobiele technologie maakt het daarnaast mogelijk om binnen of buiten de ‘schoolse’ onderwijssituatie
informatie op te zoeken of experts te raadplegen op het moment dat de leerlingen een leervraag hebben. Je kunt
bijvoorbeeld informatie over planten op internet opzoeken terwijl je met leerlingen in het bos aan een opdracht
werkt. Daarnaast kun je met behulp van mobiele technologie de interactie tussen leerkracht en leerlingen
tijdens lessen en werkgroepen beter mogelijk maken. Je kunt bijvoorbeeld tijdens de les meerkeuzevragen
stellen om te toetsen of leerlingen datgene wat je verteld hebt, ook hebben begrepen. Om op de antwoorden
vervolgens weer feedback  te geven.

Overal en altijd nieuwe kennis creëren
Met behulp van mobiele technologie kunnen leerlingen in principe ook overal en 'just in time' -alleen en met
anderen- nieuwe kennis creëren. Een goed voorbeeld zijn games waarbij je leert over de geschiedenis van je
stad, terwijl je door de stad loopt. Je krijgt dan informatie of een opdracht over een plek in de stad, op het
moment dat je op die plek aan komt. Dit location-based learning is wellicht één van de krachtigste vormen van
mobile leren. De Codex KIT is daar een mooi voorbeeld van, net zoals Frequentie 1550 van Waag Society.

Goed voor de motivatie
Dankzij mobiele technologie wordt het verder eenvoudiger om elektronisch te toetsen. Het is ook relatief
eenvoudig voor leerlingen om tastbare resultaten van hun leerproces aan anderen te laten zien en met anderen
te delen. Denk daarbij aan foto's, werkstukken of presentaties. Dankzij draadloze technologie zoals bluetooth kun
je deze ‘leerresulaten’ gemakkelijk en onmiddellijk met anderen te delen.

Mobiele technologie maakt het bovendien mogelijk –nog meer dan ICT in het algemeen- om te leren waar en
wanneer de leerling dat wil, en op het moment dat hij leren wil (‘just in time’). Een grotere flexibiliteit voor
leerlingen kan het leerproces versterken en leidt tot meer 'eigenaarschap' van het leerproces. Sowieso sluit het
gebruik van mobiele technologie aan op de belevingswereld van jongeren. Dit is -met name in combinatie met
het eigenaarschap- goed voor de motivatie van leerlingen!

Wilfred Rubens,
wilfred@wilfredrubens.com
http://www.wilfredrubens.com

Woordenlijst mobile learning:
http://www.te-learning.nl/woordlml.html

Learninginhand.com
http://www.learninginhand.com/

Mobilearn, the wings of learning:
http://www.mobilearn.org/

Rubens, W. (2005). Didactische aspecten van mobile learning. Uitgever: Universiteit Utrecht (IVLOS).
http://www.te-learning.nl/didaspmlearning.pdf

Ervaringen met laptops in het onderwijs:
http://wilfredrubens.typepad.com/wilfred_rubens_weblog/2007/03/ervaringen_met_.html

Diverse weblogbijdragen over mobile learning:
http://wilfredrubens.typepad.com/wilfred_rubens_weblog/mobile_learning/index.html

Verzameling bookmarks over m-learning:
http://del.icio.us/wrubens/m-learning

Frequentie 1550
http://www.waag.org/project/frequentie