Themamiddag Mediawijsheid en Social Learning

Vanmiddag hebben Addy de Zeeuw, Patrick Koning, Marcel de Leeuwe en ik in het Innovatiehuis te Den Bosch een themamiddag verzorgd over mediawijsheid en social learning.

Aanleiding voor de themamiddag was de publicatie van

• #Mediawijsheid in de klas, van Patrick Koning
• Social learning en leren met sociale media, van Marcel de Leeuwe en mij

Addy heeft de middag gefaciliteerd. Hij stelde de aanwezigen aan het begin de vraag hoe je mediawijsheid kunt ontwikkelen met behulp van social learning.

Daarna heeft Patrick zijn boek geïntroduceerd, waarin het “Mediawijsheid-competentiemodel” een belangrijke rol speelt. Vervolgens waren Marcel en ik aan de beurt. Marcel schetste eerst de context van social learning.

Ik ben daarna globaal ingegaan op de inhoud van het boek. Vervolgens heb ik verteld over de social learning theory van Albert Bandura uit 1977. Opvallend genoeg hebben mensen als Jane Hart, die ‘social learning’ een aantal jaren geleden ‘introduceerden’, geen relatie gelegd met het werk van Bandura. Later is dat wel gedaan.

Binnen Bandura’s Social Learning Theory wordt uitgegaan van het belang van de sociale context voor leren. Leren gebeurt volgens hem in driehoek tussen persoon, gedrag en omgeving. Leren vindt dan vooral plaats door observeren en modelleren. Daarbij is vooral het trekken van consequenties voor het eigen gedrag van groot belang, wat ook nog eens vaak op een indirecte manier plaats vindt (jij neemt een interactie waar, en verandert daardoor jouw gedrag). Een ander centraal begrip is self-efficacy, zelfinschatting: de lerende maakt zelf een inschatting of h/zij een taak of project uit kan voeren. De mate van zelfinschatting is van invloed op succesvol leren.

Vervolgens heb ik verteld wat anno 2015 onder social learning wordt verstaan. Social learning is meer dan leren met behulp van sociale media. Een belangrijk kenmerk is dat de lerende veel controle en zelfverantwoordelijkheid heeft over het eigen leren (Do It Yourselves-learning).

Nadat ik nog ingegaan ben op enkele didactische principes van social learning (zoals actief leren, het bevorderen van intrinsieke motivatie, modelleren en observeren van gedrag, en het beoordelen van ‘performance’) is Marcel ingegaan op middelen waarmee je social learning vorm kunt geven. Sociale media spelen daarbij een belangrijke rol, maar je kunt social learning ook initiëren met leeromgevingen die interactie en samenwerking mogelijk maken. Verder spelen zaken als privacy van data een belangrijke rol. Realiseren schoolorganisaties zich dat voldoende, vroeg Marcel?

Daarna hebben we ons weer onder leiding van Addy gebogen over de vraag hoe je mediawijsheid kunt ontwikkelen met behulp van social learning. Kun je bijvoorbeeld les geven op het gebied van mediawijsheid, als je zelf geen ervaring hebt met sociale media?

Als je Bandura serieus neemt, dan maakt modelleren en observeren een belangrijk deel van het leerproces uit. Dat betekent dat docenten zelf het goede voorbeeld moeten geven als het gaat om mediawijsheid. Patrick Koning vergeleek het met een docent Nederlands die niet van literatuur houdt.

Hieronder vind je de slides van Marcel en mij.