Potentie e-coaching is groot

Gisteren heb ik deelgenomen aan een symposium over e-coaching. Aanleiding voor dit symposium was het onderzoek dat Myra Ponte, op verzoek van Jeannette Krijnen van KrijnenCoaching&Concern, heeft uitgevoerd naar chatcoaching. De bijeenkomst illustreerde dat de potentie van e-coaching groot is. “Ik bereik dezelfde resultaten met gewone coaching“, sprak één van de deelnemers. “Klopt. Maar met e-coaching bereik je ze sneller“, was de reactie.  Daarnaast heeft e-coaching andere voordelen ten opzichte van face-to-face (f2F) coaching Het enthousiasme over e-coaching is vooralsnog vooral gebaseerd op praktijkervaringen. Wetenschappelijk onderzoek naar e-coaching komt gelukkig van de grond. De resultaten van Myra’s onderzoek leidden nu al tot het nodige rumoer in de zaal…

Marja Verstelle (ICLON, Universiteit Leiden) leidde het symposium in.
Zij liet zien dat er veel verschillende vormen van e-coaching zijn (via mail, chat, video, Skype, etc.). Daarbij is sprake van individuele vormen van coaching, waarbij overeengekomen wordt wat geleerd wordt, waarbij sprake is van maatwerk, en van een begeleider.

Marja liet de ongeveer zeventig aanwezigen ook scoren op de stelling dat, indien organisatorisch mogelijk, f2f coaching de voorkeur heeft. Hier was 53% het eens, en 47% niet. Toch een hoge score voor de voorkeur voor e-coaching, vind ik.

Zij vroeg ook wat volgens de aanwezigen het belangrijkste voordeel van e-coaching is. 64% gaf daarbij aan de flexibiliteit in plaats, frequentie en duur van het contact. 21% meende dat de grotere effectiviteit van e-coaching het grootste voordeel was.

Marja stelde ook dat het medium een belangrijk onderscheidend kenmerk van e-coaching is. Een zekere anonimiteit maakt laagdrempelig. Je hebt meer tijd voor reflectie. De flexibiliteit is inderdaad groter. Ook in lengte en frequentie van afspraken, vertelde Marja. Wel moet een coach zichzelf in bescherming nemen. Responstijden moet je ook managen.

Volgens Marja Verstelle vraagt e-coaching ook wat van de begeleider. Een goede coach is nog geen goede e-coach. Coaches krijgen de eigen stijl namelijk niet altijd vertaald naar een online variant.
Online coachen kan overigens ook worden gecombineerd met een community (co-coaching; elklaar coachen).

Zij ging in op de effectiviteit van e-coaching. Daarbij wordt vooral gewezen naar veel casestudies. Onderzoek zoals Myra Ponte heeft gedaan, ontbreekt vooralsnog. Tenslotte liet Marja twee dropouts uit het Urway-project aan het woord. Deze jongeren zijn puur online begeleid door coaches die hen vooral positief en betrokken benaderden. Met positieve gevolgen: beiden zijn begonnen aan een nieuwe vervolgopleiding (en ééntje heeft een baan).
Daarom hield zij de zaal de slotstelling voor: e-coaching is over 4 jaar net zo gangbaar als f2f coaching. 66% van de aanwezigen was het daarmee eens.

Mirjam Windrich vertelde vervolgens over dagelijkse coaching via e-mail. Een manier van begeleiden die zij al enkele jaren toepast. Er ontstaat een mailwisseling gedurende een week, elke dag. De coach nodigt daarbij de coachee via een mail uit voor het traject. Belangrijk daarbij is dat de coach een zodanige toon kiest dat de coachee zich uitgenodigd voelt om over de uitnodiging na te denken en terug te schrijven. Vooraf heb je afspraken gemaakt en een bedrag overgemaakt. Het traject duurt een aangesloten periode van 1 tot 5 werkweken.

Mirjam’s methode bestaat uit vier fasen:

• Huidige situatie client beschrijven. De coach vraagt daar naar. De client maakt pas op de plaats door dat op te schrijven. De coach reageert daar puur belangstellend op, en is er op gericht de client verder te laten schrijven.
• Oorzaken en aanleidingen inventariseren. De huidige situatie wordt verbonden met de waarheid van de coachee, met de eigen betekenisgeving. Wat heb je er aan gedaan? Hoe ben je daar zo gekomen? Is er een patroon in te herkennen?
• Wat kun je er aan doen? De client wordt gestimuleerd om mogelijkheden te onderzoeken.
• Wat ga je er aan doen? Doelen stellen, plannen maken.

