Zijn online en blended learning effectieve manieren van leren?

Vandaag heb ik over deze vraag twee sessies verzorgd tijdens een studiemiddag van de Faculteit Business, Finance & Marketing van De Haagse Hogeschool. Het antwoord kunnen jullie waarschijnlijk wel raden. Mijn bijdrage sloot m.i. ook mooi aan op de keynote van Pedro de Bruyckere.

Plaats van handeling van de middag was overigens Lijm & Cultuur te Delft, weer zo’n bijzondere locatie (voormalige lijmfabriek). De ene sessie was in het Engels, de andere in het Nederlands.

Vóórdat ik ‘aan de beurt’ was, mocht Pedro de Bruyckere de keynote verzorgen. Pedro stond onder meer stil bij principes van effectief leren, en sloot daarbij goed aan bij mijn bijdrage (of ik bij die van hem):

1. Leren kost tijd, moeite en motivatie. Hoeveel tijd het kost, verschilt. We denken dat studenten dommer worden, maar docenten worden slimmer. Studenten zijn nieuw (curse of knowledge). Als je denkt dat studenten dommer worden, moet je wellicht andere onderwerpen gaan doceren.
2. Concentratiebogen zijn kort, maar worden niet korter. We worden wel steeds vaker geconfronteerd met meer keuzemogelijkheden.
   Als mensen iets relevant vinden, dan kunnen mensen de aandacht 8-12 minuten vasthouden. Onderbreek daarom instructies bijvoorbeeld met grappen.
3. Gedistribueerd oefenen is leerzaam. Je kunt beter 6×20 minuten oefenen dat 1x twee uur. ‘Spaced repetition’ heeft een een groot effect. Oefeningen op basis van aanbevelingen (adaptief) werkt effectief, blijkt uit één studie (spaced repetition with personalised review). Hier zal meer onderzoek naar verricht moeten worden.
4. Het belang van voorkennis. Het werkgeheugen werkt als spamfilter. Genakkelijke taken worden doorgelaten, te ingewikkelde zaken worden niet doorgelaten. Het is normaal dat mensen zich een beeld van iets nieuws willen kunnen voorstellen.
5. Multimedia werkt. Niet vanwege leerstijlen. Houd rekening met de plakfactor. En met de Mayer’s multimedia principes.
6. Je hebt een actief geheugen nodig. Onderstrepen is geen effectieve leerstrategie. Jezelf testen wel. Vooral als je dat combineert met ‘spaced repetition’.

Pedro had sowieso enkele mooie oneliners die ik heb getweet.

Daarna mocht ik dus twee keer een sessie verzorgen. Helaas heb ik Pedro daardoor niet meer kunnen spreken.

Aangezien er binnen het hoger onderwijs nogal wat verwarring bestaat over termen als blended learning, ben ik eerst stil bij blijven staan bij deze termen. Ik heb de deelnemers onder meer een aantal toepassingen van ICT in het onderwijs voor gehouden, met de vraag of hierbij sprake is van een specifieke definitie van blended learning.

Ik heb ook aangegeven van het vergroten van de flexibiliteit één van de redenen is om als HBO-instelling aan de slag te gaan met ICT, maar dat ICT niet per definitie bijdraagt aan flexibilisering.

Vervolgens ben ik ingegaan op de vraag of het gebruik van online en blended learning effectief zijn. Daarbij is het m.i. van belang dat je ICT gebruikt voor actief leren. Ik heb met de aanwezigen vervolgens van gedachten gewisseld over goede voorbeelden. Zo wel uit hun eigen praktijk (zoals het gebruik van wiki’s om samen te schrijven), als enkele van mijn voorbeelden (zoals weblogs en zelftoetsen).

Ik heb afgesloten met belangrijke aandachtspunten, zoals de ontwikkeling van zelfregulerend vermogen bij studenten.

Hier is de Nederlandstalige versie:

Hier is de Engelstalige versie:

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.