De meerwaarde van ICT voor onderwijs, opleiden en leren (deel 1)

ICT kan leren effectiever, efficiënter en aantrekkelijker maken. In een aantal blogposts zet ik op hoofdlijnen op een rij hoe dat gerealiseerd kan worden. In deze blogpost licht ik toe hoe ICT de flexibiliteit van onderwijs, opleiden en leren kan vergroten.

Aanleiding van deze blog posts is de bijdrage 5 Ways Technology Is Disrupting Education van Jess Bolluyt. Mijn probleem met deze bijdrage is vierledig:

• De auteur gebruikt termen onzorgvuldig. Neem het begrip ‘disrupting’. Een aantal van de voorbeelden hebben geen disruptief karakter. Verder heeft de auteur het over technologie, maar bedoelt ICT. Een schoolbord is in feite ook een technologie.
• Een aantal manieren hangt m.i. nauw samen, en verdienen het niet apart genoemd te worden.
• Jess Bolluyt is m.i. niet volledig.
• De auteur staat nogal kritiekloos ten opzichte van een aantal toepassingen.

Vandaar mijn eigen indeling.

1. ICT kan de flexibiliteit van onderwijs, opleiden en leren vergroten.
2. ICT vergroot de leeromgeving van lerenden.
3. ICT faciliteert krachtige leeromgevingen.
4. ICT kan onderwijs, opleiden en leren efficiënter maken.
5. ICT kan betrokken een beter zicht geven op de voortgang

Ik wil in deze bijdrage verder stil staan bij

ICT kan de flexibiliteit van onderwijs, opleiden en leren vergroten

Ik wil dit punt illustreren aan de hand van een aantal voorbeelden:

• Aanvankelijk kon je ICT onder meer gebruiken om in eigen tempo te leren. We beschikken langzamerhand echter over meer geavanceerde adaptieve technologie waarmee je beter in staat bent het onderwijs te personaliseren (toe richten op de talenten en leerbehoeften van de persoon, zonder dat sprake is van individueel leren). Deze sterk in ontwikkeling zijnde technologie maakt gebruik van de vele data die applicaties vergaren. Op basis van algoritmes worden data geanalyseerd en kunnen online programma’s leerpaden aanpassen aan de individuele lerende. Bolluyt geeft daar enkele voorbeelden van. Online leerprogramma’s kunnen bijvoorbeeld lerenden, die volgens data analyses moeite blijken te hebben met een bepaald onderwerp, extra oefeningen geven. Lerenden die gemakkelijk leren, kunnen extra opdrachten krijgen (bijvoorbeeld gericht op verdieping en verbreding). Deze ontwikkeling heeft ook risico’s. Worden de data wel correct geïnterpreteerd? Wat gebeurt nog meer met de data? En wie is eigenaar van die data? Veel van deze applicaties zijn namelijk eigendom van commerciële bedrijven.
• Leren kan meer plaats- en tijdonafhankelijk plaatsvinden. Didactisch gezien brengt dat de nodige uitdagingen met zich mee (hoe houd je bijvoorbeeld lerenden ‘bij de les’). Maar je stelt onder meer werkende volwassenen hierdoor wel in staat om privé, werken en leren beter met elkaar te combineren. Je bereikt daarmee doelgroepen die je eerder niet of moeilijker kon bereiken. Massive open online courses illustreren dat bijvoorbeeld. Binnen het hoger beroepsonderwijs zal, verwacht ik, ICT intensiever worden ingezet binnen deeltijdonderwijs. Op deze manier werkt ICT dan wel ‘disruptief’.
• Je hebt dankzij mobiele technologie meer keuzemogelijkheden ten aanzien van wanneer je ICT wel en wanneer niet in het onderwijs wilt inzetten. Als lerenden elk over een eigen apparaat beschikt, hoef je computers niet meer te reserveren, maar kun je deze naar behoefte ten behoeve van leren inzetten. Van een laptop kan bovendien de klep gemakkelijk dicht en een tablet of smartphone stop je snel in je tas.
• Je bent beter in staat ‘just in time’ te leren. Werknemers en stagiaires zijn dankzij draagbare (‘wearble’), mobiele en draadloze technologie in staat op te leren als zij dat nodig hebben. Als zij dus geconfronteerd worden met een vraagstuk waarbij zij leermaterialen of mensen moeten raadplegen.

In een volgende post ga ik in op andere argumenten.