Soms kan nazorg plaats vinden (werkt de coachee aan de eigen plannen?).

Wat hierbij opvalt, is dat de concentratie dank zij mail erg hoog is en dat de client met zichzelf bezig is. Door te schrijven ordent de coachee gedachten opnieuw. Er is sprake van een grote mate van zelfwerkzaamheid en zelfreclectie door client. Mirjam gaf aan dat de klanten positieve ervaringen melden, en dat resultaten -in vergelijking met de traditionele manier van werken- sneller worden bereikt.

Jeanette Krijnen ging vervolgens in op chatcoaching. Zij stelde onder meer dat je bij face-to-face coaching onbewust veel data tot neemt die je moet interpreteren. Dat kan afleiden van de kern van de zaak. Bij online video heb je al een beperkter beeld, dat minder afleidt. Je kunt iemand wel horen. Ook dan ga je interpreteren. Bij coaching via de telefoon heb je dan alleen spraak. Bij chat valt dat weg. Belangrijk bij chatcoaching is het tempo. Als je iemand raakt, zie je dat het tempo afneemt. Zij stelde dan de lichaamsfunctie en de rol die je hebt minder belangrijk worden bij chatcoaching terwijl de intentie -waar gaat het om- alle ruimte krijgt.

Jeanette vertelde ook over het verloop van een chatsessie:

• Contact (o.a. afspraken maken tussen coach en coachee). Welkom heten, aan de omgeving wennen.
• Verkennen (verdiepen en verbreden). Binnen 20 minuten zit je op de kern van de zaak. Waarnemen (voelen/denken), kenniselementen, betekenis geven. Die spelen dan een belangrijke rol.
• Kern (wat dient zich aan, wat is het handvat/doel, wat zijn de leerdoelen?
• Doen (welke acties ga je uitvoeren?)

In een workshop illustreerde zij hoe een sessie via chatcoaching kan werken. Zij heeft daarvoor een aparte applicatie laten ontwikkelen met niet alleen een chatvenster, maar bijvoorbeeld ook de mogelijkheid om ingevoerde modellen (zoals de Roos van Leary) tijdens de sessie aan te reiken. Daarnaast kun je als coach de leervraag raadplegen, en aangeven wanneer je beschikbaar bent als coach (de coachee kan zich dan inschrijven voor een sessie). Resultaten blijven bewaard en de coachee kan ook een reflectieverslag maken van een sessie.

Na deze workshop mocht Myra Ponte de resultaten van haar onderzoek presenteren. Ik heb er al eerder over geblogd. Daarom wil ik hier volstaan met een samenvatting in statements:

• Chatcoachen een zinvolle vorm van online coaching.
• Coachees uiten zich positief over chat coach.
• In het onderzoek is gekeken naar basic psychological needs. Daarbij is geconstateerd dat sprake is van een verandering in score op competentie na chatcoachsessie.
• Deelnemers aan chatcoachsessies hadden vooraf geen positieve of negatieve houding ten aanzien van chatcoaching.
• De chatcoachsessie heeft bij coachees de verwachtingen overtroffen.
• Chatcoachees konden na één sessie hun ontwikkelpunt duidelijker verwoorden dan zij vooraf hadden verwacht.
• Er was geen effect bij de controlegroep die deelnaam aan f2f coaching.

Myra’s conclusies leidden tot het nodige geroezemoes: de uitkomsten waren immers duidelijk in het voordeel van e-coaching.

Tijdens de paneldiscussie, waar ik ook deel van uit mocht maken, werd onder meer ingegaan op de vraag van Rob Poell of het medium (chat, email, Skype, enzovoorts) er wel toe doet. Ik heb daarbij verwezen naar de opvattingen over affordances van technologie en de relatie tussen leerdoelen, didactiek en ICT. Waar we niet echt uitkwamen is de vraag of e-coaching voor bepaalde leer/hulpvragen ook niet geschikt is. Positief nieuws is dan ook dat de universiteit van Tilburg grootschalig onderzoek naar e-coaching gaat doen. Dit onderzoek -uitgevoerd door o.a. symposiumvoorzitter Alexander Waringa– gaat onder meer in op de relatie tussen e-coaching en de leer/hulpvraag.

Zelf denk ik dat het onderwijs meer zou kunnen doen met e-coaching. E-coaching heeft voordelen ten opzichte van f2f coaching (flexibiliteit, tijd voor reflectie, geen afleiding door non verbale signalen, enzovoorts).

De presentaties komen beschikbaar via de site van het symposium.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.