Kunnen we onderwijs en opleiden verbeteren met leertechnologie?

Vandaag heb ik in Culemborg een keynote verzorgd tijdens het Digital Solutions Forum van Liferay en Valamis. Ik heb daarin onder meer aan de hand ven Merrill’s first principles of instruction geïllustreerd dat leertechnologie -mits goed toegepast- kan leiden tot effectief onderwijs en opleiden.

We gebruiken internettechnologie al vele jaren, ook voor onderwijs en opleiden. Volgens John Hattie (2009) lijkt het er echter op dat we onze kennis op het gebied van ‘instructional design’ vergeten als het gaat om technology enhanced learning. Het lijkt er wel eens op dat we proberen een substituut te creëren voor een papieren boek.

Dat gaat ten koste van de effectiviteit, de efficiëntie en het ‘engagerende’ karakter van onderwijs en opleiden. Effectieve vormen van technology enhanced learning sluiten namelijk aan op principes van activerende didactiek. Het is belangrijk om deze principes ook bij technology enhanced learning in te zetten.

Volgens Hattie gebeurt dat vaak niet. Daarom is ICT in het onderwijs vaak niet effectief. Het afgelopen weekend ben ik uitgebreid ingegaan op Hattie’s bevindingen ten aanzien van technology enhanced learning. In mijn keynote heb ik deze samengevat.

Ik ben ook ingegaan op het fenomeen ’social learning’. Daarbij heb ik aangegeven dat de huidige opvatting over social learning vaak weinig te maken heeft met Bandura’s social learning theory waarbinnen observeren en ‘modelling’ van gedrag een belangrijke plaats in nemen. Bij de hedendaagse benadering van social learning speelt samenwerkend leren en interactief leren een belangrijke rol. Samenwerkend leren kan effectief zijn, maar is dat niet altijd. Het is namelijk een complex proces.

Het gaat er dus om dat je zoekt naar manieren waarop je ICT binnen specifieke contexten op een effectieve manier kunt gebruiken. Volgens mij kun je Merrill’s first principles of instruction hier bij van dienst zijn.

Zo kun je online video gebruiken om een realistische casus te presenteren met een hele taak, die vervolgens door de lerenden moeten worden uitgevoerd. Verder kun je bijvoorbeeld een student response systeem gebruiken om de voorkennis van lerenden te activeren. Een screencast of kennisclip kan worden gebruikt om handelingen voor te doen, terwijl zelftoetsen met feedback bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden in de fase waarin lerenden kennis gaan toepassen. Als lerenden kennis gaan integreren in hun dagelijks leven, dan kunnen zij bijvoorbeeld via een digitaal portfolio daar zicht op bieden.

Dus: ja, we kunnen onderwijs en opleiden verbeteren met leertechnologie. Mits we expertise op het gebied van ‘learning design’ en didactiek daar op toepassen.

Hieronder vind je mijn slides.

Liferay is volgens Gartner één van ’s werelds leiders op het gebied van ‘horizontal portals’. De digitale leeromgeving van de Open Universiteit is gebaseerd op Liferay. Valamis heeft een leermanagement systeem ontwikkeld dat in combinatie met Liferay gebruikt kan worden.

Het forum vond overigens plaats in De Vrij in Culemborg. Dit is een verbouwde boerderij. Een erge leuke locatie voor een kleinschalig congres of voor trainingen (mits je vervoer vanaf het station regelt).