Kunnen we maar beter ‘luddites’ worden als het gaat om ICT in het onderwijs?

Bij tijd en wijle kom ik bijdragen tegen die de zinvolheid van ICT voor leren betwijfelen. Dergelijke bijdragen zetten me aan het denken, verbazen me of toveren een grijns op mijn gezicht. Vanochtend was dat laatste het geval.

Hoogleraar international politics Daniel Drezner krijgt van Larry Cuban de gelegenheid zijn twijfels uit te spreken over de bijdrage die technische innovaties kunnen leveren aan de hogere ‘productiviteit’ van het hoger onderwijs.

Hij doet dit naar aanleiding van een discussie over de bijdrage van ICT-vernieuwingen aan de economische productiviteit. De laatste jaren schijnt ICT niet meer bij te dragen aan productiviteitsverbetering binnen arbeidsorganisaties, al komt dat door Google ook omdat we verkeerd meten.

Drezner meent dat de ‘ICT-revolutie’ het onderwijs van alledag de laatste jaren drastisch heeft veranderd. Hij wijst daarbij op de beschikbaarheid van meer informatie en data voor lerenden, het gebruik van online audio en video of het verzorgen van gastlessen via Skype. Verder wijst hij op het gemakkelijker kunnen communiceren.

De laatste tijd is Daniel Drezner echter meer een ‘Luddite’ geworden (verzetsbeweging van textielarbeiders uit het begin van de 19de eeuw die zich verzetten tegen de opmars van technologie die ten koste ging van werkgelegenheid).

Drezner stelt bijvoorbeeld dat hij laptops praktisch uit zijn collegezaal heeft verbannen omdat het leidt tot afleiding. Het effect was dat lerenden meer betrokken zijn bij het onderwijs. Ook gebruikt hij nauwelijks nog video tijdens colleges:

Otherwise lights have to be dimmed and that’s an invitation for the student to tune out.

Powerpoint gebruikt hij ook niet meer, omdat lerenden anders de punten overschrijven zonder na te denken. Verder heeft hij zijn twijfels over online colleges geven. Misschien, stelt hij, dat “millenial professors” beter in staat zijn om ICT in de klas te gebruiken. Buiten de klas is professor Drezner wel een fan van nieuwe technologie.

Eerlijk gezegd moest ik wel grijnzen toen ik deze bijdrage las. Ik ben ook wel verbaasd dat Cuban deze bijdrage zonder commentaar heeft geplaatst.

Mijn commentaar:

• Ik vind het vreemd om het in dit verband over ‘productiviteit’ te hebben. Effectiviteit, efficiëntie en aantrekkelijkheid zijn m.i. betere termen.
• Ik vraag me af of het onderwijs wel drastisch is veranderd als gevolg van ICT. De voorbeelden van Drezner vind ik geen illustraties van ‘transformatie’.
• Ik vermoed dat Drezner er van uit gaat dat “traditional lecturing” een effectieve manier van onderwijs verzorgen is. Onderzoek toont het tegenovergestelde aan.
• Daniel Drezner onderstreept dat een verkeerd gebruik van leertechnologie kan leiden tot didactische drama’s.
  Ik ben zelf voorstander van een selectief gebruik van ICT tijdens bijeenkomsten. Ik verbaas me er over als docenten tijdens bijeenkomsten video als instructiemiddel gebruiken. Om voorkennis te activeren of ter illustratie is wat anders. Toen ik op de middelbare school zat betekende video overigens ook ‘geen les’.
  Powerpoints vol uitgeschreven punten zijn not done (citaten en trefwoorden uitgezonderd). Een slide moet achteraf er met name toe bij dragen dat lerenden zich herinneren wat is verteld.
• Als je ineffectief onderwijs vervangt door ineffectieve vormen van technology enhanced learning dan leidt dit inderdaad niet tot beter onderwijs. Opvallend is wel dat vaak geen kritische vragen worden gesteld bij de effectiviteit van onderwijs zonder ICT. Het is echter wel degelijk mogelijk om ICT op een effectieve, efficiënte en aantrekkelijke manier binnen het onderwijs in te zetten.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.