De toekomst van het leren volgens Sugata Mitra (#in #owd10)

Sugata Mitra is één van de weinige mensen waar ik een aparte Delicious-tag voor heb aangemaakt (ik verzamel daar dus allerlei internetbronnen van hem). Ik noem hem één van mijn 'helden'. Mitra heeft niet alleen duidelijke ideeën over andere manieren van leren, maar kijkt ook of dit werkt. Daarnaast is hij een inspirerend spreker. Ik was dus blij dat ik hem vandaag tijdens de Onderwijsdagen als afsluitende keynote mocht zien optreden. Ook al verwachtte ik niet veel nieuws te horen.

Mitra stelde dat een arts uit 1800 een artsenpraktijk van deze tijd niet meer zou herinneren. Voor een docent geldt dat wel. Zijn beroepspraktijk is amper veranderd, behalve dat het schoolbord plaats heeft gemaakt voor een interactief whiteboard. Maar waarom zou de toekomst van leren anders moeten zijn dan de huidige situatie van leren, vroeg Mitra zich af. Volgens hem zijn daar twee belangrijke redenen voor:

1. Problems of relevance and aspiration. Het bestaande onderwijs weet jongeren onvoldoende te binden en te boeien.
2. Problems of resources. Mitra stelde dat van de 1 miljard kinderen wereldwijd er 750 miljoen kinderen zijn die onvoldoende toegang hebben tot bronnen om te leren. In elk land leven kinderen die onvoldoende toegang hebben tot educatieve bronnen. Goede docenten gaan bijvoorbeeld niet naar die plaatsen, waar zij het hardste nodig zijn.

Wat moet je daar aan doen? Docenten meer betalen in die buurten? Dat helpt volgens Sugata Mitra niet. In het Verenigd Koninkrijk willen docenten bijvoorbeeld niet op bepaalde scholen werken omdat de sociaal economische status van de regio laag is.

Mitra ziet daarom een belangrijke rol voor ICT weggelegd, dat hij illustreerde met het bekende Hole in the Wall en andere experimenten. Keer op keer blijkt uit die experimenten dat kinderen zelfgeorganiseerd kunnen leren, als men voldoende gemotiveerd is. Plezier in leren is daarbij erg belangrijk.
Of zoals Mitra het stelde: If children have interest, than education will happen.

Een mooi voorbeeld was het verbeten van de Engelse uitspraak via speech to text software. Leerlingen moesten maar zorgen dat de computer hen kon verstaan. Hoe? Dat moesten zij zelf uitzoeken. De kinderen hebben toen zelf bedacht hoe zij zich konden verbeteren. Via een speaking dictionary op internet. Kennis die je via internet kunt opzoeken, hoef je niet in je hoofd op te slaan, stelde hij.

Een ander voorbeeld waren de tien jaar oude kinderen die zelfstandig biotechnologische zaken zoals DNA moesten leren. Mitra is begonnen met een pretest. 5% van de leerlingen had deze test voldoende gemaakt. Via zelfgeorganiseerd leren met behulp van internet (4 leerlingen per computer) werd dit percentage opgehoogd naar 30%. Daarna werden de leerlingen begeleid. Niet door een vakinhoudelijk expert, maar door een 'cloudgranny': een 'oma' die leerlingen uitsluitend aanmoedigd, bewonderd en bekrachtigd. Hierdoor werd de score opgehoogd naar 50%.

Sugata Mitra gaf ook voorbeelden van vragen die hij kinderen met behulp van internet heeft laten beantwoorden:

• Hoe en wanneer zijn de dinossaurussen uitgestorven?
• Wie was Pythagoras en wat heeft hij gedaan?
• Wat is de relativiteitstheorie?

Hij krijgt ook wel eens vragen of deze manier van leren leidt tot verdiepend leren. Zijn reactie is dan dat hij dat niet weet, maar dat lerenden wel datgene leren wat zij volgens het (nationale) curriculum moeten leren.

Samenvattend zijn Mitra's ingrediënten voor de toekomst van leren:

• Bouw een zelforganiserende leeromgeving (ruimte met computers met internetaansluiting en de mogelijkheid om samen te werken).
• Geef leerlingen een uitdagende opdracht.
• Maak gebruik van stimulerende begeleiders ('cloudgrannies').
• Leer leerlingen informatie zoeken, analyseren en begrijpend lezen.
• Zorg voor een gevoel van urgentie, emergence, om te leren.

Al met al weer een erg inspirerende toespraak, ondanks dat ik al behoorlijk vertrouwd was met Sugata Mitra's gedachtengoed. Maar ja: een echte U2-fan gaat ook vaker naar hetzelfde concert.