Ontwikkelingen die het onderwijssysteem aan het wankelen brengen

Bestaande onderwijssystemen staan vanuit verschillende kanten onder druk. Er zijn auteurs die ontwikkelingen waarnemen die zullen leiden tot een trendbreuk. Wat zijn die ontwikkelingen? Is er een verband met een recente Europese studie naar de toekomst van het onderwijs?

In landen als de VS en Nederland staat het hoger onderwijs van verschillende kanten onder druk. Je hebt een stroming die klaagt over hoge kosten in relatie tot een laag rendement (onder meer veel uitval). Anderen stellen dat het onderwijs te weinig is veranderd, en jongeren daardoor op een niet meer eigentijdse manier laat werken aan verouderde leerdoelen. Er is dus in elk geval consensus over de noodzaak van verandering. Maar welke trends zijn zichtbaar?

Justin Marquis haalt Dave Balter en Josh Abramowitz aan denken dat drie ontwikkelingen zullen leiden tot een trendbreuk binnen het onderwijs:

1. Het einde van het traditionele tekstboek. Jongeren hebben geen boek meer nodig om te leren. Je hebt tal van apps, tools, alternatieve content (zoals games) en goedkope of gratis content (zelfgepubliceerde content), die lerenden faciliteren om te leren. Nota bene: 7 Things You Should Know About the Evolution of the Textbook beschrijft hoe tablet PC’s in combinatie met nieuwe mediarijke publicatietools leiden tot innovatie van traditionele boeken.
2. Peer-to-peer en zelfgeorganiseerd leren. Diverse initiatieven, die dankzij internettechnologie gerealiseerd zijn, maken het mogelijk dat lerenden geen onderwijsinstituten meer nodig hebben om intentioneel te leren (non-formeel leren). Dit wordt ook wel Do It Yourself onderwijs genoemd (DIY). De Khan Academy is volgens Balter en Abramowitz hier een voorbeeld van, maar bijvoorbeeld ook het Open Courseware Project van het MIT of de Codeacademy.
3. Andere manieren van reputatie en geloofwaardigheid. Het belang van een CV hangt niet meer af van je werkervaring en diploma’s, maar van je sociale geloofwaardigheid. Dus ook van je online activiteiten en reputatie (vragen die je online beantwoordt, blogposts, badges, etc). Dit wordt “The Connected Resume & Credentialing” genoemd. Deze ontwikkekling zal gevolgen hebben voor de manier van beoordelen en maatschappelijk waarderen:

With the possibility of credentials coming from an expanded field of providers, including informal or non-traditional ones, there will need to be some formalized criteria for the types of proof of competency required for employers to risk considerable time and money on someone based on their social media presence or number of badges.

Deze ontwikkelingen hebben m.i. duidelijke raakvlakken met de studie The Future of Learning: Preparing for Change, waarover ik eerder schreef. Daarin worden personalisering, samenwerking en informalisering als belangrijke veranderingen binnen het onderwijs gezien. Personalisering heeft te maken met veranderingen op het gebied van content (het einde van het traditionele tekstboek) en met zelfgeorganiseerd leren. Peer-to-peer leren is een vergaande vorm van samenwerkend leren, terwijl informalisering van het leren ook te maken heeft met non-formeel leren.

Do It Yourself onderwijs wordt in ons land belemmerd door wet- en regelgeving (o.a. leerplicht). Verder denk ik dat andere manieren van reputatie en geloofwaardigheid aan belang toenemen, maar dat zij nog lang niet belangrijker worden gevonden dan diploma’s en werkervaring.

Als deze drie ontwikkelingen daadwerkelijk breed worden geaccepteerd, dan impliceert dit volgens mij inderdaad het einde het onderwijs zoals we dan nu kennen.