Vijf redenen waarom MOOC’s samen kunnen gaan met traditioneel onderwijs

Wordt het hoger onderwijs ‘ontwricht’ door massive open online courses? Diverse publicisten denken en/of hopen dat dit het geval zal zijn. Volgens Martin Weller zijn er echter vijf redenen waarom MOOC’s ook prima gecombineerd kunnen worden met traditioneel hoger onderwijs.

Instellingen voor hoger onderwijs schrikken vaak van pleidooien dat MOOC’s een ontwrichtende werking kunnen hebben. Om allerlei redenen zien zij (en menig andere organisatie) weinig heil in disruptieve innovatie. Weller’s bijdrage is geruststellend van toon. Hij geeft vijf redenen waaruit moet blijken dat MOOC’s prima samen kunnen gaan met het hoger onderwijs ‘zoals we dat kennen’:

1. MOOC’s kunnen worden gebruikt als afgeleide van gewone cursussen. Zij hebben dan een wervende functie en bieden potentiële studenten een realistischer beeld van de cursus en opleiding. Bovendien bereik je er deelnemers mee, die je normaliter niet bereikt. De Nederlandse Open Universiteit gebruikt voor o.a. deze doelen bijvoorbeeld open educational resources.
2. MOOC’s worden gebruikt in combinatie met face-to-face leren. ‘Campus-studenten’ nemen dan deel aan fysieke leeractiviteiten. Zij hebben wel de gelegenheid te netwerken met een grotere groep. In feite is dit een toepassing van blended learning. Het vraagt wel om een goed herontwerp van bestaande cursussen. De cursus moet immers voor beide doelgroepen zinvol zijn.
3. Instellingen voor hoger onderwijs kunnen gezamenlijk MOOC’s ontwikkelen, voor gemeenschappelijke doelgroepen. Je kijkt dan naar de schaalvoordelen als je een MOOC gaat ontwikkelen. Een ‘inleiding psychologie’ zou m.i. een geschikt thema zijn, of ‘inleiding onderwijsmethoden voor sociale wetenschappen’. Denk ook aan statistiekcursussen. Dit is geen aanbod waarop je je als instelling onderscheidt. Wel moet duidelijk zijn wat de voordelen zijn voor de deelnemende instellingen.
4. Onderwijsinstellingen kunnen hun onderwijsprogramma inkorten als zij MOOC’s gaan erkennen. Volgens Weller kan het hoger onderwijs hierdoor goedkoper worden voor studenten, en daarmee laagdrempeliger. De combinatie met beter voorbereide studenten (men is studeren gewend) kan leiden tot een beter rendement en grosso modo tot meer inkomsten (of in ieder geval geen inkomstenderving). Deze reden is origineel, maar moet zich uiteraard nog bewijzen.
5. De ontwikkeling van formele online cursussen is met het oog op erkenning en kwaliteitszorg een intensief proces. MOOC’s stellen onderwijsinstellingen volgens Weller beter in staat om te experimenteren met didactische en curriculuminnovaties. Bovendien bereik je er lerenden over de hele wereld mee (bij Engelstalige MOOC’s, uiteraard). Eerlijk gezegd denk ik dat de druk van kwaliteitszorg bij MOOC’s steeds groter zal worden. Dit kan de ontwikkel- en uitvoeringskosten doen vergroten, en innovatie onder druk zetten.

Martin Weller kiest in deze bijdrage voor MOOC’s als incrementele innovatie van het hoger onderwijs. Dit bevordert ongetwijfeld de acceptatie van dit fenomeen, maar perkt eveneens de impact in.